BASEL III UZLAŞISININ GETİRDİKLERİ VE SÜRECİN TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNE ETKİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 13, 54 - 76, 30.12.2018

Mehmet Kaya , Ramazan Torun

Öz

Global ya da
yerel krizler ülkenin ilk olarak finans sektöründe bozulmalara neden olurlar.
Sağlıksız bir finans sektörü de ülkenin tüm ekonomik sisteminin zarar görmesine
yol açar. Bu çalışmada, 2008 küresel krizinin olumsuz sonuçları neticesinde
ortaya çıkan finansal sorunların çözümü için yürürlüğe konan Basel III
kriterlerinin bankacılık sektörüne ne gibi yenilikler getirdiği incelenmiştir.
Kriterler uygulamaya konulduğunda Türk bankacılık sektörünün sermaye
yeterliliği bakımından ne durumda olduğu ve sektörün bugün geldiği nokta
incelenmiştir. Ayrıca Basel III uzlaşısına yönelik ortaya konan eleştiriler ve
uzlaşıdan duyulan endişeler çalışmanın diğer konu başlığıdır.

Anahtar Kelimeler

Basel III, 2008 Krizi

Kaynakça

• ALTINTAŞ,M.A.(2018), “Bankacılıkta Risk ve Sermaye Yeterliliği”,Turhan Kitabevi,AnkaraARSLAN,İ.(2008), “Basel Kriterleri ve Türk Bankacılık Sektörüne Etkileri”, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Çalışma Tebliği Sayı: 1ARICAN,E.YÜCEMEMİŞ,B.T(2016),”Ekonomik Gelişmeler ve Seçilmiş Göstergelerle Türkiye’de Bankacılık Sektörü” İktisadi Araştırmalar VakfıBANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2005). Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Basel/125010_Soruda_Basel-II.pdfBANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2010a). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasalar_Raporlari/8469fpr_haziran2010.pdfBANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2010b). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasalar_Raporlari/8890eylulfpr_22.12.09_33docx.pdfBANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2017). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/16430tbs_temel_gostergeler_doc_turkce.pdfBANKALARIN LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI HESAPLAMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK. (2017). T.C. Resmi Gazete, 30123, 13 Temmuz 2017.BANK FOR INTERNATİONAL SETTLEMENTS [BIS]. (2010). Erişim Tarihi: 19 Aralık 2017, http://www.bis.org/press/p100912b.pdfBANK FOR INTERNATİONAL SETTLEMENTS [BIS]. (2011). Erişim Tarihi: 18 Aralık 2017, https://www.bis.org/publ/bcbs189.htmBULUT,B.(2013), “Basel III ve Getirdikleri” http://www.kobitek.com Erişim Tarihi:18.09.2018CABAS, M. (2017), “2001 Eski Türkiye’nin Son Yılı”, (1.Baskı). İstanbul: Can Sanat YayınlarıCANGÜLER O., GÜNGÖR S., SEVİNÇ V.U., KAYCİ İ., ATALAY S. (2010). “Sorularla Basel III.” Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Risk Yönetimi Dairesi. Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Basel/8742sorularla_basel_iii_29_11_2010_.pdfCARUANA, J. (2010) “Basel III: Towards A Safer Financial System. Speech at the 3rd Santander International Banking Conference” Madrid. Erişim Tarihi: 16 Aralık 2017, http://www.bis.org/speeches/sp100921.htmÇATIKKAŞ,Ö.,YATBAZ A. DURAMAZ,S.(2018), “Basel Sermaye Yeterliği Oranındaki Değişimin Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Katılım Bankaları ve Geleneksel Bankaların Karşılaştırmalı Oran Analizi”,İşletme Araştırmaları Dergisi,10/1,839-855ÇOLAK,Ö.F.,(2010),Sermaye Yeterliliği ve Bankalar, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sermaye-yeterliligi-ve-bankalar/6400,Erişim Tarihi:28.09.2018DEMİRKOL,Ö,F.ABA,E.(2012), “Basel II Sermaye Uzlaşısı Yeterliliği İçinde Gelen Ek Düzenlemeler Seti: Basel III Kriterleri”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, s.253-265ERDOĞAN,A.(2014), “Basel Kriterlerinin Bankacılık Sektörüne Etkisi ve Türkiye’de Bankacılık Sektörünün Basel Kriterlerine Uyum Süreci”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2014 Cilt 16 Sayı 1 (141-182)ERSOY,H.(2011), “Türk Bankacılık Sisteminde Sermaye Yeterliliği Ve Basel Standartları”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 (9), 53-72GÜNDOĞDU,A.(2016),Bankacılığın Temelleri, https://books.google.com.tr/books?isbn= 6053205397,Erişim Tarihi:29.09.2018GÜREL,E.,GÜREL,E.B.B.(2012), “Basel III Kriterleri”, BSAD Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, Cilt 1 Sayı 3-4(16-28)KÜLAHİ, E.A.,TİRYAKİ,G.VE YILMAZ,A.(2013), “Türkiye’de Basel I, II ve III Kurallarına Uyum Süreci”,Öneri Dergisi. 196-197KOĞAR,Ç.(2010) “Küresel Finansal Sistemin Reformuna Yönelik Çalışmalar”, 4 Ekim, Türkiye Bankalar Birliği’nde Yapılan Sunum, İstanbul.KURKLİŃSKİ,L.(2015), Basel III – Reactions of the Banks, Niklas Ebenauer Warsaw School of EconomicsMATAİ, D. (2010), “Basel III: Making Banks Stronger or Not?.”Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017, http://www.mi2g.com/cgi/mi2g/frameset.php?pageid=http%3A//www.mi2g.com/cgi/mi2g/press/250110.phpMORENO, R. (2011) “Policymaking From A Macroprudential Perspective In Emerging Market Economies. Basel: Monetary and Economic Department.ÖZÇAM,M.(2004), “Basel II Uzlaşısı”,Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma RaporuREİS,G.,KÖTÜOĞLU,R.(2016),Türk Bankacılık Sektörünün Sermaye Davranışı, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi - Cilt:14,(101-110)ŞAHİN,İ.(2013), “Küresel Finansal Kriz Esnasında Geliştirilen Bankacılık Düzenlemelerinden Basel III Kriterlerinin Kapsamı Ve Uygulama Süreci”,Muhasebe ve Finansman Dergisi,(149-166)TARHAN,V.(2014), Ekonomilerin kırılganlığında bankacılık sektörünün önemi, http://t24.com.tr/yazarlar/vefa-tarhan/ekonomilerin-kirilganliginda-bankacilik-sektorunun-onemi,9719,Erişim Tarihi:23.09.2018TAŞPINAR,G.(2018), “Basel Kriterleri ve Türk Bankacılık Sistemine Etkileri”, Dünya GazetesiT.C.Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı (2018) Erişim Tarihi:28 Eylül 2018 https://www.ab.gov.tr/files/EMPB/web_dosyalari/bddk_basel_iii_internet_icerigi.pdf,TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI [TCMB]. (2010). Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b3118f7c-cd44-4883-86cc-68fa682ca2e1/Fir_TamMetin11.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-b3118f7c-cd44-4883-86cc-68fa682ca2e1-krk7U7WYARDIMCIOĞLU,M.,DEMİREL,H.G.(2010),Risk Yönetiminde Kriz Sonrası Yeni Finanasal Mimariye Yönelik Bir Adım:Basel III,Mali Çözüm,Kasım-Aralık,(61-81)
• ARSLAN,İ.(2008), “Basel Kriterleri ve Türk Bankacılık Sektörüne Etkileri”, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Çalışma Tebliği Sayı: 1
• ARICAN,E.YÜCEMEMİŞ,B.T(2016),”Ekonomik Gelişmeler ve Seçilmiş Göstergelerle Türkiye’de Bankacılık Sektörü” İktisadi Araştırmalar Vakfı
• BANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2005). Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Basel/125010_Soruda_Basel-II.pdf
• BANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2010a). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017,https://www.bddk.org.tr/ WebSitesi/t urkce/Raporlar/ Finansal_Piyasalar_Raporlari/ 8469fpr_haziran2010.pdf
• BANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2010b). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017,https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasalar_Raporlari/8890eylulfpr_22.12.09_33docx.pdf
• BANKACILIK DENETLEME VE DÜZENLEME KURUMU [BDDK]. (2017). Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017,https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/16430tbs_temel_gostergeler_doc_turkce.pdf
• BANKALARIN LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI HESAPLAMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK. (2017). T.C. Resmi Gazete, 30123, 13 Temmuz 2017.
• BANK FOR INTERNATİONAL SETTLEMENTS [BIS]. (2010). Erişim Tarihi: 19 Aralık 2017, http://www.bis.org/press/p100912b.pdf
• BANK FOR INTERNATİONAL SETTLEMENTS [BIS]. (2011). Erişim Tarihi: 18 Aralık 2017, https://www.bis.org/publ/bcbs189.htm
• BULUT,B.(2013), “Basel III ve Getirdikleri” http://www.kobitek.com Erişim Tarihi:18.09.2018
• CABAS, M. (2017), “2001 Eski Türkiye’nin Son Yılı”, (1.Baskı). İstanbul: Can Sanat Yayınları
• CANGÜLER O., GÜNGÖR S., SEVİNÇ V.U., KAYCİ İ., ATALAY S. (2010). “Sorularla Basel III.” Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Risk Yönetimi Dairesi. Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Basel/8742sorularla_basel_iii_29_11_2010_.pdf
• CARUANA, J. (2010) “Basel III: Towards A Safer Financial System. Speech at the 3rd Santander International Banking Conference” Madrid. Erişim Tarihi: 16 Aralık 2017, http://www.bis.org/speeches/sp100921.htm
• ÇATIKKAŞ,Ö.,YATBAZ A. DURAMAZ,S.(2018), “Basel Sermaye Yeterliği Oranındaki Değişimin Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Katılım Bankaları ve Geleneksel Bankaların Karşılaştırmalı Oran Analizi”,İşletme Araştırmaları Dergisi,10/1,839-855
• ÇOLAK,Ö.F.,(2010),Sermaye Yeterliliği ve Bankalar, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sermaye-yeterliligi-ve-bankalar/6400,Erişim Tarihi:28.09.2018
• DEMİRKOL,Ö,F.ABA,E.(2012), “Basel II Sermaye Uzlaşısı Yeterliliği İçinde Gelen Ek Düzenlemeler Seti: Basel III Kriterleri”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, s.253-265
• ERDOĞAN,A.(2014), “Basel Kriterlerinin Bankacılık Sektörüne Etkisi ve Türkiye’de Bankacılık Sektörünün Basel Kriterlerine Uyum Süreci”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2014 Cilt 16 Sayı 1 (141-182)
• ERSOY,H.(2011), “Türk Bankacılık Sisteminde Sermaye Yeterliliği Ve Basel Standartları”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 (9), 53-72
• GÜNDOĞDU,A.(2016),Bankacılığın Temelleri, https://books.google.com.tr/books?isbn= 6053205397,Erişim Tarihi:29.09.2018
• GÜREL,E.,GÜREL,E.B.B.(2012), “Basel III Kriterleri”, BSAD Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, Cilt 1 Sayı 3-4(16-28)
• KÜLAHİ, E.A.,TİRYAKİ,G.VE YILMAZ,A.(2013), “Türkiye’de Basel I, II ve III Kurallarına Uyum Süreci”,Öneri Dergisi. 196-197
• KOĞAR,Ç.(2010) “Küresel Finansal Sistemin Reformuna Yönelik Çalışmalar”, 4 Ekim, Türkiye Bankalar Birliği’nde Yapılan Sunum, İstanbul.
• KURKLİŃSKİ,L.(2015), Basel III – Reactions of the Banks, Niklas Ebenauer Warsaw School of Economics
• MATAİ, D. (2010), “Basel III: Making Banks Stronger or Not?.”Erişim Tarihi: 20 Aralık 2017, http://www.mi2g.com/cgi/mi2g/frameset.php?pageid=http%3A//www.mi2g.com/cgi/mi2g/press/250110.php
• MORENO, R. (2011) “Policymaking From A Macroprudential Perspective In Emerging Market Economies. Basel: Monetary and Economic Department
• ÖZÇAM,M.(2004), “Basel II Uzlaşısı”,Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Raporu
• REİS,G.,KÖTÜOĞLU,R.(2016),Türk Bankacılık Sektörünün Sermaye Davranışı, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi - Cilt:14,(101-110)
• ŞAHİN,İ.(2013), “Küresel Finansal Kriz Esnasında Geliştirilen Bankacılık Düzenlemelerinden Basel III Kriterlerinin Kapsamı Ve Uygulama Süreci”,Muhasebe ve Finansman Dergisi,(149-166)
• TARHAN,V.(2014), Ekonomilerin kırılganlığında bankacılık sektörünün önemi, http://t24.com.tr/yazarlar/vefa-tarhan/ekonomilerin-kirilganliginda-bankacilik-sektorunun-onemi,9719,Erişim Tarihi:23.09.2018
• TAŞPINAR,G.(2018), “Basel Kriterleri ve Türk Bankacılık Sistemine Etkileri”, Dünya Gazetesi
• T.C.Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı (2018) Erişim Tarihi:28 Eylül 2018 https://www.ab.gov.tr/files/EMPB/web_dosyalari/bddk_basel_iii_internet_icerigi.pdf
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI [TCMB]. (2010). Erişim Tarihi: 15 Aralık 2017, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b3118f7c-cd44-4883-86cc-68fa682ca2e1/Fir_TamMetin11.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-b3118f7c-cd44-4883-86cc-68fa682ca2e1-krk7U7W
• YARDIMCIOĞLU,M.,DEMİREL,H.G.(2010),Risk Yönetiminde Kriz Sonrası Yeni Finanasal Mimariye Yönelik Bir Adım:Basel III,Mali Çözüm,Kasım-Aralık,(61-81)