Mardin’de Gerçekleştirilen Tercihli ve Geleneksel Evliliklerin Nedenleri ve Evliliğe Karar Verme Süreci

Yıl 2017, Sayı: 26, 187 - 222, 21.06.2017

Hüseyin Günen Tuğça Poyraz

Öz

Makalede, Mardin ilinde gerçekleştirilen tercihli ve geleneksel evliliklerin, ekonomik ve sosyo-kültürel nedenleri ile evliliklerin gerçekleşmesinde karar verme süreci ele alınmaktadır. Burada tercihli evlilik kavramı, geleneksel toplumlarda çocukların kimlerle evleneceğine, evlenecek bireylerin değil, ailelerinin kararlarının öncelikli olmasına işaret etmektedir. Geleneksel evliliklerde de evlilik kararını verenler genellikle evlenecek bireylerin aileleri olduğu için her iki evlilik biçiminde evliliğe karar verme nedenlerinin ve evlilik kararını kimin/kimlerin aldıklarının ortaya çıkarılması önemlidir. Küreselleşmenin ulusal ve yerel kültürleri düzleştirici etkisine rağmen Mardin’de farklı evlilik biçimlerinin varlığını sürdürmesi dikkat çekmekte, bu durum Mardin’in çok kültürlü yapısını yansıtmaktadır. Araştırılan evlilikler kültürel zenginliği yansıtması açısından önem arz etmektedir. Araştırmada, fenomenolojik nitel yöntem uygulanmıştır. Bu kapsamda Mardin’de on farklı evlilik biçimine ulaşılmış, 11 kadın ve 11 erkek olmak üzere toplam 22 katılımcıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada din ve geleneğin, aile yaşamını şekillendiren önemli unsurlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tercihli ve geleneksel evliliklerin, bireyin kararı dışında gerçekleştiği ve bireyin bu durumu kabullendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Evlilik çeşitleri, tercihli evlilik, geleneksel evlilik, akrabalık, kültür

Kaynakça

• Adak, N. (2012). Değişen Toplumda Değişen Aile. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Altuntek, N. S. (2008). Benlik ve Kültür: Namus Kavramına Simgesel-Bilişsel Bir Yaklaşım. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25(2), 37-58.
• Balaman, A. R. (2002). Evlilik Akrabalık Türleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Beşikçi, İ. (1969). Doğuda Değişim ve Yapısal Sorunlar (Göçebe Alikan Aşireti). Ankara: Doğan Yayınevi.
• Bryman, A. (1988). Quantity and Quality in Social Research. London: Unvin Hyman Poplications.
• Çopuroğlu, Y. (2000). Fırat Havzası Evlilik Kültürü I: Düğün Öncesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 163-193.
• Duru, E. ve Arslan, G. (2014). Evlenmek Amacıyla Evden Kaçan Kız Ergenler: Bir Olgubilim Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 36-48.
• Duverger, M. (2006). Sosyal Bilimlere Giriş (Ü. Oskay, Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Günen, H. (2016). Mardin İlinde Gerçekleştirilen Tercihli ve Geleneksel Evlilik Çeşitleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Haviland, W. A. (2002). Kültürel Antropoloji (H. İnanç, Çev.). İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• Kasapoğlu, A. ve Karkıner, N. (2011). Aile Sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Macionis, J. J. (2012). Sosyoloji (V. Akan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Neuman, W. (2010). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I-II. (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayınodası Yayıncılık.
• Ökten, Ş. (2009). Aşiret, Akrabalık ve Sosyal Dayanışma: Geleneksel Hayatı Yönetme Biçimi. Aile ve Toplum Eğitim ve Kültür Araştırma Dergisi, 2(8), 99-110.
• Poyraz Tacoğlu, T. (2011). Türkiye'de Gerçekleştirilen Geleneksel Evlilik Çeşitlerinin Nedenleri ve Evlilikler Üzerinde Törenin Etkisi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(4), 114-143.
• Strauss, A. ve Corbin, J. M. (1998). Basics of Qualitative Research.
• T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (2011). Türkiye'de Aile Yapısı Araştırması 2011. Ankara: Afşaroğlu Matbaası.
• Tezcan, M. (2010). Sosyolojiye Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tezcan, M. (2003). Türk Kültüründe Kız Kaçırma Geleneklerinin Antropolojik Çözümlenmesi. Aile ve Toplum Eğitim ve Kültür Araştırma Dergisi, 2(6), 41-49.
• TÜİK. (2011). Türkiye İstatistik Kurumu Verileri.
• Yasa, İ. (1973). Türkiye'nin Toplumsal Yapısı ve Temel Sorunları. Ankara: Türkiye Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.