FROM ACTIVISM TO IDEOLOGY OR FROM IDEOLOGY TO ACTIVISM: FEMINISM IN ITS HISTORICAL PROCESS AND RUPTURES

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 133 - 151, 30.04.2024

Merve Bahadır

https://doi.org/10.59281/turkiz.1457973

Öz

Starting from the 18th century, especially after the Enlightenment, feminism, which points to a field of struggle against the exclusion of women from social life, expresses both an ideology and an activism. Since the early 19th century, feminism, which has gained strength in many political, social, economic, legal and administrative fields in order to have equal conditions with men, has been influenced by different ideas, theories and ideologies while forming itself in the historical development process. In addition, changes in the methods for achieving equality between men and women have led to the emergence of different traditions within feminism. But despite the differences in their perspectives, they also agreed on some common issues. In this study, feminism was analyzed from an ideological perspective, and different traditions of feminism have been explained around common issues and tried to be presented with a holistic perspective. In this sense, the text aims to reveal the basic concepts of feminism and its ruptures in the historical process. In doing so, it makes use of a literature review as a method, as well as comparative analysis by addressing the ruptures within the ideology itself.

Anahtar Kelimeler

Feminism, The Historical Development of Feminism, Feminist Traditions

AKTİVİZMDEN İDEOLOJİYE YA DA İDEOLOJİDEN AKTİVİZME: TARİHSEL SÜRECİ VE KIRILMALARIYLA FEMİNİZM

Öz

18. yüzyıldan başlayarak özellikle Aydınlanma sonrasında kadınların toplumsal hayattan dışlanmasına karşı bir mücadele alanına işaret eden feminizm bu yönüyle hem bir ideolojiyi hem de bir aktivizmi ifade etmektedir. 19. yüzyılın başlarından itibaren erkeklerle eşit koşullara sahip olmak için siyasi, sosyal, ekonomik, hukuki ve idari pek çok alanda güçlenen feminizm, tarihsel gelişim süreci içerisinde kendini oluştururken, farklı düşüncelerden, kuram ve ideolojilerden de etkilenmiştir. Bunun yanında kadın erkek eşitliğini sağlamaya yönelik yöntemlerde değişiklik yaşanması, feminizmin içerisinde farklı gelenekleri ortaya çıkarmıştır. Fakat bakış açılarının farklılık göstermesine rağmen bazı ortak konular hakkında da hemfikir olmuşlardır. Bu çalışmada feminizm, ideolojik açıdan analiz edilmiş, feminizmin farklı gelenekleri ortak konular etrafında açıklanarak bütüncül bir perspektifle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Metin bu anlamda feminizmin temel kavramlarını ve tarihsel süreçteki kırılmalarını ortaya koymayı amaçlamakta ve bunu yaparken de yöntem olarak literatür taraması ile ideolojinin kendi içerisindeki kırılmalar ekseninde de karşılaştırmalı analizden yer yer faydalanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Feminizmin Tarihsel Gelişimi, Feminist Gelenekler

Kaynakça

• Altınbaş D.; (2006), “Feminist Tartışmalarda Liberal Feminizm”, Kadın Araştırma Dergisi, S.9.
• Atan M.; (2015), “Radikal Feminizm: Kişisel Olan Politiktir”, The Journal Of Europe- Mıddle East Socıal Scıence Studıes, C. 1, S. 2.
• Bora T.; (2017), Cereyanlar Türkiye’de Siyasi İdeoloji, İletişim Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
• Can A.; (2007), “Toplumsal Birliktelik ve Feminizm”, Hukuk Gündemi, S. 8.
• Demir Z.; (2014), Modern ve Postmodern Feminizm, Sentez Yayım ve Dağıtım Tic. Sn. A.Ş., 1. Baskı, Ankara.
• Dikici E.; (2016),” Feminizmin Üç Ana Akımı: Liberal, Marxist ve Radikal Feminizm Teorileri”, Akademik Sosyal Bilimler Dergisi.
• Ersoy Yılmaz S., Çetinel E.; (2016), “Feminist Teori: Yönetim ve Organizasyon Alanına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 2.
• Göze R.; (2016), Uluslararası İlişkiler Teorileri, İletişim Yayınları,3. Baskı, İstanbul.
• Güneş F.; (2017), “Feminist Kuramda Ataerki Tartışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.17, S.2.
• Güç Ayşe; (2008), “İslami: Feminizm: Müslüman Kadınların Birey Olma Çabaları”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.17, S. 2.
• Heywood A.; (2015), Siyasi İdeolojiler, Adres Yayınları, 9. Baskı, Ankara.
• Kepekçi E.; (2012), “(Hegomonik) Erkeklik Eleştirisi ve Feminizm Birlikteliği Mümkün mü?”, Kadın Araştırma Dergisi, S. 11.
• Notz G.; (2018), Feminizm, Phoenix Yayınları, 2. Baskı, Ankara. Özdemir Ö.; (2017), “İki Sistemli Kuram Olarak Sosyalist Feminizm”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, C.9, S. 2.
• Taş G.; (2016), “Feminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihsel Süreçleri ve Dönüşümleri”, Akademik Hassasiyetler.
• Tekin E.; (2007), “1980 Sonrası Türkiye’de Feminizmin Görünümü”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon.
• Çaha Ö.; (2010), Siyaset, (Ed. Mümtazer Türköne) Opus Yayınları, 11. Baskı, İstanbul. Ss. 559-590