Air Martyr Major Fazıl Bey’s Life and Works

Yıl 2014, Cilt: 21 Sayı: 21, 251 - 280, 01.12.2014

Osman Yalçın

Öz

Martry Air Pilot Major Fazıl Begh, who lived at the very beginning of the 20th century witnessed the dissolution of the Ottoman Empire, birth of aviation. During the process of dissolution, he undertook the fighter pilot mission in the fronts where he accomplished his duty perfectly. He did more than he was supposed to do during World War I which has been also known as the last war of the Ottoman Empire. He, being a skillful officer, was someone who always influenced his personnel with his strong character. In Istanbul sky in 25 October 1918, he fought against 5 British aircrafts alone. British bowed respectfully for such a heroic act.
Fazıl Begh, was a talented teacher in addition to being a good pilot. He spent most of his career in wars. During the Independence War, he undertook very important missions at each phase of Western Front and showed the volition of fighting against seven (7) aircrafts alone. At the end of the war, he devoted himself to training pilots for an independent Turkey. He lost his life in the sky during a mission flight. Fazıl Begh, is a distinctive figure for Turkish Air Force.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Air Force, Turkish Air Force, Fazıl Begh, Kartal Detachment, Albatros, Medine Defense, Independence War.

HAVA ŞEHİT BİNBAŞI FAZIL BEY’İN HAYATI VE ÇALIŞMALARI

Öz

Şehit Hava Pilot Binbaşı Fazıl Bey, 20’nci asrın başlarında yaşamış, Osmanlı İmparatorluğu’nun tasfiyesine, havacılığın doğuşuna şahit olmuş ve tasfiye sürecinde birçok cephede savaş pilotu olarak görev almıştır. Osmanlı İmparatorluğunun son savaşı olarak da bilinen Birinci Dünya Savaşı yıllarında birçok cephede üzerine düşeni fazlası ile yapmıştır. Yetenekli bir subay olarak ve güçlü kişiliği ile personeli üzerinde her zaman etki bırakan birisi olmuştur. İstanbul semalarında 25 Ekim 1918 tarihinde 5 İngiliz uçağına karşı tek başına savaşmıştır. İngilizler bu kahramanlık karşısında saygıyla eğilmişlerdir.
Fazıl Bey iyi bir pilot olmanın yanında yetenekli bir öğretmendir. Meslek hayatının neredeyse tamamı savaşlarda geçmiştir. İstiklal Savaşı yıllarında ise Batı Cephesinin her safhasında önemli görevler üstlenmiş, yedi (7) uçağa karşı tek başına savaşma iradesini göstermiştir. Savaşın sonunda ise bağımsız Türkiye için pilot yetiştirmeye kendini adamıştır. Bir görev uçuşunda ise hayatını havalarda kaybetmiştir. Fazıl Bey, Türk hava ordusu için özel bir isimdir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Hava Kuvvetleri, Türk Hava Kuvvetleri, Fazıl Bey, Kartal Müfrezesi, Albatros, Medine Savunması, Milli Mücadele.

Kaynakça

• Adıgüzel, M.B. (2006). Türk Havacılığında İz Bırakanlar. Ankara: THK Kültür Yay.
• Anadol, C. (1990). Türk Havacılık Tarihi. THK Blm. Eserleri Yarışması, Ankara.
• Arıt, F. (1966). Türk Havacılık Hikâyeleri. İstanbul: Baha Matbaası.
• Besbelli, S. ve Göymen, İ. (1964). Türk İstiklal Harbi, V. Cilt: Deniz Cephesi ve Hava Harekâtı. Ankara: Gnkur. Basımevi.
• Candaş, E. (1993). 1911’den 2000’lere Hava Kuvvetleri. Ankara: Hv.Bsm. ve Neş. Md.lüğü.
• Ergüder, M. (t.y.). Emekli Orgeneral Muzaffer Ergüder’in Hatıraları. Hatıralar Arasında. Ankara: Hv.K.K.lığı Mrk.D.Bşk.lığı, Yay., Harp Tarihi Şubesi.
• Ersoy, E. (2002, Haziran). Kurtuluş Savaşı’na Türk Hava Kuvvetleri’nin Katkıları. Hava Kuvvetleri Dergisi 91. Yıl., 341.
• Fırtına, H.İ. (Yay. Haz.). (2009). Orgeneral Muzaffer Ergüder’in Havacılık Anıları 1922-1930. Ankara: THK Bsm.
• Hv.K.K.lığı. (2007). Tarihçe Ş.Md.lüğü Arşivi. İlkler. Klasör No:75, Ankara.
• Hv.K.K.lığı. (2010). Hv. K. K.lığı Genel Sekreterlik İlkler Albümü, İntranet. Ankara.
• Hv.K.K.lığı. (2011). Türkler ve Uçuş. Hava Kuvvetleri Dergisi, 100. Yıl Özel Sayısı, 367.
• Hv.K.K.lığı. (2011). Birinci Dünya Savaşı Başlangıcından Cumhuriyet’in Kuruluşuna. Hava Kuvvetleri Dergisi, 100. Yıl Özel Sayısı, 367.
• Hv.K.K.lığı, Tarihçe Ş.Md.lüğü Arşivi. (2009). Emekli Orgeneral Muzaffer Ergüder’in Hatıraları- Hava Sınıfının Küçük Tarihi. Hatıralar Arasında. Ankara.
• Hv.Loj.K.lığı. (2002). Türk-Yunan Muharebesi. Lojistik Dergisi, 16, 5.
• Hürkuş, V. (1942). Havada Vecihi ¼ Asır 1915–1925. İstanbul: Kanaat Kitapevi.
• Hürkuş, V. (2000). Bir Tayyarecinin Anıları. İstanbul: Yapı Kredi Bankası Yayını.
• Hürkuş, V. (2008). Havada 1915-1925 (3. bs.). İstanbul: TVHMD Bsm.
• Kansu, Y., Şensöz, S. ve Öztuna, Y. (2006). Havacılık Tarihinde Türkler 1. Ankara: Hv.K.Bsm. ve Neş.Md.lüğü.
• Kavuncu, S.C. (2002, Eylül). Kartal Müfrezesi. Harp Akademileri Dergisi, 2.
• Kaymaklı, H. (1997). Havacılık Tarihinde Türkler 2. Ankara: Hv.K.Bsm. ve Neş.Md.lüğü.
• Keyüsk, M. (1950). Türk Havacılık Tarihi 1912-1914 (Birinci Kitap). Eskişehir: Uçuş Okl.Bsm.
• Keyüsk, M. (1951). Türk Havacılık Tarihi 1914-1916 (İkinci Kitap, 1. Cilt). Eskişehir: Hv.Bsm.
• Keyüsk, M. (1952). Türk Havacılık Tarihi 1917-1918 (İkinci Kitap, 2. Cilt), Eskişehir: Hv.Bsm.
• Okar, A. (2010). Türkiye’de Tayyarecilik (2. bs.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Özdemir, Y. (1981). Şehit Pilot Binbaşı Fazıl Bey. Ankara: Hv. Bas. ve Neş. Md.lüğü.
• Sarp, İ. (1986). Türk Hava Kuvvetlerinin Doğuş Yılları. Ankara: Hv. Bas. ve Neş. Md.
• Tanman, S. (1953). Türk Havacılık Tarihi 1918-1923. Eskişehir: Hv.Bsm.ve Neş.Md.lüğü.
• Tayyare Cemiyeti Mecmuası. (1 Kanunisani 1926). Türk Tayyareciliğinin Mukaddes Şehitleri. Millî Kütüphane 1956-SA-544,No:13-19, İstanbul: Ahmet İhsan Matbaası.
• Tayyare Cemiyeti Mecmuası. (1 Şubat 1926). Tayyare Şehitlerimiz. Millî Kütüphane 1956-SA-544,No:10-12, İstanbul: Ahmet İhsan Matbaası.
• Tayyare Cemiyeti Mecmuası. (10 Şubat 1926). Tayyare Şehitlerimiz. Millî Kütüphane 1956-SA-544,No:16-22, İstanbul: Ahmet İhsan Matbaası.
• Yalçın, O. (2004). Türk Hava Kuvvetleri Teşkilatlanma Tarihi (Cumhuriyet Dönemi). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, G.Ü, Ankara.
• Yalçın, O. (2009). Türk Hava Harp Sanayii Tarihi. Ankara: Hv.Bsm.ve Neş.Md.lüğü.
• Zaif, O. (2009). Hava Harp Tarihi. İstanbul: HHO Bsm.