TOPLUMSAL YAPI, İKTİDAR VE KADIN BEDENİN KURGULANIŞI.

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 11, 5 - 17, 15.12.2017

Handan Karakaya Ümran Cihan

Öz

Toplumların siyasal ve kültürel yapılarında bedenin metafor olarak değeri ve bu

değerin karşılığı çokça tartışılmaktadır. Devletin ve iktidar araçlarının bu metaforun

biçimlenmesi üzerindeki rolleri, toplumsal kurumsallıklar ve bunların etki alanlarını

göstermesi bakımından önemlidir. İnsan bedeninin anlamı ve bu anlamın toplumsal

karşılıkları kadın ve erkek algılarının biçimlenmesine yön verirken, bu algının kurumsal

temellerini de oluşturmaktadır. Bedenlerin toplumsal karşılıkları kadın ve erkek algılarını

biçimlendirdiği gibi iki cinse ait davranış biçimlerinin de bu algı üzerinden

gruplandırılmasına katkıda bulunmaktadır. Kadın ve erkek bedenleri birçok açıdan toplum

karşısında bir ve eşit değildir. Din, gelenek, siyaset ve kültürel faktörler kadının “nasıl”lığını

tanımlamaktadır. Bu bağlamda din ve yerel değerler üzerinden katı toplumsal cinsiyet

kalıpları oluşturularak, kadının toplumsal konumu bir bağımlılığa mahkûm edilmektedir. Bu

bağımlılığın birçok sosyal ve kültürel sebepleri kendi içinde bir iç içe geçmişlik taşır.

Toplumun bilinçaltında oluşan kadın imgeleri, kadının kendisi dışında algılanma

biçimlerinin hayattaki karşılıklarını oluşturmaktadır. Dolayısıyla kadınlar toplumsal hayata

dahil olurken, bir takım hazır kalıplara sığma çabaları üzerlerindeki iktidar unsurlarını

somutlaştıran öğeler olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Toplum, iktidar, Kadın, Beden

Kaynakça

• Ahmed, L. (2015). “Arap Kültürü ve Kadınların Bedenlerinin Yazılışı” Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. Ed. Pınar İlkkaracan, İstanbul: İletişim Yayınları. Arent, H. (2012). Geçmişle Gelecek Arasında. (Bahadır Sina Şener, Çev.), İstanbul:İletişim Yayınları. Arpacı, M. (2013), Modernitenin Eşiğinde Toplumsal Cinsiyet Rejimi: Pastorak İktidar, Beden Politikaları ve Evlilik, Ankara: Doğu Batı Dergisi, 63, 131-146. Barbarosoğlu, F. (1995).Moda ve Zihniyet.İstanbul:İz Yayınları. Battaglia, A. (2006). Helenistik Beden Kavrayışı ve Hıristiyan Toplumsal Etiğindeki Mirası, Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet.Der:SlyviaMarcos, (Sibel Özbudun, Balkı Şafak, İlker Çayla, Çev.), Ankara:Ütopya Yayınları. Bayhan, V. (2013). Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet. Doğu Batı Dergisi, 63, 147- 164. Beauvoir, S.De. (1986). Kadın. (Bertan Onaran, Çev.), İstanbul:Payel Yayınları. Berktay, F. (2014). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. İstanbul:Metis Yayınları. Berktay, F.(2015). Tarihin Cinsiyeti.İstanbul:Metis Yayınları. Berktay, F. (2004). Kadınların İnsan Haklarının Gelişimi ve Türkiye(Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları No:7).İstanbul Üniversitesi:Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi. Ecevi, Y. Elçik, G. (2013). Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Foucault, M. (2012). İktidarın Gözü, (Işık Ergüden, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2015). Cinselliğin Tarihi. (Hülya Uğur Tanrıöver, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları. From, E. (1987). İtaatsizlik Üzerine Denemeler.(Ayşe Sayın, Çev.), İstanbul:Yaprak Yayınları. Gisele, H. (1990). Hapsedilmiş Kadın. (Feyza Tulga, Çev), İstanbul:Broy Yayınları. Hufton, O. (2005). Kadınlar, İş ve Aile, Kadınların Tarihi. Cilt.3, Ed. Georges Duby, Michelle Perrot, (Ahmet Fethi, Çev), İstanbul:İş Bankası Yayınları. İlkkaracan, P. (2015). Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. Ed. Pınar İlkkaracan, İstanbul: İletişim Yayınları. Kaymaz, İ.Ş. (2010). Çağdaş Uygarlığın Mihenk Taşı: Türkiye’de Kadının Toplumsal Konumu, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi, 46, 333-366. Köse,E. (2014).Sessizliği Söylemek Dindar Kadın Edebiyatı Cinsiyet ve Beden. İstanbul:İletişim Yayınları. Marcos, S. (2006). Bedenlenmiş Dinsel Düşünce:Orta Amerşka’da Toplumsal Cinsiyet Katagorileri, Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet. Ed. SlyviaMarcos (Sibel Özbudun, Balkı Şafak, İlker Çayla, Çev.), Ankara:Ütopya Yayınları. Okumuş, E. (2009). Bedene Müdahalenin Sosyolojisi, Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2, 1-15. Öztürk, Y. M. (2012). Ataerkil Kapitalist Toplumda Kadının Bedeni, Toplum ve Hekim, 4(27), 273-282. Pelizzon, S.M. (2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti? (:İhsan Ercan Sadi ve Cem Somel, Çev.) İstanbul: İmge Yayınları. Pıhıllıps, A. (1995). Demokrasinin Cinsiyeti, (Alev Türker, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları. Saadavi, N. (1991). Havva’nın Örtülü Yüzü. (Sibel Özbudun, Çev.), Ankara: Anahtar Kitaplar. Tuğcu, F. (2012). İktidar ve Kadın, Amargi Dergisi, www.amargidergi.com, Erişim tarihi:15.05.2017. Touraıne, A. (2007). Kadınların Dünyası, (Mehmet Moralı, Çev.), İstanbul:Kırmızı Yayınları. Tuksal, H.Ş. (2012). Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. Ankara:Otto Yayınları. Yılmaz, A. (2010).Osmanlı’da Cumhuriyete:Kadın Kimliğinin Biçimlendirilmesi. ÇTTAD, 9(20-21), 191-212. Zengin, A.(2016). İktidarın Mahremiyeti, İstanbul:Metis Yayınları.