Kırgızistan'daki Son Gelişmeler Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2005, Sayı: 3, 169 - 182, 01.12.2005

Hüseyin Tutar

Öz

Bu çalışma, Kırgızistan'da son aylarda ortaya çıkan sivil ayaklanmaların nedenlerine ilişkin bir değerlendirme niteliğindedir. Sovyetlerin dağılması ile birlikte bağımsızlığına kavuşan Kırgızistan Cumhuriyeti, demokrasi ve serbest piyasa yönünde siyasi bir irade ortaya koymuştur. Bu nedenle, Orta Asya Ülkeleri İçinde "demokrasi adası" ünvanını kazanmış bir konuma sahiptir. Ancak anlaşılmaktadır ki, kurumlarının henüz tam oturmaması nedeniyle, söz konusu adada depremler yaşanmaktadır. Bu depremlerin başlıca nedenleri, siyasi örgütlenmenin halkın taleplerini dikkate almaması, özellikle ekonomik olarak beklentilerini karşılamaması ve Kuzey ve Güney Kırgızlar arasında var olan "farklı yaşam tarzları"nın siyasi hesaplara alet edilmesi olarak sıralanabilir. Uluslar arası aktörlerin, ülkedeki yapısal sorunlar nedeniyle Kırgız halkında oluşan huzursuzluğu kendi hesaplarına kaydırdıkları ve bu zemini kullandıkları anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kırgızistan, Kuzey ve Güney Kırgız- Iar, Özbekler, Fergana Vadisi, SSCB, Askar Akaev, Kırgızistan Komünist Partisi, 2005 Kırgız sivil devrimi, Kırgızistan 'da sosyal huzursuzluk

Kaynakça

• ABAZOV, Rafıs, (2002). "Bağımsız Kırgızistan." H. CELAL GÜZEL, K. ÇiÇEK ve S.
• KOCA (Eds.), Türkler, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, No: 19.
• CAPISANI, G.R., (2000). The Handbook of Central Asia: A Comprehensive Survey of the New Republics, London/New York, l.BıTauris Publishers.
• HUSKEY, Eugene, (1997). "Kyrgyzstan: the fate of political liberalizatirı". K. DAWISHA (Ed.), Conflict, Cleavage and Change in Central Asia and Caucasus, UK: Cambridge Ün. Pres.
• HVOSLEF, Erlend H., (1997). "Tribalism and Modemity in Kırgızia." Sabour and Vikor (Eds.), Ethnic encounter and culture change, London: Bergen.
• HEAP, Simon; BAİMATOY, Bakyt; HEAP, Simon. Sivil Socity in Kyrgy; Republic,
• INRAC (International NGO Training and Research Centre), Unpublished Textbook.
• KOLDYS, Gregory R., (2002). "Kırgızların Siyasal-Tarihsel Bir Incelenmesi." H. CELAL GÜZEL, K. ÇİÇEK ve S. KOCA (Eds.), Türkler, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, No: 19.
• Population of Kyrgyzstan, Bishkek: National Statistical Committee of the Kyrgyz Republic, 2004.
• TABYSHALIEYA, Anara, (1999). The Challenge of Regional Cooperation in Central . _.:.Asia: Preventing Ethnic Conflict in the Ferguııa Valley, United States Institute of Peace, s. ıv Women and Men In The Kyrgyz Republic, Bishkek: National Statistical Committee of the Kyrgyz Republic, 2003.