WILHELM RADLOFF'UN HAYATI ve SİBİRYA TÜRK HALKLARININ KÜLTÜR DOKUSU ÜZERİNE GÖRÜŞLERİ

Yıl 2008, Sayı: 9, 471 - 486, 01.12.2008

G.selcan Sağlık

Öz

1837'de Berlin'de doğan Friedrich William Radloff, modern Türklük

biliminin kuruluşundaki öncülük hizmetlerinden dolayı "Türkolojinin babası" ve

"Türk dil biliminin kurucusu" olarak anılır. Rusya'daki yaşamı ve bilimsel

çalışmaları Altay (1859-1871), Kazan (1871-1884) ve Petersburg-Petrograd

(1884-1918) dönemlerine ayrılabilir. Altay döneminde Altay ve Batı Sibirya

Türkleri arasında dil, etnoğrafya ve folklor materyalleri toplamıştır. Kazan

döneminde pedagojik ve idarî çalışmalarla uğraşmıştır. Petersburg-Petrograd

dönemi işlediği konuların çeşitliliği bakımından hayatının en verimli dönemi

olmuştur. Radloff'un bir kısım çalışmaları kendi meslektaşları tarafından

düzeltilmiş, tenkit edilmiş veya gözden geçirilmiş olmakla birlikte, onun Sovyet

Rusya'da hatta Avrupa'da Türklük biliminin kuruluşundaki yeri ve hizmetleri

inkâr edilemez.

Anahtar Kelimeler

Wilhelm Radloff, Türkoloji, Sibirya Türk halkları, kültür

Kaynakça

• AKKAYA, Şükrü (1952). Radloff'un Hayatı ve Eserleri, Ankara.
• EREN, Hasan (1998). Türklük Bilimi Sözlüğü, I-Yabancı Türkologlar, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÖKALP, Ziya, (1976). Türk Medeniyeti Tarihi, Haz.: İsmail Aka, Kazım Yaşar Kopraman, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İNAN, Abdülkadir, (2000). Tarihte ve Bugün Şamanizm, 5. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• KAFESOĞLU, İbrahim, (1988). Türk Milli Kültürü, 5. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Yayınları (Radloff için bkz. İndeks)
• KORKMAZ, Zeynep (1995). "Friedrich Wilhelm Radloff'un Orta Türkçe Üzerindeki Çalışmaları", Türk Dili Üzerine Araştırmalar, I. Cilt, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s.343-351.
• KÖPRÜLÜ, Fuad M., (1986). Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul:Ötüken Yayınları.
• RADLOFF, Wilhelm, (1994). Sibirya'dan, Çeviren: Ahmet Temir, 4 C., İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• RADLOFF, Wilhelm, Türklük ve Şamanlık, Türkçesi: A. Temir, T. Andaç, N. Uğurlu, İstanbul: Örgün Yayınevi.
• RASONYI, L., (1971). Tarihte Türklük, Ankara: TKAE Yayınları (Radloff için bkz. İndeks)
• TEKİN, Talât (1989). "Türk Dil ve Diyalektlerinin Yeni Bir Tasnifi", ERDEM, Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 13, s.141-168.
• TEMİR, Ahmet, (1966). Radloff'un Kazan Raporları, Reşit Rahmeti Arat İçin, Ankara: TKAE Yayınları, s.418-422.
• TEMİR, Ahmet, (1988). "Wilhelm Radloff'un Hayatı", Türk Dili, Sayı: 444, Aralık.
• TEMİR, Ahmet, (1991). Türkoloji Tarihinde Wilhelm Radloff Devri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEMİR, Ahmet, (1994). "Wilhelm Radloff'un Hayatı ve Eserleri", Sibirya’dan, Giriş, Cilt 1, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TEMİR, Ahmet, (2008). “Şamanlık”, Türklük ve Şamanlık, Türkçesi: A. Temir, T. Andaç, N. Uğurlu, İstanbul: Örgün Yayınevi.
• "Radlov Vasiliy Vasilyeviç", Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Cilt: 9, İstanbul, s.4654
• "Türkolog V.V Radloff ve Wilhelm Thomsen Hazeratın Jübileleri", Türk Yurdu I, No:6, 1911-1912, s.171-177.
• VOLOŞİNOV, V. N. (2001). Marksizm ve Dil Felsefesi, Çev.: Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• YILDIZ, Naciye, (1995). "Wilhelm Radloff: Hayatı, Eserleri, Manas Destanı", Türk Kültürü Sayı:33, Nisan 1995, s.205-223.