Egzersiz Bağımlılığı ve Sosyal Görünüş Kaygısı İlişkisi

Yıl 2022, , 73 - 82, 28.12.2022

Mehmet Doğan , Gürkan Elçi , Bülent Gürbüz

https://doi.org/10.32706/tusbid.947274

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, egzersiz katılımcıları için egzersiz bağımlılığı ve sosyal görünüş kaygısındaki farklılıkları belirlemek ve egzersiz bağımlılığı semptomları ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma grubunu 79 kadın ve 167 erkek olmak üzere toplam 246 (ortalama yaş: 26,94 yıl) egzersiz katılımcısı oluşturmuştur. Katılımcıların tümü “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21” ve “Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği”ni cevaplamışlardır. Parametrik testlerin varsayımlarının karşılanmasından sonra, verilerin analizi için t-testi, MANOVA, ANOVA ve Pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır. MANOVA analizi sonuçları, cinsiyet değişkenine göre “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21”in “Zaman ve Egzersiz Tercihi”, “Kontrol Eksikliği” ve “Tolerans” alt boyut puanlarının anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir (p<0.05). Egzersize katılım sıklığı değişkenine göre ise, “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21”in “Devamlılık” alt boyutu hariç tüm alt boyutlarında grupların ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardır (p<0.05). Yapılan t-testi analizi sonuçları bireysel ya da grup olarak egzersize katılan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ortalama puanları arasındaki farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p<0.05). Bununla birlikte, sosyal görünüş kaygısı ile “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21”in “Zaman ve Egzersiz Tercihi” ve “Devamlılık” alt boyutları arasında pozitif ve anlamlı ilişki vardır. Sonuç olarak, egzersize daha sık katılan bireylerin daha yüksek egzersiz bağımlılığı semptomları gösterdiği, egzersize daha az sıklıkla katılanların ise daha düşük seviyede sosyal görünüş kaygısına sahip olduğu söylenilebilir.

Anahtar Kelimeler

Egzersiz Bağımlılığı, Sosyal Görünüş Kaygısı, Egzersiz Katılımcıları

Relationship Between Exercise Dependence and Social Appearance Anxiety

Öz

This study aimed at examining the differences in exercise dependence and social appearance anxiety among exercise participants, and determine the relationship between exercise dependence symptoms with social appearance anxiety. The study research group consisted of 246 (Mean age: 26,94 years) exercise participants, 79 women and 167 men. Each of the participants filled “Exercise Dependence Scale-21” and “Social Appearance Anxiety Scale”. After testing the assumptions of parametric tests, t-test, MANOVA, ANOVA and Pearson correlation analysis were used to analyze the data. The MANOVA results revealed a significant main effect for gender on exercise dependence, and univariate analysis showed significant differences in the subscales “Time and Exercise Preference”, “Lack of Control”, and “Tolerance” subscales of “Exercise Dependence Scale-21” (p<0.05). According to the variable of frequency of participation in exercise, there was a statistically significant difference between the mean scores of the groups in all sub-dimensions of exercise addiction, except for the "Continuance" subscale (p<0.05). T-test analyses indicated that there were mean differences in the social appearance anxiety scores between the individuals who prefer to participate the exercise single or not (p<0.05). Furthermore, there were positive and significant correlation between social appearance anxiety and “Time and Exercise Preference” and “Continuance” subscales of “Exercise Dependence Scale-21”. As a result, it can be concluded that frequently exercise participants were more likely to exhibit exercise dependency than less frequently participants but did not exhibit more social appearance anxiety

Anahtar Kelimeler

Exercise Dependence, Social Appearance Anxiety, Exercise Participants.

Kaynakça

• Aktağ, I., ve Çelebi, M. (2018). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin serbest zaman egzersizleri ile sosyal görünüm kaygıları arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(14), 117-125.
• Back, J., Josefsson, T., Ivarsson, A., & Gustafsson, H. (2019). Psychological risk factors for exercise dependence, International Journal of Sport and Exercise Psychology,
• Bingöl, E., ve Bayansalduz, M. (2016). Evaluating the level of exercise dependence and psychological resilience of athletes from different branches, The Anthropologist, 24(3), 827-835.
• Bircher, J., Griffiths, M. D., Kasos, K., Demetrovics, Z., & Szabo, A. (2017). Exercise addiction and personality: a two-decade systematic review of the empirical literature (1995-2015). Baltic Journal of Sports and Health Sciences, 3(106), 19-33.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analiz el kitabı, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara
• Chang, C.C., Pan, M.C., & Shu, S.T. (2019). Relationship between self-presentation, exercise dependence, and perceived body image, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 17(6), 617-629.
• Cicioğlu, H.İ., Demir, G.T., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri, Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Cuthbert, C.A., King-Shier, K.M., Ruether, J.D., Tapp, D.M., Wytsma-Fisher, K., Fung, T.S., & Culos-Reed, S.N. (2018). The effects of exercise on physical and psychological outcomes in cancer caregivers: Results from the RECHARGE randomized controlled trial, Annals of Behavioral Medicine, Volume 52, 8(13), 645–661.
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F., ve Çiftçi, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 904-922.
• 1Çingöz, Y.E., ve Mavibaş, M. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 11(2), 19-28.
• 1Dakanalis, A., Carrà, G., Calogero, R., Zanetti, M.A., Volpato, C., Riva, G., Clerici, M. & Cipresso, P. (2015). The social appearance anxiety scale in İtalian adolescent populations: Construct validation and group discrimination in community and clinical eating disorders samples. Child Psychiatry and Human Development
• 1De La Vega, Parastatidou, I.S., Ruiz-Baroquin, R., & Szabo, A. (2016). Exercise addiction in athletes and leisure exercisers: The moderating role of passion. Journal of Behavioral Addictions, 5(2), 325–331.
• 1Divine, A., Roberts, R., & Hall, C.R. (2018). Revisiting the exercise imagery and exercise-dependence relationship, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 16(2), 191-202.
• Doğan, T. (2010). Turkish adaptation of social appearance anxiety scale (SAAS) validity and reliability study. Hacettepe Journal of Education. 39, 151-159.
• Doğan, M. (2021). Serbest zaman doyumu, mutluluk ve algılanan sağlık ilişkisinde kültürel uyumun rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Elçi, G., Doğan, M., ve Gürbüz, B. (2019). Bireylerin rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences-IJSETS, 5(2), 93-106.
• Göksel, A.G., Caz, Ç., Yazıcı, Ö.F., ve Zorba, E. (2018). Spor hizmeti alan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel mutluluklarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 88-101.
• Gürbüz, B. (2017). The conception and perception of leisure in Turkey. In K. Henderson, & A. Sivan (Eds), Leisure from International Voices, Champaign, II: Sagamore Publishing.
• Gürbüz, B., ve Aşçı, F.H. (2006). Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21”in egzersiz katılımcıları için psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi -ön çalışma-. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 3-10.
• Hart, T.A., Flora, D.B., Palyo, S.A., Fresco, D.M., Holle, C., & Heimberg, R.C. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15, 48-59.
• Hausenblas, H.A., & Downs, D.S. (2002). Exercise dependence: A systematic review, Psychology Sport and Exercise, 3, 89-123.
• Hausenblas, H.A., & Fallon, E.A. (2002). Relationship among body image, exercise behavior, and exercise dependence symptoms, Int J Eat Disord, 32(2), 179-185.
• Jazaieri, H., Goldin, P.R., Werner, K., Ziv, M., & Gross, J.J. (2012). A randomized trial of MBSR versus aerobic for social anxiety disorder. Journal of Clinical Psychology, 68(7), 715-731.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Knapen, J., Vancampfort, D., Moriën, Y., & Marchal, Y. (2015). Exercise therapy improves both mental and physical health in patients with major depression, Disability and Rehabilitation, 37(16), 1490-1495.
• Koruç, Z., ve Arsan, N. (2009). Derleme: Egzersiz davranışını izleyen etmenler: Egzersiz bağlılığı ve egzersiz bağımlılığı. Spor Hekimliği Dergisi, 44, 105-113.
• Kovacsik, R., Soós, I., De La Vega, R., Ruíz-Barquín, R., & Szabo, A. (2020). Passion and exercise addiction: Healthier profiles in team than in individual sports, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 18:2, 176-186,
• Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Levinson, C.A., & Rodebaugs, T.L. (2011). Validation of the social appearance anxiety scale: Factor, convergent, and divergent validity. Assesment, 18(3), 350-356.
• Lichtenstein, M.B., Larsen, K.S., Christiansen, E., Stoving, R.K., & Bredahl, T.V.G. (2014). Exercise addiction in team sport and individual sport: prevalences and validation of the exercise addiction inventory. Addiction Research & Theory, 22(5), 431-437.
• Miller, K.J., & Mesagno, C., (2014). Personality traits and exercise dependence: Exploring the role of narcissism and perfectionism, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 12(4), 368-381.
• Orhan, S., Yücel, A.S., Gür, E., ve Karadağ, M. (2019). Spor merkezlerinde egzersiz bağımlılığının incelenmesi, Turkish Studies, 14(2), 669-678.
• Smith, D., Wright, C., & Winrow, D. (2010). Exercise dependence and social physique anxiety in competitive and non‐competitive runners, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 8(1), 61-69.
• Szabo, A., Griffiths, M. D., & Demetrovics, Z. (2016). Exercise addiction. In V. R. Preedy (Ed.), Neuropathology of drug addictions and substance misuse volume 3: general processes and mechanisms, prescription medications, caffeine and areca, polydrug misuse, emerging addictions and non-drug addictions. 984-992. London: Academic Press.
• Terry, A., Szabo, A., & Griffitgs, M. (2004). The exercise addiction inventory: A new brief screening tool. Addiction Research and Theory, 12(5), 489-499.
• Toprak, N., ve Saraç, L. (2018). Sporcuların sosyal görünüş kaygısı ve kilofobi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. SPORMETRE, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 111-118.
• Torstveit M.K., Fahrenholtz I.L., Lichtenstein M.B., Stenqvist, T.B., & Melin, A.K. (2019). Exercise dependence, eating disorder symptoms and biomarkers of Relative Energy Deficiency in Sports (RED-S) among male endurance athletes. BMJ Open Sport & Exercise Medicine; 5(1), e000439.
• Ito, E., Walker, G.J., Mitas, O., & Liu, H. (2018). Cultural similarities and differences in the relationship between types of leisure activity and happiness in Canadian, Chinese, and Japanese university students, World Leisure Journal, 61(1), 30-42.
• White, E.K. (2013). The role of social physique anxiety and social appearance anxiety in the body checking behaviors of male and female college students. UNLV Theses, Dissertations, Professional Papers, and Capstones. 1962.
• Yazıcı, Ö.F., Caz, Ç., ve Tunçkol, H.M. (2016). Gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğünde görev yapan personelin sosyal görünüş kaygısı. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 2(2), 60-65.
• Yeltepe Ercan, H. (2013). Spor ve Egzersiz Psikolojisi. 2. Basım, Nobel akademik yayıncılık: Ankara.
• Yıldırım, İ., Yıldırım, Y., Ersöz, Y., Özkan, I, Saraçlı, S., Karagöz, Ş., ve Yağmur, R. (2017). Egzersiz bağımlılığı, yeme tutum ve davranışları ilişkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 43-54.