Accordıng to Gordon’s Functıonal Health Patterns:Nursıng Care of The Patıents wıth Amyotrophıc Lateral Sclerosıs: A Case Report

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 76, 13.08.2018

Şenay Ünal Birgül Genç Sena Kaplan Birgül Özkan

Öz

Introduction:
Amyotrophic lateral sclerosis is a neurodegenerative disease which especially
involves upper and lower motor neurons.ALS brings burden on the patients and
caregivers in social and economical aspects and it affects the qualty of life
in a negative fashion. Observation of the general condition of the patient,
maintanance of the multi aspect coordination and coomunication, psycological
support of the patient and the caregiver, education acoording to the needs,
symptom control and preperation to the end of life are the major responsibilies
of the nurses who are taking care of ALS patients.

Purpose:In
this study we aimed to evaluate the requirements of ALS patients according to
Gordon’s functional health patterns assesment and restructure the nurses’s
assignments accordingly.

Conclusion:
In our study a 43 year old male patient with ALS was hospitalized in the
intensive care unit due to respiratory distress and weakness of the hand
muscles. He was evaluated according to functional health assesment tool in
respect to 11 different functional patterns and risk of self harming, activity
intolerance, distrupted sleep pattern, information deficiency, parenthood-role
conflicts were detected and appropriate interventions were made accrding to the
international nursey guidelines.

Results:
According to the Functional Health Patterns Model, the most problematic areas
in the patient with ALS are nutrition, sleep, excretion, security-protection,
activity-rest, self-perception. Functional Health Patterns Model can be used as
an easy and useful model for identifying the care needs of individuals with ALS
and implementing nursing interventions. The data obtained in this way will
provide the nurses with the opportunity to develop diagnostic nursing record
forms and record keeping, which are  easier
to care for diagnostic-specific.

 

Anahtar Kelimeler

Amyotrophic Lateral Sclerosis, Gordon Functional Health patterns, Nursery

Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Amiyotrofik Lateral Sklerozda Hemşirelik Bakımı: Bir Olgu Sunumu

Öz

Giriş:
Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) özellikle üst ve alt motor nöronların kalıcı
fonksiyon kaybı ile seyreden nörodejeneratif bir hastalıktır. ALS, hasta ve
bakım vericilere ekonomik ve sosyal yönden yük getirerek, yaşam kalitesini
olumsuz etkilemektedir. Hastanın genel durumunun izlenmesi, hazırlanan çok
yönlü bakımın koordinasyonu ve iletişimin sürdürülmesi, hasta ve bakım verene
psikolojik destek sağlanması, gereksinimler doğrultusunda eğitimin verilmesi,
semptom kontrolü ve yaşam sonu bakımın hazırlanması; ALS hastasına bakım veren
hemşirelerin en önemli sorumlulukları arasındadır.

Amaç: Bu
çalışma ALS tanısı alan olguda hastanın gereksinimleri Gordon’un Fonksiyonel
Sağlık Örüntüleri modeline göre değerlendirilerek, bu kapsamda hemşirelik
bakımı planlamak amacıyla yapılmıştır.

Bulgular:
Çalışmada; bir yıllık ALS tanısı ile izlenen, 43 yaşındaki erkek hasta, solunum
sıkıntısı ve el kaslarında güçsüzlük nedeniyle hastaneye başvurmuş olup, yoğun
bakım ünitesine yatırılarak izlenmiştir. Hasta, Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri
modeline göre on bir sağlık fonksiyon alanları değerlendirildiğinde; kendine
zarar verme riski, beslenme gereksiniminden az beslenme, konstipasyon riski,
aktivite intoleransı, uyku örüntüsünde bozulma, bilgi eksikliği, ebeveynlik-
rol çatışması sorunları belirlenmiş ve uluslar arası hemşirelik girişimleri
rehberine göre uygun girişimler planlanmış ve uygulanmıştır.

Sonuç:
Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline göre, ALS tanılı hastada en fazla sorun
saptanan alanlar, Beslenme, Uyku, Boşaltım, Güvenlik-Korunma,
Aktivite-Dinlenme, Kendini algılama'dır. Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli
ALS'li bireylerin bakım gereksinimlerinin belirlenmesinde ve hemşirelik
girişimlerinin uygulanmasında kolay ve kullanışlı bir model olarak
kullanılabilir. Bu
şekilde elde edilen veriler hemşirelere tanıya özgü daha kolay bakım
verebilecekleri, pratik hemşire kayıt formları geliştirme ve kayıt tutma imkanı
sağlayacaktır. 

 

Anahtar Kelimeler

Amiyotrofik Lateral Skleroz, Gordon Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri, Hemşirelik bakımı

Kaynakça

• 1. A Chio, G Logroscino, BJ Traynor, J Collins, JC Simeone, LA Goldstein and LA White , Global Epidemiology of Amyotrophic Lateral Sclerosis: a Systematic Review of the Published Literature, Neuroepidemiology. 2013; 41(2):118-130.
• 2. Alankaya, N. (2016). Amyotrofik Lateral Skleroz ve Bakım. Turkiye Klinikleri Journal of Internal Medicine Nursing-Special Topics, 2(2), 73-79.
• 3. Babacan Gümüş, A., Şıpkın, S., Keskin, G. (2012). Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ile Bir Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi Determining the Care Needs of Elderly Individuals Who Live in a Nursing Home According to the Functional Health Patterns Model. 3(1), 13-2.
• 4. Bassola, B., Sansone, V. A., & Lusignani, M. (2018). Being Yourself and Thinking About the Future in People With Motor Neuron Disease: A Grounded Theory of Self-care Processes. Journal of Neuroscience Nursing, 50(3), 138-143.
• 5. Bruijn, L. I., Miller, T. M., & Cleveland, D. W. (2004). Unraveling the mechanisms involved in motor neuron degeneration in ALS. Annu. Rev. Neurosci., 27, 723-749.
• 6. Bulechek, G.M. ve ark. (Çeviren: Erdemir, F., Kav, S., & Akman Yılmaz, A. (2017). Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC). Nobel Tıp Kitabevleri. 6.Baskı. sf: 107; 135; 252-53; 290-91; 370; 434; 516;.
• 7. Carpenito-Moyet, L.J. (Çeviren: Erdemir, F.) (2012). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti. sf: 45; 120; 136; 258; 288; 481.
• 8. Castanedo-Vazquez, D., Bosque-Varela, P., Sainz-Pelayo, A., & Riancho, J. (2018). Infectious agents and amyotrophic lateral sclerosis: another piece of the puzzle of motor neuron degeneration. Journal of Neurology, 1-10.
• 9. Chio A, Logroscino G, Traynor BJ, Collins J, Simeone JC, Goldstein LA et al. Global epidemiology of amyotrophic lateral sclerosis: a systematic review of the published literatüre. Neuroepidemiology. 2013;41:118-30.
• 10. Gordon, P. H. (2013). Amyotrophic lateral sclerosis: an update for 2013 clinical features, pathophysiology, management and therapeutic trials. Aging and disease, 4(5), 295.
• 11. Guidetti D, Bondavalli M, Sabadini R, Marcello N, Vinceti M, Cavalletti S, et al. Epidemiological survey of amyotrophic lateral sclerosis in the province of reggio emilia, italy: Influence of environmental exposure to lead. Neuroepidemiology. 1996;15:301-312.
• 12. Koç, F., Tan, E. Amiyotrofik Lateral Sklerozda Tedavi. TND Nöromüsküler Hastalıklar Bilimsel Çalışma Grubu , http://www.noroloji.org.tr/menu/99/amiyotrofik-lateral-sklerozda-tedavi E.T: 22.06.2018.
• 13. Kurt, E. (2017). Amiyotrofik Lateral Skleroz Hastalarının Deri Biyopsilerinde Epidermal Büyüme Faktörü (Egf) Ve Keratinosit Büyüme Faktörünün (Kgf) Ekspresyonunun Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• 14. Lee, J., & Bell, M. (2018). Articulatory Range of Movement in Individuals With Dysarthria Secondary to Amyotrophic Lateral Sclerosis. American journal of speech-language pathology, 1-14.
• 15. Mazzini, L., Mogna, L., De, F. M., Amoruso, A., Pane, M., Aloisio, I., ... & Cantello, R. (2018). Potential Role of Gut Microbiota in ALS Pathogenesis and Possible Novel Therapeutic Strategies. Journal of clinical gastroenterology.
• 16. Mutluay, F. K., Tekeoğlu, A., Saip, S., Altıntaş, A., & Siva, A. (2008). Group exercise training approach to multiple sclerosis rehabilitation. GROUP, 20, 26.
• 17. Özoğuz, A., Uyan, Ö., Birdal, G., Iskender, C., Kartal, E., Lahut, S., ... & Kavak, P. (2015). The distinct genetic pattern of ALS in Turkey and novel mutations. Neurobiology of aging, 36(4), 1764-e9.
• 18. Park, Y. J., Lee, J., Kim, S. H., Ko, S. H., Shin, M. J., Chang, J. H., & Shin, Y. B. (2015). Care Status of the ALS Patients With Long-Term Use of Tracheostomy Tube. Annals of rehabilitation medicine, 39(6), 964-970.
• 19. Stephens, H. E., Felgoise, S., Young, J., & Simmons, Z. (2015). Multidisciplinary ALS clinics in the USA: A comparison of those who attend and those who do not. Amyotrophic Lateral Sclerosis and Frontotemporal Degeneration, 16(3-4), 196-201.
• 20. Toğal, T., Aydoğan, M. S., Karahan, K., Şener, A., Uçar, M., & Ersoy, M. Ö. (2009). Amyotrofik Lateral Skleroz Olgularında Yoğun Bakım Tedavisi. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 16(2).
• 21. Turner, M. R., & Benatar, M. (2015). Ensuring continued progress in biomarkers for amyotrophic lateral sclerosis. Muscle & nerve, 51(1), 14-18.
• 22. Türen S., Kalp Yetersizliğinde Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli Doğrultusunda Hemşirelik Bakımı, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2014;18(2):68-73.
• 23. Ushikubo, M. (2018). Circumstances and Signs of Approaching Death in Patients With Amyotrophic Lateral Sclerosis Undergoing Noninvasive Ventilation in Home Care Settings. Journal of Neuroscience Nursing, 50(3), 182-186. 24. Ülkemizde ALS, ALS-MNH Derneği, Erişim adresi: https://www.als.org.tr/turkiye-de-als-mnh-hastaligi, Erişim tarihi:03.06.2018/22.06.2018.
• 25. Yeşil, T., Uslusoy, E. Ç., & Korkmaz, M. (2016). Kronik Hastalığı Olanlara Bakım Verenlerin Bakım Yükü Ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 54-66.