Hans Rosenplüt’ün Das Türken Fastnachtspiel (Türk Karnaval Oyunu) Eserindeki Türk İmgesi

Yıl 2016, Sayı: 25, 261 - 274, 16.12.2016

Erkan Zengin

Öz

Roma İmparatorluğu’nun 395 yılında ikiye bölünmesiyle birlikte başkenti Konstantinapolis olarak kurulan Doğu Roma İmparatorluğu, diğer adıyla Bizans İmparatorluğu, 1453 yılında Konstantinapolis’in Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet tarafından fethine kadar yaklaşık 1000 yıl hüküm sürmüştür. Doğu Roma İmparatorluğu’nun merkezi Konstantinapolis (İstanbul); zenginliği, büyüklüğü, stratejik ve jeopolitik önemi dolayısıyla, batıdan ve bilhassa doğudan gelen bütün güçlü kavimlerin dikkatini çekmiştir. Ancak 1453 yılına kadar bu şehri almak, dünyanın en büyük devletleri için bile mümkün olmamıştır. Bu kadar öneme sahip olan şehrin 1453 yılında Türklerin eline geçmesi her ne kadar Avrupa’da yer alan ülkeleri rahatsız etse de, söz konusu ülkeler kendi iç savaşlarından dolayı bu duruma fazla tepki gösterememişlerdir. Bununla birlikte Osmanlıların, Konstantinapolis’i aldıktan sonra Avrupa içlerine doğru ilerleyemeyecekleri düşüncesi de hâkimdi. Fakat Avrupalı bazı bilim insanları ve bazı yazarlar Türklerin, topraklarını genişletmeye devam edeceği konusunda sürekli uyarıda bulunmaktaydı. Bu grubun içerisinde Hans Rosenplüt de yer almaktadır. 15. yüzyılda yaygın olan din içerikli liedlerle ön plana çıkan Hans Rosenplüt, Das Lied von den Türken (Türk liedi) adlı eseriyle Türklere karşı Avrupa toplumunu uyandırmaya çalışır. Alman kayserinden övgülerle bahseden Rosenplüt, Türklere karşı harekete geçilmesi ve bunun için reformların hızlıca gerçekleştirilmesi gerektiği üzerinde durmaktadır. Bu eserinin aksine daha sonra kaleme almış olduğu Das Türken Fastnachtspiel (Türk Karnaval Oyunu) eserinde ise Osmanlı Sultanına söz hakkı tanıyarak daha ılımlı bir Türk imgesi çizmektedir. Bu çalışmada, o dönemde yazılan birçok eserden farklı olarak Türkler hakkında daha ılımlı bir imge çizen Das Türken Fastnachtspiel eseri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Karnaval, Rosenplüt, Türk, Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa

Kaynakça

• Ackermann, C. (2009). Fastnachtspiele. Weltliches Schauspiel in Literarischen und Kulturellen Kontexten. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
• Brett-Evans, D. (1975). Von Hrotsvit bis Folz und Gengenbach. Eine Geschichte des Mittelalterlichen Deutschen Dramas. Zweiter Teil: Religiöse und Weltliche Spiele des Spätmittelalters. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
• Glier, I. (1992). Rosenplütsche Fastnachtspiele in (pp. 211-232). Verfasserlexikon. Band 8. Berlin.
• Hohmann, S. (1998). Türkenkrieg und Friedensbund im Spiegel der politischen Lyrik.
• Auch ein Beitrag zur Entstehung des Europabegriffs (pp. 130-133). Brigitte Schlieben-Lange (Ed.). Alteritaet. Stuttgart/ Weimar: Metzler Verlag.
• Kissling, J. (1985). Türkenfurcht und Türkenhoffnung im 15./16. Jahrhundert. Zur Geschichte eines ‘Komplexes’ in (pp. 1-18). Südost- Forschung 23. Hamburg: Reinbek Verlag.
• Kula, O. B. (2006). Avrupa Kimliği ve Türkiye. İstanbul: Büke Yayınları.
• Kula, O. B. (2011). Batı Edebiyatında Oryantalizm I. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Kühlmann, W. (2000). Der Poet und das Reich. Europa und die Türken in der Renaissance in (pp. 193-248). (B. Guthmüller und W. Kühlmann Ed.), Tübingen: Niemeyer Verlag.
• Mandelreiss, B. (1445-1454). Türkenschrei. 5,1-5.
• Metzler Lexikon Literatur. (2013). Metzler Lexikon Literatur- und Kulturtheorie: Ansätze – Personen – Grundbegriffe. Stuttgart: Metzler Verlag.
• Mezger, W. (1999). Das Grosse Buch Der Schaebisch-Alemannischen Fasnet. Stuttgart: Konrad Theiss Verlag.
• Reichel, J. (1985). Der Spruchdichter Hans Rosenplüt. Wiesbaden: Steiner Verlag.
• Rosenplüt, H. (1988). Das Türken Vastnachtspiel. (H. Heger, Ed.). Die Deutsche Literatur vom Mittelalter bis zum 20. Jahrhundert. Teilband 1. Leipniz: DTV Verlag.
• Sieber-Lehmann, C. (1997). Der Türkische Sultan Mehmed II. und Karl der Kühne, der "Türk im Occident" in (pp. 13-3). (Erkens Franz–Reiner, Ed.). Europa und die Osmanische Expansion. Berlin: Edoc Verlag.
• Steinbach, U. (2010). Geschichte der Türkei. München: Beck Yayınları.
• Zengin, E. (2013). Türk–Alman ilişkilerinde Türk İmajını Meydana Getiren Olgular ve Eserlere Yansıması. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 48-57.