BUYRUKLARA GÖRE TALİP, PİR VE MÜRŞİT İLİŞKİLER

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 33 - 52, 15.06.2014

Ceyhun Solmaz Hasan Çelik

Öz

Bu çalışmamızda; Alevi/Kızılbaşlığın temel yazılı kaynakları
olarak kabul edilen ve yüzyıllardır erkân kurallarını şekillendiren
buyruk'lardan hareketle talip, pir ve mürşit ilişkilerini değerlendireceğiz.
Talib(ler)in inanca (yol'a) ve inanç önderlerine karşı sorumlulukları, pir
ve mürşitliğin Alevi/Kızılbaş toplumlarındaki önemi, yol büyüğü olarak
kabul edilen “dede”lerin birbirlerine ve taliplerine karşı sorumlukları
makalemizde incelenip, araştırmacıların eleştirisine sunulacaktır.
Alevi/Kızılbaş inancına mensup bireylerin (taliplerin) yüzyıllardır
davranışlarına referans olarak gösterdikleri ve genel anlamda ahlak
ilkelerini içeren buyruk'lardan hareketle sürdürülen erkânların çok yönlü
ve zengin yapısı da incelemelerimiz neticesinde sizlere aktarılmış
olacaktır

Anahtar Kelimeler

Alevi, Toplum, Ahlak, İnsan, Davranış

Kaynakça

• ATALAY, Ali Adil (2011). İmam Cafer-i Sadık Buyruğu, İstanbul: Can Yayınları, 17. baskı. ATALAY, Ali Adil (2012). Dünden Bugüne Hünkar Hacı Bektaş Veli, İstanbul: Can Yayınları, 1. baskı. AKTAŞ, Çiğdem (2000). “Toplumsal Açıdan Erenlerin Ser Çeşmesi: Hacı Bektaş Veli” Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.14,ss. 199-231, s.218. AYTEKİN, Sefer (2001). Buyruk, İstanbul: Ayyıldız Yayınları. BAL, Hüseyin (2002). Alevi Bektaşi Kültürü, Isparta: Fakülte Kitabevi. ÇEM, Munzur (1999). Dersim’de Alevilik, İstanbul: Peri Yayınları. ÇELİK, Hasan (2014). "Alevilik ve Bektaşilik'te Gönül Eğitimi", Çorum: Hünkar Alevilik Bektaşilik Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı 1, ss.83-100, s.93- 94. DEDEKARGINOĞLU, Hüseyin (2012). Dede Gargın Süreğinde Cem, Ankara: Yurt Kitap Yayıncılık, 2. baskı. EĞRİ, Osman (2013a). Alevi Bektaşi Yolu: Hak Muhammed Ali, İstanbul: Ufuk Yayınları. EĞRİ, Osman (2013b). Ali Sofrası Rıza Lokması, İstanbul: Ufuk Yayınları. 52 | Ceyhun SOLMAZ & Hasan ÇELİK FIĞLALI, Ethem Ruhi (1996). Türkiye’de Alevilik - Bektaşilik, Ankara: Selçuk Yayınları, 4. baskı. HARMANCI, Hasan (2014). Alevi İlkeleri:Mitolojiden Felsefeye, İstanbul: Destek Yayınları. KAPLAN, Doğan (2011). Yazılı Kaynaklarına Göre Alevilik, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 3. baskı. NOYAN, Bedri (1995). Bektaşilik - Alevilik Nedir?, İstanbul: Ant Yayınları ve Can Yayınları ortak basımı, 3. baskı. ÖZTÜRK, Sezai (1972). “Tunceli’de Alevilik Üzerine Sosyolojik Bir Deneme”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Yayınlanmamış Mezuniyet Tezi. ÖZ, Baki (2011). Fevaid -Hacı Bektaş Veli-, İstanbul: Demos Yayınları, 1. baskı. SARIKAYA, Mehmet Saffet (2008). Fütüvetname-i Ca'fer Sadık, İstanbul: Horasan Yayınları. TATÇI, Mustafa (1990). Yunus Emre Divanı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. TUĞRUL, Talip (2006). “Tunceli Aleviliğinde İnanç ve İbadet (Sarı Saltık Ocağı Örneği)”, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. YAMAN, Mehmet (2013a). Alevilik – İnanç, Edep, Erkan-, İstanbul: Demos Yayınları, 2. baskı. YAMAN, Mehmet (2013). Buyruk, İstanbul: Cem Vakfı Yayınları No:17. YAMAN, Ali (1998a). Kızılbaş Alevi Dedeleri, İstanbul: Şahkulu Sultan Külliyesi Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları. YAMAN, Ali (2012b). Alevilik ve Kızılbaşlık Tarihi, İstanbul: Nokta Kitap Yayınları, 1. baskı. YILMAZ, Hüseyin (2011). Alevi-Sünni Diyalogu, Sivas: Asistan Yayıncılık. YILDIRIM, Rıza (2012). “Geleneksel Alevilikten Modern Aleviliğe:Tarihsel Bir Dönüşümün Ana Eksenleri”, Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 62, ss.135-162.