“Yakın Çevre” doktİrİnİ ve Kırgızİstan’da Askerî Üs Mücadelesİnİn Sonu

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 26, 115 - 130, 25.03.2022

İslam Halidov

Öz

Soğuk savaş döneminde dünyanın Batı ve Doğu bloğuna ayrılması ABD’nin karşı bloktaki ülkeleri etkisi altına alma çabası beklenen sonuçları verememiştir. SSCB’nin dağılmasıyla hem Rusya hem de birlikten ayrılan ülkeler bölünmenin sıkıntılarını yaşıyordu. Bölünmeyi fırsat bilen ABD, Orta Asya ülkeleriyle ikili ilişkileri tesis etmeye başlamıştır. Bu dönemlerde Rusya ekonomik sorunlarıyla uğraşırken “Yakın Çevre” ile ilişkileri siyasi boyutuyla devam ediyordu. ABD, 11 Eylül olaylarından sonra Orta Asya’da varlığını kalıcı hale getirme adına askerî üsler açmaya başlamıştır. Kırgızistan bu ülkelerden biridir. V. Putin ile birlikte Rusya’nın kendini toparlamaya başlamasıyla “Yakın Çevre”de somut adımların atıldığı görülmüştür. “Yakın Çevre” içerisinde yer alan kritik ülkelerden bir tanesi de üs mücadelelerine sahne olan Kırgızistan’dır. 2003 yılında Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü KGAÖ adına Kırgızistan’da askerî üs kurulmuştur. Rusya varlığını koruma adına Kırgızistan’a hem ekonomik hem de askerî alanda desteklemeye başlamıştır. Rusya’nın bölgeye dönmesiyle Kırgızistan’da Rusya ve ABD mücadelesi başlamıştır