OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA GİRİŞİ VE İNGİLİZ BAHRİYE MİSYONU

Yıl 2022, Sayı: 36, 45 - 74, 15.06.2022

Dilara Dal

https://doi.org/10.20427/turkiyat.981676

Öz

Bu çalışmada II. Meşrutiyet’in 1908’de ilanından sonra Osmanlı donanmasında bahriye müşaviri ve donanma kumandanı unvanıyla görevlendirilen son İngiliz danışman olan Amiral Arthur Henry Limpus’un İzmit Körfezi’nde inşa edilmesi kararlaştırılan yeni deniz üssüne yönelik faaliyetleri ve I. Dünya Savaşı’nın başlamasını müteakip Osmanlı Hükümeti’ndeki hizmet döneminin sona eriş süreci ele alınmıştır. Bu dönemde Tersane-i Amire’nin mevcut durumu itibarıyla gerek donanmada mevcut savaş gemilerinin gerekse İngiltere’de inşa edilmekte olan Reşadiye ve Sultan Osman-ı Evvel dretnotlarının tamir ve bakımlarına yönelik ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olması nedeniyle İzmit Körfezi’nde yeni bir deniz üssünün inşa edilmesi için geliştirilen projenin İngiliz Armstrong ve Vickers inşaat şirketlerinden oluşan grup ve Bahriye Nezareti’nin iş birliği ile hayata geçirilmesi yönünde önemli adımlar atılmıştır. İngiliz Hükümeti’nin Temmuz 1914’te Reşadiye ve Sultan Osman-ı Evvel dretnotlarına el koyması ve bunu müteakip Osmanlı Hükümeti’nin Ağustos 1914’te Goeben ve Breslau isimli Alman muharebe kruvazörlerini satın alması ile başlayan süreçte Amiral Limpus başkanlığındaki İngiliz bahriye misyonu, İngiliz Hükümeti’nin Osmanlı tarafsızlığının korunması adına yürüttüğü diplomatik mücadelede aktif rol oynamıştır. Bu süreçler, Amiral Limpus’un İngiltere Ulusal Denizcilik Müzesi Caird Arşivi’nde muhafaza edilen kendisine ait evrakı temel kaynak alınarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amiral Arthur Limpus, Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere, Donanma, İzmit, Winston Churchill, Reşadiye, Sultan Osman-ı Evvel, Goeben, Breslau

Destekleyen Kurum

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

Proje Numarası

1059B191800794

The Entrance of the Ottoman Empire to the World War I and the British Naval Mission

Öz

After the proclamation of the Constitutional Monarchy in 1908, Admiral Arthur Henry Limpus was the last British adviser appointed as the naval adviser and the commander of the navy to the Ottoman Ministry of Marine. This study examines his efforts to establish a new naval base in the Gulf of Izmit and the end of his service period in the Ottoman Government after the outbreak of World War I. As the Imperial Naval Arsenal’s condition was far from meeting the repair and maintenance needs of both the naval warships and of the Reşadiye and Sultan Osman-ı Evvel dreadnoughts under construction in Britain, important steps were taken to realize a project for the establishment of a new naval base in the Gulf of Izmit with the cooperation of Armstrong-Vickers group and the Ministry of Marine. During the process that started with the confiscation of the Reşadiye and Sultan Osman-ı Evvel dreadnoughts by the British Government in July 1914 and the purchase of the German battlecruisers Goeben and Breslau by the Ottoman Government in August 1914, the British naval mission led by Admiral Limpus played an active role in the British Government's diplomatic campaign for the preservation of Ottoman neutrality. Based on Admiral Limpus’ private documents kept in the Caird Archive of the British National Maritime Museum the paper examines these developments.

Anahtar Kelimeler

Admiral Arthur Limpus, Ottoman Empire, Britain, Navy, Izmit, Winston Churchill, Reşadiye, Sultan Osman-ı Evvel, Goeben, Breslau

Proje Numarası

1059B191800794

Kaynakça

• Beckett, I.F.W. (2012). The Making of the First World War. New Haven: Yale University Press.
• Cemal Paşa, (2001). Hatıralar (A. Kabacalı, Haz.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dal, D. (2021). Stratejik İş Birliği ve Askerî Danışmanlık Kapsamında Osmanlı Donanmasında Amiral Limpus Misyonu (1912-1914). Güvenlik Stratejileri Dergisi, 17(38), 441-479.
• Gilbert, M. (2015). Winston S. Churchill, The Challenge of War, 1914-1916. Michigan: Hillsdale College Press, Rosetta Books.
• Güvenç, S. (2008). Birinci Dünya Savaşı’na Giden Yolda Osmanlıların Drednot Düşleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Richter, H. (2013). The Impact of the Confiscation of the Turkish Dreadnoughts and of the Transfer of Goeben and Breslau to Constantinople upon the Turkish Entry into WWI. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 15, 1-16.
• Rooney, C.B. (1998). The International Significance of British Naval Missions to the Ottoman Empire, 1908-14. Middle Eastern Studies, 34(1), 1-29.