ÇİN HALK CUMHURİYETİ’NDEKİ MİLLİYETLERİN DAĞILIMI VE ETNO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 11, 63 - 90, 01.12.2009

Abdürreşit Celil Karluk

Öz

Çin Halk Cumhuriyeti tarihsel gelişimi ve toplumsal gerçeği gereği çok

milliyetli ve çok kültürlü bir ülkedir. Çin Komünist Partisi iktidarından sonra

Stalinist milliyet tanımı kabul edilmiş ve bu tanıma göre Çindeki farklılıklar

tanınmaya çalışılmış, nihayetinde Han Çinlisi çoğunluk olmak üzere 56 farklı

milliyet resmen tanınarak kabul edilmiş ve anayasa tarafından azınlıkların hakları

garantiye alınmıştır. Yarım asırlık süreç içinde azınlıklar ülkedeki çoğunluk olan

Hanzular kadar gelişmişlik kat edemediyse de, kendi farklılıklarını ve

kimliklerini küreselleşen ve internet-ağlaşan çağımıza taşıyabilmişlerdir. Bu

çalışmada Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki Milliyetler çalışmasında sıkça telâffuz

edilen bazı kavramlara açıklık getirilerek, bu ülkede yaşayan azınlık milliyetlerin

etno-demografik özellikleri anahatlarıyla verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çin Halk Cumhuriyeti, Milliyetler, Azınlıklar, Etno-Demografi, Uygurlar

Kaynakça

• Dai, Q. ve Diğerleri. (2000). 戴庆厦等. 中国少数民族语言文字应用研究/ Zhongguo Shaoshu Minzu Yuyan Wenzi Yingyong Yanjiu [Çindeki Azınlıkların Dil ve Yazı Kullanımı Araştırması], Yunan: 云难民出版社/Yunan Minzu Chubanshe [Yunan Milliyetler Yayınevi].
• Deng, H. (1998). 邓宏碧,中国少数民族人口政策研究/ Zhongguo Shaoshu Minzu Renkou Zhongce Yanjiu [Çin Azınlıkları Nüfusu Politikası Araştırmaları],
• Chongqing: 重庆出版社/Chongqing Chubanshe [Chongqing Yayınevi].
• Dwyer, A. M. (2005). The Xinjiang Conflict: Uyghur Identity, Language Policy, and Political Discourse, Washington: East-West Center.
• Feixiaotong, (1989). Zhonghua minzu duoyuan yiti geju [Çin Milliyeti çok membalı tek gövdeli yapı]. Pekin: Zhongyang minzu daxue chubanshe [Merkezi Milliyetler Üniversitesi Yayınevi].
• Gladney, D. C. (1998). Ethnic İdentity in China The Making of a Muslim Minority Nationality, New York: Harcourt Brace College Publishers.
• Komisyon. (1985). 民族理论与民族政策 / Minzu Lilun he Minzu Zhengce [Milliyetler Teorisi ve Milliyetler Politikası]. Pekin: 民族出版社/Minzu Chubanshe [Milliyetler Neşriyatı].
• National Bureau of Statistics of China. (2001). China Statistics Yearbook 2001. Pekin: China Statistcs Pres.
• National Bureau of Statistics of China. (2007). China's Yearbook of Ethnic Information 2005, Pekin: China Statistcs Pres.
• Li, Q. (1993)./李琪. 社会主义初级阶段 民族问题的理论和实践/ Shehuizhuyi Cheji jieduan Minzu Wentide Lilun yu Shıjian [Sosyalizm’in ilk evresinde Miliyetler Meselesinin Teorisi ve Pratiği]. Pekin: 中共中央党校出版社/Zhonggong Zhongyang Dangciao Chubanshe [Çin Merkez Komitesi Parti Okulu Yayınevi].
• Schluessel, E. T.(2007). 'Bilingual' Education and Discontent in Xinjiang. Central Asian Survey, 2(26), 251-277.
• Song, S. ve Chen, K. (2001). 宋蜀华，陈克进. “中国民族概论 / Zhongguo Minzu Gailun [Ana Hatlarıyla Çin Milliyetleri], Pekin: 中央民族大学出版社 /Zhongyang Mnzu Daxue Chubanshe [Merkezi Milliyetler Üni. Yayınevi].
• Stalin, (1990). 斯大林论民族问题/Sidalin Lun Minzu Wenti [Milliyetler meselesi üzerine], 民族出版年版/Minzu Chubanshe [Milliyetler yayınevi], 1990/28.
• Wang, K. (2001). 王柯. 民族与国家: 中国多民族统 - 国家思想得系谱/Minu Yu Guojia: Zhongguo DuoMinzu Tongyi Guojia Sixiangde Puxi [Ulus ve Devlet: Çin’in Çok Uluslu, Birleşik Devlet İdeolojisinin Şeceresi], Pekin: 中国社会科 学出版社/Zhongguo Shehui Kexue Chubanshe [Çin Sosyal Bilimler Yayınevi].
• Wu, S. (1985). 民族理论和民族政策, Minzu lilun yu Minzu Zhengce [Milliyetler Teorisi ve Milliyetler Politikası], 196-204.
• Zhang, T. ve Huang, R. (1996). 张天路-黄荣清, “中国少数民族人口调查研究 /Zhongguo Shaoshu Minzu Renkou Diaocha Yanjiu [Çin Azınlıkları Nüfusu Araştırmalarının İncelenmesi], Pekin: 高等教育出版社/Gaodeng Jiaoyu Chubanshe [Yüksek Öğrenim Yayınevi].