SİYASET VE ETİK KURAMLAR İLİNTİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 61, 31 - 56, 29.04.2022

Merve Bahadır Nihat Yılmaz

Öz

Etik kaygılardan yoksun bir siyaset buhrana yol açar. Geçmişte ve günümüzde siyasal alanda yaşanan pek çok sorunun temelinde etiğin göz ardı edilmesi vardır. Bu durum siyasette etiğin ne kadar önemli olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. Antik Yunan’dan beri siyaset ve etik üzerine gerçekleştirilen tartışmalar ciddi görüş farklılıklarını da beraberinde getirmiştir. İyinin ve doğrunun ne olduğu, nasıl yaşanılması gerektiğine yönelik farklı görüşler etik kuramlarını meydana getirmiştir. Bu makalede önce siyasî etik kavramına değinilmektedir. Daha sonra eylemin sonucuna odaklanan teleolojik etik, eylemin niyetini esas alan deontolojik etik ve son olarak eylemin öznesine vurgu yapan erdem etiği ile siyaset ilintisi ele alınmaktadır

Anahtar Kelimeler

Siyasî Etik, Teleolojik Etik, Deontolojik Etik

An Assessment on the Connection between Politics and Ethics

Öz

A policy devoid of ethical concerns leads to crisis. The ignorance of ethics is the basis of many problems experienced in the political arena in the past and today. This situation reveals the fact of how important ethics is in politics. Discussions on politics and ethics since ancient Greece have brought about serious differences of opinion. Different views on what is good and right and how to live have created ethical theories. In this article, firstly the concept of political ethics is mentioned. Then, teleological ethics focusing on the result of the action, deontological ethics based on the intention of the action, and finally the virtue ethics emphasizing the subject of the action and politics are discussed

Anahtar Kelimeler

Political Ethics, Teleological Ethics, Deontological Ethics

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A. 2011 . Soktates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünce- ler. İstanbul: iletişim Yayınları.
• Ağaoğulları, M. A. 1993 . “Siyasal Ahlâk ve Devlet”. Siyasal Ahlâk ve Siyasal Ahlâksızlık. Der. T. Alkan. Ankara: Bilgi Yayınları
• Ağırman, F. 2018 . Aristoteles: Devlet-Birey İlişkisinde Devletin Önceliği. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6 13 : 676-683.
• Akdoğan, A. ve Demirtaş, Ö. 2014 . Etik Liderlik Davranışlarının Etik İklim Üzerindeki Etkisi: Örgütsel Politik Algılamaların Aracı Rolü. Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 1 : 107-124.
• Alkan, T. Der. . 1993 . Siyasal Ahlâk ve Siyasal Ahlâksızlık. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Arıkan, S. 2018 . Türkçede İkili Karşıtlık Kavramları Olarak Erdem ve Ku- sur. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 1 : 592-606.
• Bayram, A. K. 2009 . Modernlik ve Sosyal Bilimler: Bilgi, İktidar, Etik ve Toplum. Sosyal Bilimler Dergisi, 11 1 : 1-26.
• Bayram, A. K. 2013 . “Etik, Ahlâk ve Siyasal Değerler”. Bilim ve Ahlâk. Der. C. Vatandaş. İstanbul: Açılım Kitap.
• Bilge, M. 2012 . Gelenekselden Moderne Etik ve Siyaset. Zonguldak Kara- elmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 15 : 97-108.
• Bozan, M. 2019 . Mesleki Ahlâktan İş Etiğine: Kamuda Değerler Dönü- şümü. Bartın Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 20 : 342-353.
• Cevizci, A. 2018 . Etik-Ahlâk Felsefesi. 3. Basım, İstanbul: Say Yayınları.
• Çankır, B. 2018 . “İslâm Kültürü ve Batı Kültürü Sentezli “Yönetsel Etik”. International Conference On Empirical Economics and Social Sciences ICEESS‟18 . Der. B. Darıcı, H. M. Ertuğrul, F. Ayhan. Bandırma: Ban- dırma Onyedi Eylül Üniversitesi.
• Çuhadar, C. 2007 . Siyaset Kavramının Felsefi Kökenleri. Dini Araştırma- lar, 10 30 : 153-168.
• Dâver, B. 1993 . Siyaset Bilimine Giriş. 5. Basım, Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Eryılmaz, B. 2008 . Etik Kültürünü Geliştirmek. Türk İdare Dergisi, 459 : 1-12.
• Esen, D. 2020 . Teleolojik ve Deontolojik Kuram Bağlamında İşletmelerin Etik Çalışmalarının Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1 : 296-320.
• Farabi, 2021 . El- Medînetü‟L Fâzıla. çev. B. Güneş , İstanbul: Çağdaş Ki- tap.
• Gökçe, O. ve Örselli, E. 2011 . Kamu Yönetiminde Etik ve Etik Dışı Davra- nış Algısı. İş Ahlakı Dergisi, 4 7 : 47-63.
• Güleç, C. 2004 . Politik Psikoloji Penceresinden Siyaset Ahlakı, Kimlik ve La- iklik. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Güzel, M. N. 2018 . Antik Demokrasi ve Modern Demokrasi Kavramlarının Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Dicle Üniversi- tesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23 38 : 205-231.
• Kant, I. 1960 . Ebedî Barış Üzerine Felsefî Deneme. çev. Y. Abadan ve S. L. Meray , Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Kart, B. 2016 . Etik Politikayı Önceler Mi? Aristoteles’in Yanıtı ve Günü- müzde Politika. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 4 : 112-134.
• Kınalızâde, A. Ç. 2020 . Ahlâk-I Alâi. çev. M. Demirkol , 3. Basım, Ankara: Fecr Yayınları.
• Kuran-ı Kerim; Maide: 5/8.
• Machiavelli, N. 2014 . Prens. çev. H. İlhan , Ankara: Alter Yayıncılık.
• Maghaminiya, M. 2013 . “Hukuk Bilimi ve Etik”. Bilim ve Ahlâk. Der. C. Vatandaş. İstanbul: Açılım Kitap.
• Oktay, C. 1998 . Siyaset Yazıları “Hum Zamirinin Serencamı” ve Diğerleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Öztürk, N. K. 2004 . Machiavelli- Weber Perspektifinde Siyasal Liderlik Etiği. Amme İdaresi Dergisi, 37 2 : 13-30.
• Platon. 2020 . Devlet. çev. S. Eyüpoğlu ve M. A. Cimcoz , 43. Basım, İstan- bul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rüzgar, N. 2020 . İslâm Geleneğine Göre Yöneticilerin ve Liderlerin Taşı- ması Gereken Özellikler. Academic Review of Humanities and Socıal Sci- ences, 3 1 : 72-96.
• Sam, R. 2010 . Siyasi Değer ve Siyasi Etik. İstanbul: Ezgi Kitapevi.
• Şafi, İ. 2018 . Adalet ve Siyaset İlişkisi Üzerine. Fatih Sultan Mehmet İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 12 : 63-74.
• Şenel, A. 1993 . “Siyasal Ahlâk: Kapsamı, Açmazları, Tipolojisi”. Siyasal Ahlâk ve Siyasal Ahlâksızlık. Der. T. Alkan. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Toka, T. 2018 . Fârâbî ve Kant’ın Siyaset Felsefesinde Toplum ve Hukuk. Felsefe Arkivi, 48 : 21-44.
• Turan, Ş. 1993 . “Tarih Boyunca Siyasal Ahlâk”. Siyasal Ahlâk ve Siyasal Ahlâksızlık. Der . T. Alkan. İstanbul: Bilgi Yayınları.
• Türker, Ö. ve Aksu, İ. 2018 . Fârâbî Felsefesinin Temel Erdemleri. Edebali İslâmiyet Dergisi, 2 4 : 25-51.
• Usta, A. 2010 . Kamu Görevlisinin Etik Amaç ve Ahlâkî Yükümlülüğüne Yönelik Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 468 : 159-181
• Usta, A. 2011 . Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetiminde Etik ve Ahlâk. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fa- kültesi Dergisi, 1 2 : 39-50.
• Ülken, H. Z. 2020 . İslâm Felsefesi Eski Yunan’dan Çağdaş Düşünceye Doğru Kaynakları ve Etkileri. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Weber, M. 2017 . Meslek Olarak Siyaset. çev. L. Özşar , Bursa: Biblos Kita- bevi Yayınları.
• Yaran, C. S. 2016 . Ahlâk ve Etik. 2. Basım, İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Yıldırım, A. 2019 . Ödev Etiğinin Dini Etik Açısından Değerlendirilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel sayı, 508-519.
• Yılmaz, N. 2013 , “Siyasal Etik Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme”. Bi- lim ve Ahlâk. Der. C. Vatandaş. İstanbul: Açılım Kitap.
• Yılmaz, N. ve Aksoy, M. 2017 . Ethics in Politics: Political Virtues of Citi- zens And Politicians. The Journal of International Scientific Researches, 2 7 : 19-23.
• Yüksel, C. 2006 . Kamu Yönetiminde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakül- tesi Mecmuası, 64 2 : 167-212.
• Yüksel, C. 2010 . Siyasette Etik Dünyada ve Türkiye’de Siyasette Etik, Siya- setin Finansmanı, Altyapı ve Uluslar Arası Uygulamalar. İstanbul: Boğa- ziçi Üniversitesi Yayınları.
• Zengin, Z. S. 2016 . “İslâm, Ahlâk ve Etik”. İslâm’da Ahlâk ve Etik Kavramsal ve Kuramsal Tartışmalar Semineri 2. Der. İ. E. Sula. Ankara: Ankara Yıl- dırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Yayını.