Boşnak Divan Edebiyatına Modern Bir Bakış

Yıl 2016, Sayı: 25, 91 - 118, 16.12.2016

Sabaheta Gačanin

Öz

Bu çalışma divan edebiyatına farklı açılardan incelemeyi ve Doğu dillerinde Boşnak divan edebiyatı ve özellikle Sufi şiiri açısından araştırma hedeflerine yeni bir model ortaya koymayı amaçlamaktadır. Doğu dillerinde edebî miras alanındaki bu araştırma, bilimsel bulguları edebî analiz ve felsefe ile tamamlanması gereken linguistik-stilistik ve hermenötik analizlere dayalı bir modelle sonuçlanmıştır. Klasik retorik yanında bu tür edebî metinlerin incelenmesinde modern filolojik analiz de mevcuttur. Böyle analizler, Doğu dillerinde Boşnakların divan eserlerinin ve özellikle de içerisinde şüphesiz ontolojik temelli klasik İslam edebî geleneğini yücelten tasavvuf şiirlerinin etkili bir değerlendirmesini ve edebî-tarihî konumlandırmasını mümkün kılmaktadır. Bir gazel metni üzerindeki model gösterimi makalenin ekindedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu dillerindeki miras, divan edebiyatı, tasavvuf şiiri, linguistik, stilistik, hermenotik analiz

A Modern Approach towards Bosniak Diwan Poetry

Öz

This study is an attempt to analyse Diwan poetry from various aspects. It is supposed to represent a new model of scientific research towards Diwan literature in Oriental languages of Bosniaks and especially towards Sufi poetry. The research is conducted by using the deductive method, the method of linguistic and stylistic analysis through all language levels (phonological, morphological, lexical-semantic) and the interpretive methods. This research in the field of the literary heritage in Oriental languages resulted in a model based on the linguo-stylistic and hermeneutic analyses. The scientific findings of which are necessarily complementary to the literary and stylistic analysis and philosophy. Together with classical rhetoric, it is useful to the modern philological science in the research of this kind of literary texts. Such an analysis enables the researches a correct valorization and literary and historical situating of the Diwan works by Bosniaks in Oriental languages, and especially of the Sufi poetry. The test model of the text of the ghazal is an appendix of the article.

Anahtar Kelimeler

Heritage in Oriental languages, diwan literature, Sufi poetry, linguistic, stylistic, hermeneutic analysis

Kaynakça

• Andrews, W. G. (1976). An Introduction to Ottoman Poetry. Minneapolis & Chicago: Bibliotheca Islamica.
• Andrews, W. G. (1985). Poetry's Voice, Society's Song: Ottoman Lyric Poetry. Seattle and London: University of Washington Press.
• Chittick, W. (1989). The Sufi Path of Knowledge: Ibn al-'Arabi's Metaphysics of Imagination. Albany: State University of New York Press.
• Chittick, W. (2000). Sufism: A Short Introduction. Oxford: Oneworld.
• Chittick, W. (2005). Sufijski put ljubavi: Rumijeva duhovna učenja. Sarajevo: Ibn Sina. Error, G. (1986). Pojam “semantičko polje” u književnoj teoriji. Zagreb.
• Gairdner, W.H.T. (1954). Al-Ghazalli's Mishkatu al-Anwar. Lahore: Muhammad Ashraf.
• Gačanin, S. (2010). Leksikosemantički sloj u strukturi sufijske poezije. Znakovi vremena,47, 220-240.
• Gačanin, S. (2009). Sound Figures in Ahmad Khatam's Ghazals. Pismo, VII,139-163.
• Gačanin, S. (2009). Višeznačnost kao obilježje poetike Ahmeda Hatema Bjelopoljaka i njen mističkoreligijski aspekt. Godišnjak BZK “Preporod”, IX, 285-303.
• Gačanin, S. (2011). The Persian Divan by Ahmad Khatem Aqovalizade. Leipziger Baiträge zur Oreintforschung, band 28. Frankfurt am Main: Peter Lang.
• Hafizović, R. (1999). Temeljni tokovi sufizma. Sarajevo: Bemust.
• Lešić, Z. (1971). Jezik i književno djelo. Sarajevo: Zavod za izdavanje udžbenika.
• Lešić, Z. (2005). Teorija književnosti. Sarajevo: Sarajevo Publishing.
• Nasr, S. H. (1964). An Introduction to Islamic Cosmological Doctrine. Cambridge: Harvard Universitiy Press.
• Schimmel, A. (1975). Mystical Dimension of Islam. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
• Schimmel, A. (1982). As Through a Veil. Mystical Poetry in Islam. New York: Columbia University Press.
• Thiesen, F. (1982). A Manual of Classical Persian Prosody with Chapters on Urdu, Karakhandic and Ottoman Prosody. Wiesbaden: Otto Harasowitz.
• Wales, K. (2001). A Dictionary of Stylistics. London: Longman.
• Windfuhr, G. L. (1979). Persian Grammar: History and State od its Study. The Hague, Paris, New York: Mouton Publishers.