Kırım Türklerinin Sürgünü ve Vatana Dönüş Mücadelesi 1944–1990

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 32, 51 - 88, 25.05.2022

Kemal Özcan

Kaynakça

• Ukrayna Devlet Merkezî Arşivi TsDAGO Ukrainı , Fon f . 1, Liste l . 24, Dosya d . 6321, Yaprak y . 12-15.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 3614, Y. 7-8.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 4306, Y. 187-188.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 5991, Y. 207-208.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 6166, Y. 50-55.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 6321, Y. 12-15.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 6321, Y. 33-37.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 6321, Y. 39-47.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 24, D. 6321, Y. 49-55.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 1250, Y. 6-10.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 1740, Y. 3.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 1940, Y.10-11.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 218, Y. 29-33.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 72, Y. 22-29.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 891, Y. 22-24.
• TsDAGO Ukraini, F. 1, L. 25, D. 891, Y. 26-31.
• TsDAGO Ukraini, F.1, L. 24, D. 4740, Y. 73-80.
• Abdülhamitoğlu, N., Yüz Binlerin Sürgünü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1974.
• ALEKSİYEVA, L., İstoriya İnokomısliya v SSSR, Khronika Press, Vermont 1984.
• ALLWORTH, E., “The Crimean Tatar Case”, Tatars of the Crimea: Their Struggle for Survival, ed. E.
• Allworth, Duke University Press, Durham 1988. ALTAN, M. B., “The Arabat Tragedy: Another Page from the “Surgun”, çevirimiçi htt p://www.euronet.nl/users/sota/arabat.htm, 08.04.2000.
• AVTARHANOV, A., “İmperiya Kremlya. Sovyetskiy Tip Kolonializma”, Drujba Narodov, No. 1-5, Moskva 1991.
• BROŞÇEVAN, V. M., “Deportatsiya Jiteley Krıma”, Krımski Tatarı: İstoriya i Suçasnit Do 50 Riççya Deportatsii Krımskotatarskogo Naroda , Materiali Mijnarodnoy Naukovoy Konferantsii Kiyiv 13-14 Travnya 1994 , Institute Natsional’nih Vidnosin i Politologi NAN Ukraini, Kiev 1995.
• CONQUEST, R., Nation Killers: The Soviet Deportation of Nationalities, The Macmillan Company, New York 1970.
• COURTOİS, S., Komünizmin Kara Kitabı, çev. B. Tanatar, vd., Doğan Kitap, İstanbul 2000.
• ÇAPRAZ, K., 1990 , Kırım Tatar Türklerinde Basın, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• ÇERVONNAYA, S., “Kırım Tatar Halkının Mukadderatı: Devlet ve Kültürün Geçmişi, Bugünkü Problemleri ve Geleceği”, çev. İ. Yıldıran, A. Mertol, Emel, S. 191 1992 .
• DALLİN, A., German Rule in Russia, 1941-1945: A Study of Occupation Policies, St. Martin’s Press, LondonNew York 1957.
• “Deklaratsiya Verhovnogo Soveta Soyuza Sovetskih Sotsialistiçeskih Respublik”, Pravda, 15 Noyabrya 1989. “Deportatsiya: Beriya Dokladıvayet Stalinu”, ed. N. F. Bugay, Kommunist, No. 3, Moskva 1991.
• Devlet, N., “240 Kırım Türkünün Müracaatı”, Emel, S. 146 1985 .
• Fisher, A., The Crimean Tatars, Hoover Institution, California 1978.
• Gitlin, S., “Crimean Tatars in Uzbekistan: Problems and Devolopments”, çevirimiçi htt p://www.ca-c. org/journal/eng01 2000/10.gitlin.shtml, 28.01.2000.
• GRİGORENKO, A. P., A Kogda Mı Vernyomsya, Crimea Foundation, New York 1977.
• GUBOGLO, M. N. - Çervonnaya, S. M., Krımskotatarskoye Natsional’noye Dvijeniye, II, Rossiyskaya Akademiya Nauk, Tsentr po İzuçeniyu Mejnatsional’nih Otnoşeniy, İnstitut Etnologii i Antropologii im. N. N. Mikluho-Maklaya, Moskva 1992.
• HAYALİ, R., “Spetskontingent”, Kırım Gazetesi, Akmescid Simferopol , 22 Şubat 1997.
• İBRAHİM, V., “Bitmeyen Çileli Yıllar”, der. S. Bilal vd., Emel, S. 208 1995 .
• İdrisli, A. N., “Yalıboyu’ndan Özbekistan Çöllerine”, haz. N. Sarısoy, Emel, S. 210.
• “İnformatsiya “v Prezidiume Verhovnogo Soveta SSSR” 19 Fevralya 1954 g.”, Pravda Ukraini, 27 Fevralya Şubat 1954.
• Jivoy Fakel: Samosojjeniye Musı Mamuta Sbornik Dokumentov , ed. R. Cemilev, Fond Krım, New York 1986.
• KARATAY, Z., “Kırım Türklerinin Moskova Gösterileri Nasıl Başladı Nasıl Cereyan Ett i?”, Emel, S. 161 1987 .
• KERİMOVA, F., “Hatıralar”, haz. Z. Yüksel, Emel, S. 203 1994 .
• KIRIMAL, E., “Kırım Türkleri”, Dergi, S. 59 1970 .
• KIRIMAL, E., “Muhtelif Haberler”, Dergi, S. 48, Münih 1967.
• KIRIMAL, E., “Sovyet Rusya Hâkimiyeti Altında Kırım”, Dergi, S. 49 1967 .
• KIRIMAL, E., Der Nationale Kampf Der Krimturken mit besonderer Berucksichtigung der Jahre 1917-1918, Emsdett en/Wesfalen, Verlag Lechte/Emsdett en Westf. 1952.
• “Kırım Tatarları Sovyet Devletine Karşı”, çev. H. Kırımlı, Emel, S. 141-145 1984 .
• “Kırım Türklerinin Moskova’daki Temsilcilerinin Protestosu”, Emel, S. 47 1968 .
• “Kırım’a Genel Bakış”, çevirimiçi www.vatankirim.net/genel.htm, 10.04.2001.
• Krım: Proşloye i Nastayaşçeye, ed. S. G. Agacanov, A. N. Saharov, İzdatelstvo Mısl, Moskva 1988.
• Krımski Tatarı 1944-1994: Statt i, Dokumenti, Svidçennya Oçevidtsıv, Ridniy Kray, Kiyiv 1995.
• LİTVİN, G. A., “Krımsko-Tatarskiye Formirovaniya: Dokumenti Tret’yevo Reyha Svidetelsvuyet”, Vayenno–İstoriçeskiy Jurnal, S. 3, Moskva 1991.
• MUSTAFAYEV, H. D., “Vozmeşçeniye Moral’nogo i Material’nogo Uşçerba, Nanesennogo Krımskotatarskomu Narodu v Hode Deportatsii: Printsipi i Podhogi”, Krımski Tatarı: İstoriya i Suçasnit Do 50 Riççya Deportatsii Krımskotatarskogo Naroda , Materiali Mijnarodnoy Naukovoy Konferantsii Kiyiv 13-14 Travnya 1994 , Institute Natsional’nih Vidnosin i Politologi NAN Ukraini, Kiev 1995.
• MÜHLEN, P. 1984 , von zur, Gamalıhaç ile Kızılyıldız Arasında, çev. E. B. Özbilen, Ankara: Mavi Yayınları
• NEKRİÇ, A. 1978 , Nakazannıye Narodı, Khronika, New York “Obraşçeniye Krımskotatarskogo Naroda k XXIII Syezdu KPSS”, Natsional’nıy Vopros v SSSR: Sbornik Dokumentov, Sostavitel’: R. Kupçinskiy, Suçasnist’, Kiyiv 1975, s. 288-326.
• ÖZCAN, K. 2001 , Kırım Türklerinin Sürgünü ve Vatana Dönüş İçin Mıîlli Mücadele Hareketi 1944-1990 , İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
• ÖZKIRIM, O., “II. Dünya Savaşında Kırım Türkleri ile Almanlar Arasındaki Münasebetler”, Emel, S. 25 1964 .
• Pavlova, T. F., “Dokumentı TsGAOR SSSR po İstorii Deportatsii Naradov v 40-50-ıye godı”, Deportatsii Naradov SSSR 1930-e – 1950-e godı : Materialı k Serii “Narodı i Kul’turı”, XV/1, RAN İnstitut Etnologii i Antropologii, Moskva 1992.
• “Pogrujenı v Eşelonı i Otpravlenı k Mectam Poselenii...”, Sostavitel’: N. F. Bugay, İstoriya SSSR, No. 1, Moskva 1991.
• SANDER, O., XX., XXI. Ve XXII. Kongreler ve Sovyet Dış Politikası, S.B.F. Yayınları, Ankara 1967. Sett arova, Z., “Hatıralar”, der. E. Özenbaşlı, haz. F. Mertoğul, çevirimçi htt p//www.kirimdernegi.org. tr/hatiralar.htm, 06.05.2000.
• SEYİTMURATOVA, A., Natsional’noye Dvijeniye Krımskih Tatar: Sobitiya, Faktı, Dokumentı, Akmescid Simferopol 1997.
• SHEEHY, A., “Kırım Tatarları”, Emel, S. 69 1972 .
• “Sovyetler Birliği’ndeki Kırım Türklerinin İsteklerine Dair Belge”, Emel, S. 62 1971 .
• Şest Dney - “Belaya Kniga”- Sudebniy Protsess İli Gabaya i Mustafı Cemileva, ed. M. Serdar, Fond Krım, New York 1980.
• “TASS Ajansının 23 Temmuz 1987 Tarihli Kırım Tatarlarıyla İlgili Açıklaması”, çev. H. Kırımlı, Emel, S. 161 1987 , s. 24-26.
• “Taşkentskiy Protsess: Sud Nad Desyat’yu Predstavitelyami Krımskotatarskogo Naroda, 1 İyulya - 5
• Avgusta 1969 g. ”, Sbornik Dokumentov s İllustratsiyami, Fond im. Gertsena, Amsterdam 1976.
• ÜLKÜSAL, M. 1976 , II. Dünya Savaşında Berlin Hatıraları ve Kırım’ın Kurtuluş Davası, Kutulmuş Matbaası, İstanbul
• ÜLKÜSAL, M. 1980 , Kırım Türk-Tatarları Dünü-Bugünü-Yarını , İstanbul: Baha Matbaası.
• Vesnin, A. L., “Kak Proishodilo Vıseleni Tatar, Bolgar, Grekov, Armyan iz Krıma v 1944 godu”, Krımskaya ASSR 1921-1945 , Simferopol, Tavriya, 1990.
• VOZGRİN, V., “Genotsid Kak Kulminatsiya Etnosotsialnogo Konfl ikta”, Krımski Tatarı: İstoriya i suçasnit. Materiali Mizhnarodnoy Naukovoy Konferentsii, Kiev 1995.
• VOZGRİN, V., “Sürgünlük Siyaseti”, Yıldız, S. 4 1991 .
• “Vsenarodniy Zapros Krımskotatarskogo Naroda v Politbyuro TsK KPSS”, Samizdat Belgesi, No. 1884, Dekabr 1973, s. 4-5. Yunus Kandımov’un özel arşivinden alınmıştır .
• ZEMSKOV, V. N., “Massovoye osvobojdeniye Spetsposelentsev i Ssılnıh 1954-1960 gg. ”, Sotsis, No. 1, Moskva 1991.
• ZEMSKOV, V. N., “Spetsposelentsı”, Sotsis Sotsiologiçeskiye İssledovaniya , No. 11, Moskva 1990.
• “1957-1975 Senelerinde Kırım Tatarlarının Mıîlli Hareketi”, Emel Mecmuası, vol. 1: Sovyet Rusya’daki Kırım Tatar Mıîlli Hareketi Organı, Kırım Tatar Mıîlli Merkezi, New York 1978.
• “40-50-e Godı: Posledstviya Deportatsii Narodov”, Sostavitel’: N. F.Bugay, İstoriya SSSR, No. 1, Moskva 1992.