BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRK SİYASÎ TARİHİNDE MEDYA VE SİYASET İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: 12 MART’TAN 28 ŞUBAT’A

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 52, 9 - 33, 25.08.2022

Selim Öztürk

Öz

İktidarın topluma nüfuz etmesi ve toplumun şekillendirilmesinde televizyonun taşıdığı önem ve oynadığı rol yadsınamaz durumdadır. 1960’lı yılların sonu itibarıyla toplum hayatına giren televizyon, siyasî erkin de ilgi odağı olmuştur. Nitekim Türkiye’nin ilk televizyon kanalı bir devlet kurumu olan TRT’dir. TRT kurulduğundan itibaren iktidar ve muhalefet arasındaki siyasî mücadelenin bir parçası olagelmiştir. Bu durum özel kanalların kurulmasına kadar devam etmiştir. Özel kanalların kurulmasıyla televizyonun toplumun şekillendirilmesi ve siyasî anlamda topluma etkide bulunulması açısından önem ve gücü daha artmıştır. Televizyon konsepti tam manası ile iktidar kavgalarının ortasında kalmış ve Türk siyasetinde medya savaşları yaşanmıştır. TRT'nin hâkim olduğu dönemlerde siyasî erk televizyona hâkim olma çabası içerisinde iken 1990’lı yıllarda özel kanalların kurulmasıyla adından “4. Erk” olarak söz ettiren medyanın gücü siyasî erke nüfuz etmeye başlamıştır

Anahtar Kelimeler

TRT Özel Kanallar 4.Erk Medya Savaşları

Kaynakça

  • “12 Eylül 1980 Darbesi Ve TRT'ye Etkileri”, TRT Arşiv, 1980, https://www.trtarsiv.com/izle/120402/12-eylul-1980-darbesi-ve- trt-ye-etkileri
  • “12 Eylül Döneminde, Kenan Evren Tarafından Yaktırılan TRT Dizisi; Yorgun Savaşçı'nın Sansür Hikâyesini Biliyor muydunuz?”, Onedio, 14 Kasım 2017, https://onedio.com/haber/12-eylul-doneminde-kenan- evren-tarafindan-yaktirilan-trt-dizisi-yorgun-savasci-nin-sansur- hikayesini-biliyor-muydunuz-795454
  • “Arena Uğur Dündar Şevki Yılmaz Konusu 1997 VHS Kayıt”, YouTube, 14 Ocak 2015, https://www.youtube.com/watch?v=2cPhPTyog_c
  • “Beceremediniz artık bırakın Bu söz kime ERBAKAN a mı?”, YouTube, 1 Mart 2014, https://www.youtube.com/watch?v=OclS8sd4F5E
  • “Büyük bir adamı kaybettik” 2007 Gazetevatan, 25 Ocak 2007, http://www.gazetevatan.com/buyuk-bir-adami-kaybettik-105352- gundem/
  • “Cem Uzan'ın Aydın Doğan Hakkındaki Şok Açıklamaları”, YouTube, 4 Ekim 2015
  • “Cem Uzan'ın Aydın Doğan Hakkındaki Şok Açıklamaları”, YouTube, 4 Ekim 2015, https://www.youtube.com/watch?v=b_6xwRh96vQ
  • “Demirel 1989 Seçimleri Öncesi”, YouTube, 13 Aralık 2017, https://www.youtube.com/watch?v=ZJ892F34CBk
  • “Dinç Bilgin: Tayyip Bey'e haksızlık ettik, o muhteşem bir başbakan ”, T24, 8 Mayıs 2013, http://t24.com.tr/haber/din-bilgin-tayyip-beye- haksizliklik-ettik-o-muhtesem-bir-basbakan,229425
  • “Doğan Kasaroğlu”, Biyografya Türkiye Ünlüleri İnternet Ansiklopedisi, http://www.biyografya.com/biyografi/14620
  • “Doğan Kasaroğlu'nun 1980 Darbesi Hakkındaki Röportajı”, TRT Arşiv, 1993, https://www.trtarsiv.com/izle/84091/dogan-kasaroglu-nun- 1980-darbesi-hakkindaki-roportaji
  • “Erbakan ve muslum gunduz hakkinda carpici aciklamalar feto ”, YouTube, 3 Temmuz 2017, https://www.youtube.com/watch?v=ynUWWpjAgM4
  • “Fethullah Gülen 'Erbakan İslam'a zarar veriyor ”,YouTube, 8 Kasım 2014, https://www.youtube.com/watch?v=kEtNmU1IukE
  • “Güneş Motel nerede? Güneş Motel olayı nedir, nasıl yaşandı? 1977 ”, NTV, 24 Nisan 2018, https://www.ntv.com.tr/turkiye/gunes-motel- nerede-gunesmotel-olayi-nedir-nasil-yasandi- 1977,LsTUtfZ_mEGvtrS8zA3jDg
  • “İletişimin Dünü Bugünü 10. Bölüm”, TRT Arşiv,2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120396/iletisimin-dunu-bugunu-10- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 11.Bölüm”,TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120397/iletisimin-dunu-bugunu-11- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 12. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120411/iletisimin-dunu-bugunu-12- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 13. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120432/iletisimin-dunu-bugunu-13- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 6.Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120173/iletisimin-dunu-bugunu-6- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 7. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120379/iletisimin-dunu-bugunu-7- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 9. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120590/iletisimin-dunu-bugunu-9- bolum
  • “İsmail Cem’i kaybedeli 7 yıl oldu” 2014 . Hürriyet, 24 Ocak 2014, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ismail-cemi-kaybedeli-7-yil- oldu-25642425
  • “Kanal 7 camilerde para toplanarak kuruldu” 2008 Milliyet,20 Eylül 2008, http://www.milliyet.com.tr/kanal-7-camilerde-para-toplanarak- kuruldu-gundem-993523/
  • “Kanal 7 nasıl kuruldu?” 2008 Vatan, 28 Eylül 2008, http://www.gazetevatan.com/kanal-7-nasil-kuruldu--201116- ekstra/
  • “Latif Şimşek, Enver Ağabeyin vefat haberini ağlayarak aldı ve 28 şubatta ona yapılanları anlattı”, YouTube, 21 Şubat 2017, https://www.youtube.com/watch?v=LE9ScSMDMTQ
  • “Liderler Açıkoturumu - 11 ekim 1991”, YouTube, 23 Mart 2012, https://www.youtube.com/watch?v=niqVS6ovS68
  • “Macit Akman”. Kim Kimdir, http://www.kimkimdir.net.tr/kisiler/macit- akman
  • “Özal gitti ortaklık bitti.” 2010 . Takvim, 16 Temmuz 2010, https://www.takvim.com.tr/guncel/2010/07/16/ozal_gitti_ortaklik_ bitti
  • “Samanyolu kanalları televizyondan tamamen silindi” 2013 Sputnik, 13 Kasım 2015, https://tr.sputniknews.com/turkiye/201511131019005482- samanyolu-televizyon-silme-/
  • “Samanyolu şarkısı Turgut Özal Söylüyor ”, YouTube, 26 Kasım 2012, https://www.youtube.com/watch?v=Ubgh60J_Zp8
  • “TRT’ye sokulmayan İsmail Cem zabıt tutulmasını bekliyor.” 1975 Milliyet, 7 Haziran 1975, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1975/06/07
  • “Turgut Özal: Bir Kaset Koy Semra hanım – 1990”, YouTube, 3 Ekim 2012, https://www.youtube.com/watch?v=fng4bJ5AJDg
  • “Tüyo Özal’dan özel TV Uzan’dan” 2004 . Sabah Arşiv, 16 Şubat 2004, http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/16/eko104.html
  • “Uzan ile ortaklığım Demirel'in baskısıyla bitti” 2010 Sabah, 2 Ekim 2010, https://www.sabah.com.tr/gundem/2013/10/02/ahmet-ozal-cem- uzan-ile-ortakligim-demirelin-baskisiyla-bitti
  • Gün Arşivi, “28 Şubat Belgeseli 8. Bölüm | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=PpNHx6btyXY&t=2131s
  • Gün Arşivi. “12 Eylül Belgeseli 9. Bölüm | Demokrasiye Dönüş | 32.Gün Arşivi”, YouTube, 30 Ağustos 2017, https://www.youtube.com/watch?v=3UBjF4aaMgo&list=PL19EshdP t3R9IFMsOsYL4xsES3q67r7qd&index=9
  • Gün Arşivi. “28 Şubat Belgeseli 5. Bölüm | 32.Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=- x7gNxHPD1w&list=PL19EshdPt3R8YxSSa_RGLGbd_WZguD5cQ&inde x=5
  • Gün Arşivi. “28 Şubat Belgeseli 7. Bölüm | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=JQRXu0M9Tdo&list=PL19Eshd Pt3R8YxSSa_RGLGbd_WZguD5cQ&index=7
  • Gün Arşivi. “Özallı Yıllar Belgeseli 2. Bölüm | Kuruluş | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 31 Ağustos 2017, https://www.youtube.com/watch?v=gDmMeBsvXK0&index=2&list= PL19EshdPt3R_5WlFPx7DIec8nPNRWT1uJ
  • Aydın, S. ve Taşkın, Y. 2014 . 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, İstanbul

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 52, 9 - 33, 25.08.2022

Selim Öztürk

Öz

TV’s role and importance in reshaping of and penetration on the society by the political rule cannot be denied. TV that was introduced to the Turkish society in the 1960s became a focus of political rule since then. The first TV channel in Turkey is a governmental institute, TRT. TRT has been a part of the struggle between the party in power and opposition parties since it was founded. This situation continued until the establishment of the private TV channels. With the rise of the private TV channels, the power of the TV in reshaping and influencing the society politically began increasing. The TV concept fell into the middle of the political struggles, and media wars occurred in Turkish political life. While the political power aimed to penetrate the TV during the single channel TRT era; the power of TV, named as 4th power, began to influence and reshape the political power after the rise of private channels during the 1990s. In the article, political history analysis, case studies, review of cases through descriptive technique, collection of data via qualitative methods are applied.

Anahtar Kelimeler

TRT Private TV Channel Media Wars Turkish Politics

Kaynakça

  • “12 Eylül 1980 Darbesi Ve TRT'ye Etkileri”, TRT Arşiv, 1980, https://www.trtarsiv.com/izle/120402/12-eylul-1980-darbesi-ve- trt-ye-etkileri
  • “12 Eylül Döneminde, Kenan Evren Tarafından Yaktırılan TRT Dizisi; Yorgun Savaşçı'nın Sansür Hikâyesini Biliyor muydunuz?”, Onedio, 14 Kasım 2017, https://onedio.com/haber/12-eylul-doneminde-kenan- evren-tarafindan-yaktirilan-trt-dizisi-yorgun-savasci-nin-sansur- hikayesini-biliyor-muydunuz-795454
  • “Arena Uğur Dündar Şevki Yılmaz Konusu 1997 VHS Kayıt”, YouTube, 14 Ocak 2015, https://www.youtube.com/watch?v=2cPhPTyog_c
  • “Beceremediniz artık bırakın Bu söz kime ERBAKAN a mı?”, YouTube, 1 Mart 2014, https://www.youtube.com/watch?v=OclS8sd4F5E
  • “Büyük bir adamı kaybettik” 2007 Gazetevatan, 25 Ocak 2007, http://www.gazetevatan.com/buyuk-bir-adami-kaybettik-105352- gundem/
  • “Cem Uzan'ın Aydın Doğan Hakkındaki Şok Açıklamaları”, YouTube, 4 Ekim 2015
  • “Cem Uzan'ın Aydın Doğan Hakkındaki Şok Açıklamaları”, YouTube, 4 Ekim 2015, https://www.youtube.com/watch?v=b_6xwRh96vQ
  • “Demirel 1989 Seçimleri Öncesi”, YouTube, 13 Aralık 2017, https://www.youtube.com/watch?v=ZJ892F34CBk
  • “Dinç Bilgin: Tayyip Bey'e haksızlık ettik, o muhteşem bir başbakan ”, T24, 8 Mayıs 2013, http://t24.com.tr/haber/din-bilgin-tayyip-beye- haksizliklik-ettik-o-muhtesem-bir-basbakan,229425
  • “Doğan Kasaroğlu”, Biyografya Türkiye Ünlüleri İnternet Ansiklopedisi, http://www.biyografya.com/biyografi/14620
  • “Doğan Kasaroğlu'nun 1980 Darbesi Hakkındaki Röportajı”, TRT Arşiv, 1993, https://www.trtarsiv.com/izle/84091/dogan-kasaroglu-nun- 1980-darbesi-hakkindaki-roportaji
  • “Erbakan ve muslum gunduz hakkinda carpici aciklamalar feto ”, YouTube, 3 Temmuz 2017, https://www.youtube.com/watch?v=ynUWWpjAgM4
  • “Fethullah Gülen 'Erbakan İslam'a zarar veriyor ”,YouTube, 8 Kasım 2014, https://www.youtube.com/watch?v=kEtNmU1IukE
  • “Güneş Motel nerede? Güneş Motel olayı nedir, nasıl yaşandı? 1977 ”, NTV, 24 Nisan 2018, https://www.ntv.com.tr/turkiye/gunes-motel- nerede-gunesmotel-olayi-nedir-nasil-yasandi- 1977,LsTUtfZ_mEGvtrS8zA3jDg
  • “İletişimin Dünü Bugünü 10. Bölüm”, TRT Arşiv,2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120396/iletisimin-dunu-bugunu-10- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 11.Bölüm”,TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120397/iletisimin-dunu-bugunu-11- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 12. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120411/iletisimin-dunu-bugunu-12- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 13. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120432/iletisimin-dunu-bugunu-13- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 6.Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120173/iletisimin-dunu-bugunu-6- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 7. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120379/iletisimin-dunu-bugunu-7- bolum
  • “İletişimin Dünü Bugünü 9. Bölüm”, TRT Arşiv, 2002, https://www.trtarsiv.com/izle/120590/iletisimin-dunu-bugunu-9- bolum
  • “İsmail Cem’i kaybedeli 7 yıl oldu” 2014 . Hürriyet, 24 Ocak 2014, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ismail-cemi-kaybedeli-7-yil- oldu-25642425
  • “Kanal 7 camilerde para toplanarak kuruldu” 2008 Milliyet,20 Eylül 2008, http://www.milliyet.com.tr/kanal-7-camilerde-para-toplanarak- kuruldu-gundem-993523/
  • “Kanal 7 nasıl kuruldu?” 2008 Vatan, 28 Eylül 2008, http://www.gazetevatan.com/kanal-7-nasil-kuruldu--201116- ekstra/
  • “Latif Şimşek, Enver Ağabeyin vefat haberini ağlayarak aldı ve 28 şubatta ona yapılanları anlattı”, YouTube, 21 Şubat 2017, https://www.youtube.com/watch?v=LE9ScSMDMTQ
  • “Liderler Açıkoturumu - 11 ekim 1991”, YouTube, 23 Mart 2012, https://www.youtube.com/watch?v=niqVS6ovS68
  • “Macit Akman”. Kim Kimdir, http://www.kimkimdir.net.tr/kisiler/macit- akman
  • “Özal gitti ortaklık bitti.” 2010 . Takvim, 16 Temmuz 2010, https://www.takvim.com.tr/guncel/2010/07/16/ozal_gitti_ortaklik_ bitti
  • “Samanyolu kanalları televizyondan tamamen silindi” 2013 Sputnik, 13 Kasım 2015, https://tr.sputniknews.com/turkiye/201511131019005482- samanyolu-televizyon-silme-/
  • “Samanyolu şarkısı Turgut Özal Söylüyor ”, YouTube, 26 Kasım 2012, https://www.youtube.com/watch?v=Ubgh60J_Zp8
  • “TRT’ye sokulmayan İsmail Cem zabıt tutulmasını bekliyor.” 1975 Milliyet, 7 Haziran 1975, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1975/06/07
  • “Turgut Özal: Bir Kaset Koy Semra hanım – 1990”, YouTube, 3 Ekim 2012, https://www.youtube.com/watch?v=fng4bJ5AJDg
  • “Tüyo Özal’dan özel TV Uzan’dan” 2004 . Sabah Arşiv, 16 Şubat 2004, http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/16/eko104.html
  • “Uzan ile ortaklığım Demirel'in baskısıyla bitti” 2010 Sabah, 2 Ekim 2010, https://www.sabah.com.tr/gundem/2013/10/02/ahmet-ozal-cem- uzan-ile-ortakligim-demirelin-baskisiyla-bitti
  • Gün Arşivi, “28 Şubat Belgeseli 8. Bölüm | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=PpNHx6btyXY&t=2131s
  • Gün Arşivi. “12 Eylül Belgeseli 9. Bölüm | Demokrasiye Dönüş | 32.Gün Arşivi”, YouTube, 30 Ağustos 2017, https://www.youtube.com/watch?v=3UBjF4aaMgo&list=PL19EshdP t3R9IFMsOsYL4xsES3q67r7qd&index=9
  • Gün Arşivi. “28 Şubat Belgeseli 5. Bölüm | 32.Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=- x7gNxHPD1w&list=PL19EshdPt3R8YxSSa_RGLGbd_WZguD5cQ&inde x=5
  • Gün Arşivi. “28 Şubat Belgeseli 7. Bölüm | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 1 Eylül 2017, https://www.youtube.com/watch?v=JQRXu0M9Tdo&list=PL19Eshd Pt3R8YxSSa_RGLGbd_WZguD5cQ&index=7
  • Gün Arşivi. “Özallı Yıllar Belgeseli 2. Bölüm | Kuruluş | 32. Gün Arşivi”, YouTube, 31 Ağustos 2017, https://www.youtube.com/watch?v=gDmMeBsvXK0&index=2&list= PL19EshdPt3R_5WlFPx7DIec8nPNRWT1uJ
  • Aydın, S. ve Taşkın, Y. 2014 . 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, İstanbul
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Selim Öztürk Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 25 Ağustos 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 10 Sayı: 52

Kaynak Göster

APA Öztürk, S. (2022). TÜRK SİYASÎ TARİHİNDE MEDYA VE SİYASET İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: 12 MART’TAN 28 ŞUBAT’A. Düşünce Dünyasında Türkiz, 10(52), 9-33.