Covid-19 Pandemisi Sürecinde Gıda Güvenliği Riskleri ve Önlemleri

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 55, 29 - 44, 05.04.2022

Seda Oğur Şükrü Hayta Hülya Durmaz Bekmezci

Öz

Covid-19 pandemisi hayatımızın birçok alanını etkilediği gibi gıda güvenliği risklerini ve uygulamalarını tekrar gözden geçirmemizi zorunlu kılmıştır. Pandeminin ciddiyeti her geçen gün daha da anlaşıldıkça, gıda güvenliğinin sağlanmasının hastalıklardan korunmada ne denli önemli olduğu yeniden gündeme gelmiştir. Normal şartlarda da her zaman uyulması gereken bazı kuralların (ekmeklerin poşette satılması, açık gıda ürünlerine eldivensiz dokunulmaması, ambalajsız ürün satılmaması, gıdanın temas ettiği reyon, tezgâh gibi yerlerin dezenfekte edilmesi vb.) pandemi sürecinde ivedilikle uygulanır hale geldiği görülmüştür. Pandemiden korunmada en önemli etkenin her kişinin, her yerin ve her eşyanın hijyenin sağlanması olduğu koşulsuz olarak kabul edilmiştir. Gıda ürünlerinin üretimi ve tüketiminde de hijyen ve gıda güvenliği kurallarına uyulması, gıda ürünlerinin üretiminden sorumlu olan yönetici ve personellerin, evlerinde yemek hazırlayan kişilerin gerekli hijyen kurallarını tekrar idrak ederek uygulamaları için toplumun bilinçlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu makalede Covid-19 (yeni tip koronavirüs) pandemisinden korunmada önem arz eden gıda güvenliği ile ilgili risklerin neler olabileceği ve bu risklerin ortadan kaldırılması için alınması gereken önlemler kapsamında; Covid-19’un gıdalar aracılığıyla bulaşma olasılığından, Covid-19’un bulaşmasında etken olabilecek gıda kaynaklı faktörlerden, yanlış hijyen ve gıda güvenliği uygulamalarından, Covid-19’dan korunmada ve gıda güvenliğinin sağlan-masında tüketicilerin ve işletmelerin uygulaması gereken hijyen kuralları ve önlemlerden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Koronavirüs, Pandemi, Gıda Güvenliği

Kaynakça

• AÇSHB. (2020). Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. Gıda Üretimi Yapan İşyerlerinde Yeni Tip Koronavirüs İle Mücadelede Dikkat Edilecek Hususlar. https://ailevecalisma.gov.tr/media/43910/gida_brosur_20200429.pdf
• BfR. (2020). Bundesinstitut für Risikobewertung. Can the New Type of Coronavirus be Transmitted via Food and Objects? https://www.bfr.bund.de/cm/349/can-the-new-type-of-coronavirus-be-transmitted-via-food-and-objects.pdf
• CDC. (2020a). Centers for Disease Control and Prevention. How Coronavirus Spreads. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/transmission.html
• CDC. (2020b). Centers for Disease Control and Prevention. Water Transmission and COVID-19. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/php/water.html.
• EC. (2020). European Commission Directorate-General For Health And Food Safety. Covid-19 and Food Safety, Questions and Answers, Brussel, België, 12p.
• ECDC. (2020). European Centre for Disease Prevention and Control. Disinfection of Environments in Healthcare and Nonhealthcare Settings Potentially Contaminated with SARS-CoV-2. ECDC: Stockholm; 2020.
• EFSA. (2020). Coronavirus: No Evidence That Food Is A Source or Transmission Route. https://www.efsa.europa.eu/en/news/coronavirus-no-evidence-food-source-or-transmission-route
• EPA. (2020). United States Environmental Protection Agency. List N: Disinfectants for Use Against SARS-CoV-2. https://www.epa.gov/pesticide-registration/list-n-disinfectants-use-against-sars-cov-2
• Erginkaya, Z. ve Kabak, B. (2011). Fırsatçı Patojenler, Küfler, Parazitler, Virüsler, Prionlar ve Alg Toksinleri. İçinde: Gıda Mikrobiyolojisi, Ed. Erkmen O., Efil Yayınevi, Ankara, s. 184-204.
• EUFIC. (2020). The European Food Information Council. Food and Coronavirus (COVID-19): What You Need to Know. https://www.eufic.org/tr/page/food-and-coronavirus-covid-19-what-you-need-to-know
• FDA. (2020). U.S. Food and Drup Administration. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) and the Food Supply Chain. https://www.fda.gov/food/food-safety-during-emergencies/food-safety-and-coronavirus-disease-2019-covid-19
• FSCI. (2020). Food Security Cluster Iraq. Covid-19 Food Safety Advice. https://fscluster.org/iraq/document/covid-19-food-safety-advice
• FSS. (2020). Food Standards Scotland. Coronavirus (COVID-19) ve Yiyecek. https://www.foodstandards.gov.scot/consumers/food-safety/coronavirus
• GC. (2020). Goverment of Canada. Coronavirus Disease (COVID-19) and Food Safety. https://www.canada.ca/en/health-canada/services/food-nutrition/food-safety/covid19.html GMO. (2020).
• TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) Gıda Mühendisleri Odası. Covid-19 Salgını İle Mücadele Sürecinde İşletmeler İçin Öneriler. http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/c4cddd9589c6f93_ek.pdf
• ISDH. (2020). Indiana State Department of Health, Epidemiology Research Center. COVID-19 Food Safety Guidelines https://www.hamiltoncounty.in.gov/DocumentCenter/View/14762/Food-Safety-Guidelines-COVID19-ISDH?bidId=
• SB. (2020). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. COVID-19-Restoranlarda Alınması Gereken Önlemler. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/diger_kamu_kuruluslar/COVID19-RestoranlardaAlinmasiGerekenOnlemler.pdf
• WHO. (2020a). World Health Organization. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Situation Report-32. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200221-sitrep-32-covid-19.pdf?sfvrsn=4802d089_2
• WHO. (2020b). World Health Organization. Water, Sanitation, Hygiene, and Waste Management for the COVID-19 Virus: Interim Guidance. https://www.who.int/publications-detail/water-sanitation-hygiene-and-waste-management-for-covid-19
• Zorba, N.N. (2011). Gıda Kaynaklı Mikrobiyal Hastalıklar. İçinde: Gıda Mikrobiyolojisi, Ed. Erkmen O., Efil Yayınevi, Ankara, s. 121-124.