Man Swaying Between Two Nothings: The Paradox of Mortality

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 115 - 132, 31.12.2023

Vedi Temizkan

https://doi.org/10.61337/tusbd.1381448

Öz

We do not encounter any problems in comprehending someone else's death. On the other hand, all our attempts to think about our own death end in paradox. While we think, most of the time, without even realizing it, we jump over the paradox and slip through it. In our article, we will try to reveal this problem, which we call the 'mortality paradox'. In our opinion, the background of this problem lies in the differentiation between first and third person perspectives. We can think about someone else's death without any problems because it is based on a third-person perspective. However, we can only think about our own death from a first-person perspective. The reason we do not realize that a paradox emerges in this thinking is because these two perspectives are mixed with each other through imagination. In our opinion, if we could stay in the third-person perspective, it would be possible for us to think without falling into paradox; and yet since it is possible to look at it from these two perspectives, we cannot avoid the paradox. Therefore, the "shadow of death", that is, the awareness of self-consciousness of its finitude, is an inevitable essential aspect of our life.

Anahtar Kelimeler

Mortality, Epicurus, Freud, Paradox, Metaphysics of Death

İKİ HİÇLİK ARASINDA SALINAN İNSAN: ÖLÜMLÜLÜK PARADOKSU

Öz

Başkasının ölümünü kavramakta bir sorun ile karşılaşmayız. Buna karşın kendi ölümümüzü düşünme teşebbüsümüz, her zaman bir paradoksla nihayetlenmektedir. Biz düşünürken çoğu zaman, farkında bile olmadan, paradoksun üzerinden atlayıveririz, kayıp geçeriz. Makalemizde, ‘ölümlülük paradoksu’ olarak adlandırdığımız bu sorunu ortaya koymaya çalışacağız. Kanaatimizce bu sorunun arka planında, birinci ve üçüncü şahıs perspektifleri arasındaki farklılaşma yer almaktadır. Başkasının ölümünü, üçüncü şahıs perspektifine dayandığı için, sorun çıkmadan düşünebiliriz. Oysa kendi ölümümüzü, ancak birinci şahıs perspektifinden düşünebiliriz. Bu düşünmede ortaya bir paradoks çıktığını fark etmeyişimiz, bu iki perspektifin hayal gücü aracılığıyla birbiriyle yoğurulması sebebiyledir. Bize göre, eğer üçüncü şahıs perspektifinde kalabilseydik, paradoksa düşmeden düşünmemiz imkan dahilinde olurdu; ve fakat bu iki perspektiften bakmamız mümkün olduğu için paradokstan kaçınamayız. Bundan ötürü, “ölümün gölgesi”, yani özbilincin sonlu oluşunu bilmesi, yaşamımızın kaçınılmaz olan özsel bir yanıdır.

Anahtar Kelimeler

Ölümlülük, Epikuros, Freud, Paradoks, Ölüm Metafiziği

Kaynakça

• Aurelius, Marcus. (2019). Kendime Düşünceler. çev. Y. Emre Ceren. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Becker, Ernest. (2020). Ölümü İnkâr. çev. Ayşegül Özdoğan. İstanbul: İz Yayınları.
• Carel, Havi. (2006). Life and Death in Freud and Heidegger. Amsterdam and New York: Rodopi.
• Çakmak, M. (2018). Epikür ve Lukretius’un Ölüm ve Yokluk Algılarına Dair Bir Değerlendirme. Beytulhikme An International Journal of Philosophy 8(1), 357-376.
• Göka, E. (2020) Varoluşun Psikiyatrisi. İstanbul: Vadi Yayınları.
• Heidegger, M. (2020). Varlık ve Zaman. çev. Kaan Ökten. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Kant, I. (1993). Arı Usun Elestirisi. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınları.
• Laertios, Diogenes. (2007). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. çev. Candan Şentuna. İstanbul: YKY.
• Freud, S. (1957). Thoughts for the Times on War and Death. trans. James Strachey. The Standart Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Vol. XIV, 275-300. London: Hogarth Press.
• May, R. (2020). Kaygının Anlamı. İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Nutku, Uluğ. (2016). İnsan Felsefesi Çalışmaları: Varoluş ve Tarihsellik. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Platon. (2006). Sokrates’in Savunması. çev. Erman Gören. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Platon. (2012). Phaidon, çev. Nazile Kalaycı. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Tanhan, F., Arı İnci, F. (2009). Ölüm Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tolstoy, L. N. (2007). İvan İlyiç’in Ölümü. çev. Saniye Güven. İstanbul: Bordo Siyah.
• Yalom, I. (2006). Din ve Psikiyatri. çev. Emre Ağanoğlu. İstanbul: Turkuvaz Kitap Yayıncılık.
• Yalom, I. (2008). Güneşe Bakmak, Ölümle Yüzleşmek. çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yalom, I. (2018). Varoluşçu Psikoterapi. çev. Zeliha Babayiğit. İstanbul: Pegasus Yayınları.