Öz
Bizans kaynakları ve birçok modern araştırmacı, Malazgirt’teki Selçuklu galibiyetini, ya Bizans ordusundaki ihanet ve komplolarla ya da İmparator Romanos Diogenes’in ordunun sevk idaresindeki hatalarıyla açıklarlar. Savaşın galibi olan Sultan Alp Arslan ve Selçuklu ordusunun, savaşın sonucunun belirlenmesinde rolü ise pek fazla vurgulanmaz. Şüphesiz Bizans ordusu içerisindeki sürtüşme veya anlaşmazlıkların da Romanos’un bazı hatalı kararlarının da sonuç üzerindeki etkisi inkâr edilemez. Ancak Bizans mağlubiyetini sadece ihanet ve komplolara bağlamak ve hezimetin büyük sorumluluğunu, kaybettiği savaş sonrasında önce tahtını, ardından da hayatını kaybeden mağlup İmparator Romanos’a yükleyerek galibin rolünü, stratejik ve taktiksel üstünlüğünü görmezden gelmek ya da küçümsemek gerçekçi bir yaklaşım değildir. Bu çalışmada, Sultan Alp Arslan’ın Bizans ordusuna karşı uyguladığı strateji taktiği ele alarak Malazgirt’i İmparator mu kaybetti, yoksa Sultan mı kazandı sorusuna cevap arayacağız
Anahtar Kelimeler
Malazgirt Savaşı Bizans ordusu Selçuklu ordusu İmparator Romanos Diogenes’in savaş stratejisi Sultan Alp Arslan’ın savaş stratejisi
Kaynakça
- Aksoy, M. 2017 . Savaşçının Dokuz İlkesi. İstanbul: Historia Yayınları.
- Alican, M. 2017 . Kıyametin İlk Günü Malazgirt 1071. İstanbul: Kronik Yayınları.
- Bundârî 1999 . Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-Üsra: Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi. Çev. Kıvamüddin Burslan , Ankara: TTK.
- Cahen, C. 1972 . İslâm Kaynaklarına Göre Malazgirt Savaşı. çev. Zeynep Kerman , Türkiyat Mecmuası, XVII.
- Ebû’l-Ferec 1999 . Ebû’l-Ferec Tarihi, I. Çev. Ömer Rıza Doğrul , Ankara: TTK.
- Eyice, S. 1971 . Malazgirt Savaşı’nı Kaybeden IV. Romanos Diogenis. Ankara: TTK.
- Hüseynî 1999 . Ahbârü’d-Devleti’s-Selcûkıyye. Çev. Necati Lugal , Ankara: TTK.
- Ioannes Zonaras 2008 . Tarihlerin Özeti. Çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- İbnü’l-Esîr 2016 . El-Kâmil Fi’t-Târîh Tercümesi, X. Çev. Abdülkerim Özaydın , İstanbul: Ocak Yayınları.
- İbnü’l-Ezrak 1959 . Târîhu’l-Fârikî nşr. Bedevî Abdüllatîf Avad , Kahire.
- Kesik, M. 2013 . 1071 Malazgirt. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Mahmud b. Ahmed B. 1977 . Selçuknâme, I. yay. Erdoğan Merçil , İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
- Mihail Attaleiates 2008 . Tarih. çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Mihail Psellos 1992 . Khronographia. Çev. Işın Demirkent , Ankara: TTK.
- Nicolle, D. 2013 . Malazgirt 1071. Çev. Özgür Kolçak , İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Nikephoros Bryennios 2008 , Tarihin Özü, Çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Piyadeoğlu, C. 2017 . Sultan Alp Arslan. İstanbul: Kronik Yayınları.
- Reşîdüddin Fazlullah 2010 . Câmiu’t-Tevârîh-Selçuklu Devleti Zikr-İ Târîh-İ Âl-i Selçûk , haz. Erkan Göksu-H. Hüseyin Güneş , İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Sevim, A., 1971 . Malazgirt Meydan Savaşı. Ankara: TTK.
- Sevim, A., 2005 , İbnü’l-Adim’in Zübdetü’l-Haleb Min Tarihi Haleb Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler. Makaleler, II haz. E. Semih Yalçın- Süleyman Özbek , Ankara: TTK.
- Sıbt İbnü’l-Cevzî, 2011 . Mir’âtü’z-Zamân Fî Târîhi’l-A‘Yân Seçme, Tercüme ve Değerlendirme Ali Sevim . Ankara: TTK.
- Symbat, Chronicle 2005 , Çev. Robert Bedrosian , New Jersey.
- Urfalı Mateos Vekayi-Nâmesi 92-1136 Ve Papaz Grigor’un Zeyli 1136- 1162 2000 , Çev. Hrant D. Andreasyan , Ankara: TTK.
Öz
Byzantine sources and many modern scholars attribute to the Seljuk victory at Manzikert to either with the plots and betrayals or instigation faults in emperor Romanos Diogenes’ host. But it is not emphasized so much to victorious Seljuk Sultan Alp Arslan and the Seljuk army in determining the outcome of the war. Also, it is not certainly denied to Romanos Diogenes’ bad decisions and conflicts in the Byzantine army in the result. However, only to connect defeat of Byzantine with conspiracies and betrayal and to ignore or underestimate by burdening great responsibility of defeat emperor Diogenes who firstly lost throne and then his life is not realistic approach. It will be look for an answer to the question whether lost the Emperor or the Sultan won to the battle of Manzikert by considering the military tactics used by the Sultan against the Byzantine army in this article
Anahtar Kelimeler
The Battle of Manzikert The Byzantine army The Seljuk army Military tactics of the Emperor Romanos Diogenes Military tactics of the Sultan Alp Arslan
Kaynakça
- Aksoy, M. 2017 . Savaşçının Dokuz İlkesi. İstanbul: Historia Yayınları.
- Alican, M. 2017 . Kıyametin İlk Günü Malazgirt 1071. İstanbul: Kronik Yayınları.
- Bundârî 1999 . Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-Üsra: Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi. Çev. Kıvamüddin Burslan , Ankara: TTK.
- Cahen, C. 1972 . İslâm Kaynaklarına Göre Malazgirt Savaşı. çev. Zeynep Kerman , Türkiyat Mecmuası, XVII.
- Ebû’l-Ferec 1999 . Ebû’l-Ferec Tarihi, I. Çev. Ömer Rıza Doğrul , Ankara: TTK.
- Eyice, S. 1971 . Malazgirt Savaşı’nı Kaybeden IV. Romanos Diogenis. Ankara: TTK.
- Hüseynî 1999 . Ahbârü’d-Devleti’s-Selcûkıyye. Çev. Necati Lugal , Ankara: TTK.
- Ioannes Zonaras 2008 . Tarihlerin Özeti. Çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- İbnü’l-Esîr 2016 . El-Kâmil Fi’t-Târîh Tercümesi, X. Çev. Abdülkerim Özaydın , İstanbul: Ocak Yayınları.
- İbnü’l-Ezrak 1959 . Târîhu’l-Fârikî nşr. Bedevî Abdüllatîf Avad , Kahire.
- Kesik, M. 2013 . 1071 Malazgirt. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Mahmud b. Ahmed B. 1977 . Selçuknâme, I. yay. Erdoğan Merçil , İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
- Mihail Attaleiates 2008 . Tarih. çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Mihail Psellos 1992 . Khronographia. Çev. Işın Demirkent , Ankara: TTK.
- Nicolle, D. 2013 . Malazgirt 1071. Çev. Özgür Kolçak , İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Nikephoros Bryennios 2008 , Tarihin Özü, Çev. Bilge Umar , İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Piyadeoğlu, C. 2017 . Sultan Alp Arslan. İstanbul: Kronik Yayınları.
- Reşîdüddin Fazlullah 2010 . Câmiu’t-Tevârîh-Selçuklu Devleti Zikr-İ Târîh-İ Âl-i Selçûk , haz. Erkan Göksu-H. Hüseyin Güneş , İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Sevim, A., 1971 . Malazgirt Meydan Savaşı. Ankara: TTK.
- Sevim, A., 2005 , İbnü’l-Adim’in Zübdetü’l-Haleb Min Tarihi Haleb Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler. Makaleler, II haz. E. Semih Yalçın- Süleyman Özbek , Ankara: TTK.
- Sıbt İbnü’l-Cevzî, 2011 . Mir’âtü’z-Zamân Fî Târîhi’l-A‘Yân Seçme, Tercüme ve Değerlendirme Ali Sevim . Ankara: TTK.
- Symbat, Chronicle 2005 , Çev. Robert Bedrosian , New Jersey.
- Urfalı Mateos Vekayi-Nâmesi 92-1136 Ve Papaz Grigor’un Zeyli 1136- 1162 2000 , Çev. Hrant D. Andreasyan , Ankara: TTK.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ağustos 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 12 Sayı: 59 |