The Writing Process of Recaizade Ekrem’s Novel Araba Sevdası

Yıl 2024, Sayı: 40, 131 - 142, 31.05.2024

Gizem Akyol

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1344881

Öz

This article attempts to evaluate the writing process of Araba Sevdası novel by reading it together with Recaizade Ekrem's poems and subsequently analysing the fictional similarities between the novel and the poems. Some of the poems that Recaizade Ekrem wrote during his most productive years as a poet suggest that the novel was designed as poem in an episodic form. In other words, Recaizade Ekrem used poetry as a draft for the novel. Especially a poem written in 1875 which is suitable for narration, and some poems written in the 1880s are remarkable akin to the novel. Thus, Recaizade Ekrem's works are suitable for intertextual reading. As a writing method, he did not hesitate to reuse the same expressions, images or dreams in his works, almost self-plagiarizing. Similarly, a few poems in the second volume of Zemzeme are presented as a draft of a story to be written in the future. The state of love in the poems is similar to the state Bihruz falls into out of love in Araba Sevdası. Finally, concepts such as “car” and “book” which determine the course of events in the novel, and features such as ingenuity and nobility that the lover seeks in his beloved are also dominant in these poems, elements that facilitate the establishment of a relationship with the novel.

Anahtar Kelimeler

Araba Sevdası, Zemzeme, Recaizade Ekrem, car, novel, poetry.

RECAİZADE EKREM’İN ARABA SEVDASI ROMANININ YAZILIŞ SÜRECİ

Öz

Bu makale, Araba Sevdası’nı Recaizade Ekrem’in şiirleriyle birlikte okuyup romanla şiirler arasındaki kurgusal benzerliklerden hareketle romanın yazılış süreciyle ilgili bir değerlendirmeyi içermektedir. Recaizade’nin şair olarak en üretken olduğu yıllarda yazdığı bazı şiirler, romanın epizotlar hȃlinde şiir olarak tasarlandığını düşündürmektedir. Başka bir deyişle Recaizade, şiiri bir roman taslağı olarak kullanmıştır. Özellikle 1875 yılında yazılan ve hikȃye etmeye uygun bir şiir ile 1880’lerde yazılan bazı şiirler, romanla akrabalıkları açısından dikkat çekicidir. Recaizade’nin eserleri, metinler arası okumaya elverişlidir. Ekrem, kendinden intihal yapar gibi aynı ifadeleri, imajları veya hayalleri eserlerinde tekrar kullanmaktan çekinmemiştir. Bu, Ekrem’de âdeta bir yazma yöntemidir. Zemzeme’nin ikinci cildinde yer alan birkaç şiir, ileride yazılacak olan bir hikȃye taslağı olarak sunulmaktadır. Söz konusu şiirlerdeki ȃşıklık hȃli, Araba Sevası’nda Bihruz’un aşk yüzünden düştüğü durumla benzemektedir. Yanı sıra romanda olayların gidişatını belirleyen “araba”, “kitap” gibi kavramlarla ȃşığın sevgilide görmek istediği marifet, asalet gibi özellikler, romanla ilişki kurmaya müsait olan bu şiirlerde de başattır.

Anahtar Kelimeler

Araba Sevdası, Zemzeme, Recaizade Ekrem, araba, roman, şiir.

Kaynakça

• Ali Ekrem (Bolayır). (1339/1923). Recaizade Mahmud Ekrem Bey, Hayatı ve Âsȃrı. Evkâf-ı İslȃmiye Matbaası.
• Es, H. F. (1945a). Recaizade’nin Çalışma Tarzı ve Yazı Adetleri. Akşam, 29 Nisan, 5.
• Es, H. F. (1945b). Araba Sevdası Romanı Nasıl ve Ne Zaman Yazıldı? Akşam, 3 Mayıs, 5.
• Mahmut Ekrem. (1288/1872-1873). Nağme-i Seher -Mensur Bazı Hayȃlat ve Âsȃr-ı Sȃire İle Müzeyyel Dȋvançe-i Eş’ȃr.
• Özgül, M. K. (2018). Seke Seke Ben Geldim III. Ankara: Çolpan Yayınları.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (ty.). Nijad Ekrem. Selȃnik Matbaası.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (1300/1884-1885). Zemzeme. (İkinci Kısım), Birinci Tab’ı, Matbaa-i Ebuziya.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (1301/1885-1886). Zemzeme (Üçüncü Kısım). Matbaa-i A.K. Tozluyan.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (1306/1890-1891). Zemzeme (Birinci Kısım, 2. bs.). Karȃbet Matbaası.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (1311/1895-1896). Pejmürde. Âlem Matbaası.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (8 Şubat 1311/20 Şubat 1896). Araba. Servet-i Fünun, (258), 278-279.
• Recaizade Mahmut Ekrem. (1314/1898-1899). Araba Sevdası. Musavver Millȋ Hikâye, Âlem Matbaası.
• Tanpınar, A. H. (1997). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.