BEBEK YAHUT HAKK-I KARAR ÜZERİNDE DÜŞÜNCELER

Yıl 2021, Sayı: 35/Özel Sayı, 43 - 52, 27.12.2021

Bilge Ercilasun

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1031139

Cited By: 1

Öz

Mehmet Âkif, Türk milletinin 20. yüzyılın başlarında yaşadığı bütün problemlere dikkatini yöneltmiş, çözümler üretmiş, yazdığı manzumelerle toplumda geniş yankılar uyandırmış kuvvetli bir şairdir. Onun bütün düşünceleri, yorum ve teklifleri Safahat adlı eserinde yer alır. Mehmet Âkif hayatın her yönüyle ilgilenmiş, toplumsal manzumelerinin yanında ferdî ve tasavvufi şiirler de yazmıştır. Bu yazıda onun Bebek yahut Hakk-ı Karar adlı manzum hikâyesi üzerinde duruluyor. Âkif bu şiirde küçük kızlarının oyuncak bebek karşısındaki tavırlarını eğlenceli bir üslupla anlatıyor. Yazıda manzumede dikkati çeken bazı şekil ve muhteva özellikleri ele alınmaktadır. Bunlar şöyle özetlenebilir: Diyaloglarda ve anlatımda görülen tabiilik ve nesir ifadesine yakınlık, aruzun konuşma diline uydurulması, şiire hâkim olan mizahi bakış, çocuğun iç dünyasına gösterilen hassasiyet.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif, Bebek yahut Hakk-ı Karar, gülmece, Türk şiiri, mensur hikâye, çocuk, İstanbul Türkçesi

Thoughts on Bebek Yahut Hakk-ı Karar

Öz

Mehmet Âkif is a prominent poet who focused his attention on all the problems that the Turkish nation experienced at the beginning of the 20th century. He proposed solutions, and his poems made an overwhelming impression in the society. All his thoughts, comments and proposals are included in his work called Safahat. Mehmet Âkif dealt with every aspect of life and besides his social poems, he also wrote personal and sufi poems. This article focuses on his poetic story named Bebek yahut Hakk-ı Karar (Baby or Decision Rights). In this poem, Âkif describes the attitudes of his little daughters towards their doll in an entertaining way. In the article, some interesting forms and interesting aspects in the content of the poem are discussed. These can be summarized as follows: The naturalness in the dialogues and in the narration, the closeness to prose expression, the adaptation of the aruz prosody to the spoken language, the humorous view that dominates the poetry, the sensitivity shown to the inner world of the child.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif, Bebek yahut Hakk-ı Karar, humor, Turkish Poetry, prose story, child, Istanbul Turkish, colloquial language, enjambment, egocentrism, animatism, poetic story.

Kaynakça

• Çonoğlu, S. (2021). Mehmet Akif Ersoy. Safahat. S.Çonoğlu (Haz.). İstanbul: Ötüken Yay.
• Enginün, İ. (1991). Mehmet Akif’te İroni. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yay.
• Ercilasun, A. B. (2021). Safahat’ta İstanbul Türkçesini Aramak. Prof. Dr. Oğuz Karakartal Armağanı. E. Onuş (Haz.). İstanbul: Hiperyayın.
• Ercilasun, B. (2014). Yahya Kemal ve İstanbul Türkçesi. Türk Şiiri Üzerine. İstanbul: Dergâh Yay.
• Ersoy, M. A. (1955). Bebek yahut Hakk-ı Karar. Safahat. Ö. R. Doğrul (Haz.). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Ersoy, M. A. (1987). Bebek yahut Hakk-ı Karar. Safahat, edisyon kritik, E. Düzdağ (Haz.). İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
• Ersoy, M.A. (2021). Bebek yahut Hakk-ı Karar. Safahat. S. Çonoğlu (Haz.). İstanbul: Ötüken Yay.
• Kaplan, M. (2003). Süleymaniye Kürsüsünden Bir Parça. Şiir Tahlilleri 1. İstanbul: Dergâh Yay.
• Kaplan, M. (1994). Çanakkale Savaşı. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh Yay.
• Ömer Seyfettin (2021). İstanbul Türkçesi Hangisidir? 1. Ömer Seyfettin Makaleler. H. Argunşah (Haz.). İstanbul: Dergâh Yay. Özünlü, Ü. (1999). Gülmecenin Dilleri. Ankara: Doruk Yay.
• Tekin, A. (1995). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Ötüken Yay.
• Tevfik Fikret (2000). “Müstezadlarımız”. Tevfik Fikret-Dil ve Edebiyat Yazıları. İ.Parlatır (Haz.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay. Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK.