“Yabancı Dil Olarak Türkçe” Ders Kitaplarında Alıştırma Yönergelerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Sayı: 31, 123 - 146, 28.12.2019

Bayram Özbal Ayten Genç

https://doi.org/10.20427/turkiyat.550884

Cited By: 3

Öz

Yabancı
dil öğretimi ders kitaplarında öğrencilere alıştırmalar yoluyla hedef
davranışlar kazandırılmaya çalışılır. Alıştırmalardan istenilen çıktıların elde
edilmesi, öğrencilerin yönergeleri doğru anlamasına bağlıdır. Bu nedenle
alıştırma yönergelerinin betimlenmesi, detaylı incelenmesi ve ilgili alanyazın
ışığında yorumlanarak karşılaştırılması önemlidir.  Bu amaçla İstanbul
Yabancılar İçin Türkçe, Yedi İklim
Türkçe, Gazi Yabancılar İçin Türkçe
ve Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe
setlerinin temel seviye (A1-A2) ders ve çalışma kitaplarından doküman
incelemesi yoluyla veriler toplanmış ve tümevarımsal içerik analiziyle
değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin gruplandırılması işleminin ardından
alıştırma yönergeleri ölçeği geliştirilmiştir. Bu ölçek; alıştırmalarda fazla yönerge kullanımı, eksik yönerge kullanımı, yönerge-alıştırma
uyumsuzluğu, yönergeler arası kip uyumsuzluğu, yönergede yanlış bağlaç
kullanımı, yönergede ifade hataları ve yönergede yazım yanlışı maddelerini
kapsamaktadır. İncelenen kitapların alıştırma yönergelerinde özellikle uzun-kısa yönerge, tematik başlık ve sembol kullanımı
ile kavram birlikteliği açısından farklılıklar tespit edilmiştir. Alıştırma yönergelerinde uzun cümleler kullanılan İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ve Gazi Yabancılar İçin Türkçe kitaplarında en çok ifade hataları
yapıldığı tespit edilmiştir. Kısa cümlelerle oluşturulan alıştırma
yönergelerinin bulunduğu Yedi İklim
Türkçe ve Yeni Hitit Yabancılar İçin
Türkçe setlerinde ise daha çok yönerge alıştırma uyumsuzluğu, eksik ve
fazla yönerge kullanımı hataları bulunmuştur. Bu çalışma sonuçları, yabancı dil
olarak Türkçe ders kitaplarının geliştirilmesinde alıştırma yönergeleriyle
ilgili ayrıca çalışılması gerektiğini göstermektedir. 

Anahtar kelimeler: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Alıştırmalar, Yönergeler.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Alıştırmalar, Yönergeler

An Evaluation of Exercise Instructions in “Turkish as a Foreign Language” Textbooks

Öz

Foreign language education textbooks endeavor to make students gain
target behaviors through exercises. Obtaining the desired outputs from the
exercises depends on the students’ correct understanding of the instructions. Therefore, it is important to describe the exercise instructions, to examine them in detail and to do comparisons by interpreting them within the context of the relevant field literature. For this purpose, data was gathered through document analysis from the basic level (A1-A2) of the teaching sets of Istanbul Turkish for Foreigners, Yedi İklim Turkish”, Gazi Turkish for Foreigners, Yeni Hitit Turkish for Foreigners textbooks and workbooks and it was evaluated by the inductive content analysis. After grouping the obtained data, the exercise instructions scale was developed. This scale includes the over-use of instructions in the exercises, the use of incomplete instructions, the mismatch of instructions-exercises, the mismatch between tenses, the use of incorrect conjunction in instruction, the errors of expression in instruction and the spelling errors in instruction. In the exercise instructions of the textbooks examined, differences were found especially in terms of long-short instruction, thematic title, symbol usage and concept coexistence. According to the findings, most expression errors were done in the İstanbul Turkish for Foreigners and the Gazi Turkish for Foreigners textbooks that used long sentences in the exercise instructions. On the other hand, in the Yedi İklim Turkish” and the Yeni Hitit Turkish for Foreigners set of books where exercise instructions are given with short sentences, mostly mismatch of instruction exercise, usage of missing and excessive instruction errors were found. The results of this study show that further study should be done on exercise instructions in the development of Turkish textbooks as a foreign language.
Keywords: Teaching Turkish as a
Foreign Language, Exercises, Instructions.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a Foreign Language, Exercises, Instructions

Kaynakça

• Bakırcıoğlu, R. (2016). Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü (2. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bär, M. (2016). Vom Üben als notwendigem Übel zum funktionalen und intelligenten Üben. E. Burwitz-Melzer, F. G. Königs, C. Riemer ve L. Schmelter (Ed.), Üben und Übungen beim Fremdsprachenlernen içinde (1. bs., ss. 9–18). Tübingen: Narr Francke Attempto.
• Cavkaytar, S. (2009). Dengeli Okuma Yazma Yaklaşımının Türkçe Öğretiminde Uygulanması: İlköğretim 5. Sınıfta Bir Eylem Araştırması. Basılmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Dorner, A. (2010). Übung. H. Barkowski ve H.-J. Krumm (Ed.), Fachlexikon Deutsch als Fremd- und Zweitsprache içinde (1. bs., s. 345). Almanya: A. Francke Verlag.
• Gözütok, D. F. (2017). Öğretim İlke ve Yöntemleri (4. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Grotjahn, R. ve Kleppin, K. (2015). Prüfen, Testen, Evaluieren (1. bs.). Münih: Klett-Langenscheidt.
• Güneş, F. (2003). Okuma-Yazma Öğretiminde Cümlenin Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 39–48. http://dergipark.gov.tr/tubar/issue/16954/176996 adresinden erişildi.
• Güneş, F. (2017). Alıştırmalardan Etkinliklere: Eğitimdeki Gelişmeler. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 103–120. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/410532 adresinden erişildi.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Göz. geç.). Ankara: Seçkin.
• Kieweg, W. (2006). Kommunikative Grammatikübung. Der Fremdsprachliche Unterricht English, 82, 2–8.
• Kılıç, A. ve Seven, S. (2008). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (7. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Linse, C. T. (2005). Practical English Language Teaching: Young Learners (1. bs.). New York: McGraw Hill.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü (Terimlerin Almanca, Fransızca, İngilizce ve Eski Terim Karşılıkları ile). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Scrivener, J. (2005). Learning Teaching. A Guidebook for English Language Teachers (2. bs.). Oxford: Macmillan.
• Storch, G. (1998). Deutsch als Fremdsprache-Eine Didaktik (1. bs.). Münih: Wilhelm Fink Verlag.
• Thornbury, S. (2006). An A-Z of ELT (1. bs.). Oxford: Macmillan.
• Ur, P. (1996). A Course in Language Teaching. Practice and theory (1. bs.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. gen. bs.). Ankara: Seçkin.