A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları

Handan Işıklar; Hande Öngün Yılmaz

Derleme

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 45 - 53, 14.07.2020

Handan Işıklar Hande Öngün Yılmaz

Öz

Kaynakça

1. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve World Health Organization (WHO). Estimates of vitamin A supplementation coverage in preschool-age children; Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF) ve World Health Organization (WHO) 2020.
2. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF). Recommendation for data collection,analysis and reporting on anthropometric indicators in children under 5 years old. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF);2019.
3. World Health Organization. Global Prevalence of Vitamin A Deficiency in Population at Risk 1995-2005. Dünya Sağlık Örgütü; 2009.
4. World Health Organization. Iraq national micronutrient deficiencies: assessment and response 2011–2012; 2011.
5. World Health Organization. Wheat Flour Fortification in the Eastern Mediterranean Region. Dünya Sağlık Örgütü; 2019.
6. Ethiopian Public Health Institute (EPHI), Ethiopian national micronutrients survey report, Ethiopian Public Health Institutes (EPHI), 2016.
7. Global Alliance for Vitamin (GAVA). Post- Partum Vitamin A Supplementation (VAS). Global Alliance for Vitamin; 2019.
8. Ministry of Health and Family Welfare Goverment of India. Comprehensive National Nutrition Survey 2016-2018. Ministry of Health and Family Welfare Goverment of India;2018.E
9. Ministry of Public Health and UNICEF. National nutrition survey Afghanistan, 2013.
10. National micronutrient and anthropometric nutrition survey Somalia 2009. Food Security and Nutrition Analysis Unit, Food and Agricultural Organisation and University College London; 2010.
11. Dietary Reference Intakes(DRI): The Essential Guide to Nutrient Requirements (2006). http://www.nap.edu/catalog/11537.html
12. D’Ambrosio DN., Clugston RD., Blaner WS.Vitamin A metabolism: an update. Nutrients [Internet]. 2011 January;3,63-103. Available from: https://tinyurl.com/ycguc7c4
13. Ekemen C.,Örnek Z.,Karacı M., Ekemen A. Okul çağındaki çocuklarda demir, çinko ve Avitamini eksiklikliği prevalansının değerlendirilmesi.2019 Nisan; Turkish J Pediatr Dis 2019;3:154-159.
14. Griffiths J.K. Hunter’s tropical medicine and emerging infectious diseases (tenth edition) Vitamin deficiencies. Elsevier. [Internet] 2020,1042-1047. Available from Science Direct: https://tinyurl.com/yb8j5y89
15. Hester G. Z., Nickel A.J., SStinchfield P. A., 36.u se of vitamin A in children hospitalized for measles in the united states. The Pediatric İnfectious Disease Journal [Internet], 2020 April;39(4):e45-e46. Available from: https://tinyurl.com/y77mdrc5
16. Imdad A.,Mayo-Wilson E., Herzer K., Bhutta Z. Vitamin A supplementation for preventing morbidity and mortality in children from six months to five years of age. Cochrane Library [Internet]. 2017 Mar. Available from Cochrane Library: https://tinyurl.com/y93n3f7y
17. Irlam JH. Visser MM. Rollins NN. Siegfried N. Micronutrient supplementation in children and adults with HIV infection. Siegfried N Cochrane [Internet]. 2010 Dec 8; (12). Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21154354
18. Jungert A.,Quack L.K. Rohrman S., Vitamin Substitution Beyond Childhood- Requirements and risks. Dstsch Arztebl Int [Internet].2020 Jan 6;117(1-2):14-22.Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32008607
19. Kananu N.C., Waudo J., Njogu E., Vitamin A rich Foods consumed for dietary intake and supplementation among children aged 12 to 59 months in Gatunga Ward, Tharaka Nithi County,Kenya. SciencePG [Internet],2020 Februrary; 6(2):71-79. Available from SciencePG: https://tinyurl.com/y6ud88o4
20. Motee, A., Jeewon, R. Importance of Exclusive Breast Feeding and Complementary Feeding Among Infants. Current Research in Nutrition and Food Science [Internet].2014 Agust;2 (2): 56-72. Available from: https://tinyurl.com/y7djjmhs
21. Musaiger A.O., Hassan A.S., Obeid O. The paradox of nutrition-related diseases in the Arab countries: the need for action. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2011 Sep;8(9):3637–71. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3194109/
22. Neves P.A.R., Campos C.A.S., Malta M.B. et al. Predictors of vitamin a status among pregnant women in western brazilian amazon. British Journal of Nutrition[Internet]. 2019 May:1-10. Available from Cambridge Core: https://tinyurl.com/ycdw9k25
23. Panda L., Nayak S., Das T., Tribal odisha eye disease study report # 6. opportunistic screening of vitamin A deficiency through school sight program in tribal odisha (India). Indian J Ophthalmon [Internet].2020 Feb;68(2):351-355. Available from ıjo: https://tinyurl.com/ycacr4bh
24. Penkert R. Rowa H. Surman S. Sealy R.E. Rosch J. Hurwitz J. Influences of vitamin A on vaccine immunogenicity and efficacy. Frontiers [Internet]. 2019 July Available from: https://tinyurl.com/yanvkx72
25. Sahile Z.,Yilma D., Tezera R., Bezu R., Haileselassie W.,et al. Prevalence of vitamin A deficiency among preschool children in ethiopia: a systematic review and meta-analysis. BioMed Research International [Internet]. 2020 March. Available from Hindawi: https://www.hindawi.com/journals/bmri/2020/8032894/
26. Shahbaz U., Yu X. B. Akhtar W. Ndagijimana R. Rauf H. Golden rice to eradicate the vitamin A deficiency in the developing countries. EJNFS [Internet] 2020 Februrary; 12(1):53- 67. Available from: http://www.journalejnfs.com/index.php/EJNFS/article/view/30184/56627
27. Stevens GA.,Bennett JE., Hennocq Q., Lu Y., De- Regil LM.,Rogers L., et al. Trends and mortality effects of vitamin A deficiency in children in 138 low-income and middle-income countries between 1991 and 2013: a pooled analysis of population-based surveys. The Lancet Global Health[Internet] 2015 September; 3(9)528-536. Available from: https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(15)00039-X/fulltext
28. Thornton K.A., Mora-Plazas M., Marin C., Villamor E., Vitamin a deficiency ıs associated with gastrointestinal and respiratory morbidity in school-age children1–3. J. Nutr. [Internet] 2014 January; 144: 496-503. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3952623/pdf/nut144496.pdf
29. Wesseler J. Zilbarman D. The economic power of the Golden Rice opposition; Environment and Development Economics [Internet] 2014 January; 19:724-742. Available From: https://mediatum.ub.tum.de/doc/1315539/file.pdf
30. World Health Organization [Internet]. Amerika: Vitamin A Supplementation: Who, When and How. [erişim: 13.04.2020]. https://tinyurl.com/yc4hm9q3).
31. World Health Organization [Internet]. Amerika: Micronutrient Deficiencies. 2020; [erişim 03.04.2020]. https://www.who.int/nutrition/topics/vad/en/
32. World Health Organization [Internet]. Global Target 2025; [erişim 13.04.2020]. https://tinyurl.com/yc4hm9q3).
33. Türkomp [Internet]. Türkiye: Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı A Vitamini; [erişim 10.04.2020]. http://www.turkomp.gov.tr/component_result-a-vitamini-139

A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 45 - 53, 14.07.2020

Handan Işıklar Hande Öngün Yılmaz

Öz

A vitamini yetersizliği (AVY), çocuklarda önlenebilir körlüğün en önde gelen nedenidir. Ayrıca ciddi enfeksiyon hastalıkları ve ölüm riskini artırmaktadır. AVY, başta Afrika ve Güneydoğu Asya olmak üzere düşük gelirli tüm ülkelerdeki gebe kadınlarda ve en çok da çocuklarda görülen bir halk sağlığı sorunudur. Bu durum tahmini olarak ortalama 250 milyon çocuğu etkilemektedir. A vitamini yetersizliğinin önlenmesinde en önemli noktalardan biri bebeğin ilk altı ay anne sütüyle beslenmesi, bir diğer nokta ise çocukların A vitamini ihtiyacını karşılayabilecek besinleri tüketiyor olmasıdır. A vitamini yetersizliği ölüm, ishal, kızamık, menenjit, alt solunum yolu enfeksiyonu, sıtma, bitot lekesi, gece körlüğü, kseroftalmi gibi birçok hastalıklara yol açabilmektedir. AVY görülen çocukların artmış A vitamini ihtiyacını karşılayarak ölüm oranında %23 ve akut kızamık hastalığı oranında %50'ye varan azalma sağlanacağı saptanmıştır. Ulusal Sağlık Enstitüleri'ndeki (NIH) Diyet Takviyeleri Ofisi (ODS)’ne göre küçük çocuklar için günlük 300 ila 600 μg retinoik asit eşdeğerleri (RAE) alımın olmasını önerilmektedir. Bu derlemede amacımız, A vitamini yetersizliğine dikkat çekerek, bu yetersizliği önlemek adına yapılan uygulamaları anlatmaktır.

Anahtar Kelimeler

A vitamini yetersizliği, Beta karoten, Gece körlüğü, Kseroftalmi

Kaynakça

1. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve World Health Organization (WHO). Estimates of vitamin A supplementation coverage in preschool-age children; Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF) ve World Health Organization (WHO) 2020.
2. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF). Recommendation for data collection,analysis and reporting on anthropometric indicators in children under 5 years old. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu(UNICEF);2019.
3. World Health Organization. Global Prevalence of Vitamin A Deficiency in Population at Risk 1995-2005. Dünya Sağlık Örgütü; 2009.
4. World Health Organization. Iraq national micronutrient deficiencies: assessment and response 2011–2012; 2011.
5. World Health Organization. Wheat Flour Fortification in the Eastern Mediterranean Region. Dünya Sağlık Örgütü; 2019.
6. Ethiopian Public Health Institute (EPHI), Ethiopian national micronutrients survey report, Ethiopian Public Health Institutes (EPHI), 2016.
7. Global Alliance for Vitamin (GAVA). Post- Partum Vitamin A Supplementation (VAS). Global Alliance for Vitamin; 2019.
8. Ministry of Health and Family Welfare Goverment of India. Comprehensive National Nutrition Survey 2016-2018. Ministry of Health and Family Welfare Goverment of India;2018.E
9. Ministry of Public Health and UNICEF. National nutrition survey Afghanistan, 2013.
10. National micronutrient and anthropometric nutrition survey Somalia 2009. Food Security and Nutrition Analysis Unit, Food and Agricultural Organisation and University College London; 2010.
11. Dietary Reference Intakes(DRI): The Essential Guide to Nutrient Requirements (2006). http://www.nap.edu/catalog/11537.html
12. D’Ambrosio DN., Clugston RD., Blaner WS.Vitamin A metabolism: an update. Nutrients [Internet]. 2011 January;3,63-103. Available from: https://tinyurl.com/ycguc7c4
13. Ekemen C.,Örnek Z.,Karacı M., Ekemen A. Okul çağındaki çocuklarda demir, çinko ve Avitamini eksiklikliği prevalansının değerlendirilmesi.2019 Nisan; Turkish J Pediatr Dis 2019;3:154-159.
14. Griffiths J.K. Hunter’s tropical medicine and emerging infectious diseases (tenth edition) Vitamin deficiencies. Elsevier. [Internet] 2020,1042-1047. Available from Science Direct: https://tinyurl.com/yb8j5y89
15. Hester G. Z., Nickel A.J., SStinchfield P. A., 36.u se of vitamin A in children hospitalized for measles in the united states. The Pediatric İnfectious Disease Journal [Internet], 2020 April;39(4):e45-e46. Available from: https://tinyurl.com/y77mdrc5
16. Imdad A.,Mayo-Wilson E., Herzer K., Bhutta Z. Vitamin A supplementation for preventing morbidity and mortality in children from six months to five years of age. Cochrane Library [Internet]. 2017 Mar. Available from Cochrane Library: https://tinyurl.com/y93n3f7y
17. Irlam JH. Visser MM. Rollins NN. Siegfried N. Micronutrient supplementation in children and adults with HIV infection. Siegfried N Cochrane [Internet]. 2010 Dec 8; (12). Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21154354
18. Jungert A.,Quack L.K. Rohrman S., Vitamin Substitution Beyond Childhood- Requirements and risks. Dstsch Arztebl Int [Internet].2020 Jan 6;117(1-2):14-22.Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32008607
19. Kananu N.C., Waudo J., Njogu E., Vitamin A rich Foods consumed for dietary intake and supplementation among children aged 12 to 59 months in Gatunga Ward, Tharaka Nithi County,Kenya. SciencePG [Internet],2020 Februrary; 6(2):71-79. Available from SciencePG: https://tinyurl.com/y6ud88o4
20. Motee, A., Jeewon, R. Importance of Exclusive Breast Feeding and Complementary Feeding Among Infants. Current Research in Nutrition and Food Science [Internet].2014 Agust;2 (2): 56-72. Available from: https://tinyurl.com/y7djjmhs
21. Musaiger A.O., Hassan A.S., Obeid O. The paradox of nutrition-related diseases in the Arab countries: the need for action. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2011 Sep;8(9):3637–71. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3194109/
22. Neves P.A.R., Campos C.A.S., Malta M.B. et al. Predictors of vitamin a status among pregnant women in western brazilian amazon. British Journal of Nutrition[Internet]. 2019 May:1-10. Available from Cambridge Core: https://tinyurl.com/ycdw9k25
23. Panda L., Nayak S., Das T., Tribal odisha eye disease study report # 6. opportunistic screening of vitamin A deficiency through school sight program in tribal odisha (India). Indian J Ophthalmon [Internet].2020 Feb;68(2):351-355. Available from ıjo: https://tinyurl.com/ycacr4bh
24. Penkert R. Rowa H. Surman S. Sealy R.E. Rosch J. Hurwitz J. Influences of vitamin A on vaccine immunogenicity and efficacy. Frontiers [Internet]. 2019 July Available from: https://tinyurl.com/yanvkx72
25. Sahile Z.,Yilma D., Tezera R., Bezu R., Haileselassie W.,et al. Prevalence of vitamin A deficiency among preschool children in ethiopia: a systematic review and meta-analysis. BioMed Research International [Internet]. 2020 March. Available from Hindawi: https://www.hindawi.com/journals/bmri/2020/8032894/
26. Shahbaz U., Yu X. B. Akhtar W. Ndagijimana R. Rauf H. Golden rice to eradicate the vitamin A deficiency in the developing countries. EJNFS [Internet] 2020 Februrary; 12(1):53- 67. Available from: http://www.journalejnfs.com/index.php/EJNFS/article/view/30184/56627
27. Stevens GA.,Bennett JE., Hennocq Q., Lu Y., De- Regil LM.,Rogers L., et al. Trends and mortality effects of vitamin A deficiency in children in 138 low-income and middle-income countries between 1991 and 2013: a pooled analysis of population-based surveys. The Lancet Global Health[Internet] 2015 September; 3(9)528-536. Available from: https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(15)00039-X/fulltext
28. Thornton K.A., Mora-Plazas M., Marin C., Villamor E., Vitamin a deficiency ıs associated with gastrointestinal and respiratory morbidity in school-age children1–3. J. Nutr. [Internet] 2014 January; 144: 496-503. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3952623/pdf/nut144496.pdf
29. Wesseler J. Zilbarman D. The economic power of the Golden Rice opposition; Environment and Development Economics [Internet] 2014 January; 19:724-742. Available From: https://mediatum.ub.tum.de/doc/1315539/file.pdf
30. World Health Organization [Internet]. Amerika: Vitamin A Supplementation: Who, When and How. [erişim: 13.04.2020]. https://tinyurl.com/yc4hm9q3).
31. World Health Organization [Internet]. Amerika: Micronutrient Deficiencies. 2020; [erişim 03.04.2020]. https://www.who.int/nutrition/topics/vad/en/
32. World Health Organization [Internet]. Global Target 2025; [erişim 13.04.2020]. https://tinyurl.com/yc4hm9q3).
33. Türkomp [Internet]. Türkiye: Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı A Vitamini; [erişim 10.04.2020]. http://www.turkomp.gov.tr/component_result-a-vitamini-139

Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm	Derleme
Yazarlar	Handan Işıklar Hande Öngün Yılmaz
Yayımlanma Tarihi	14 Temmuz 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Işıklar, H., & Öngün Yılmaz, H. (2020). A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 45-53.
AMA	Işıklar H, Öngün Yılmaz H. A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. Temmuz 2020;3(1):45-53.
Chicago	Işıklar, Handan, ve Hande Öngün Yılmaz. “A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları Ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları”. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi 3, sy. 1 (Temmuz 2020): 45-53.
EndNote	Işıklar H, Öngün Yılmaz H (01 Temmuz 2020) A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 3 1 45–53.
IEEE	H. Işıklar ve H. Öngün Yılmaz, “A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları”, Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, c. 3, sy. 1, ss. 45–53, 2020.
ISNAD	Işıklar, Handan - Öngün Yılmaz, Hande. “A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları Ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları”. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 3/1 (Temmuz 2020), 45-53.
JAMA	Işıklar H, Öngün Yılmaz H. A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2020;3:45–53.
MLA	Işıklar, Handan ve Hande Öngün Yılmaz. “A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları Ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları”. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, c. 3, sy. 1, 2020, ss. 45-53.
Vancouver	Işıklar H, Öngün Yılmaz H. A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2020;3(1):45-53.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin