Adölesan Dönemdeki Çocuklarda Obezite Sıklığı, Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2021, , 63 - 72, 27.12.2021

Abdullah Çoşkun Şeniz Karagöz

https://doi.org/10.32706/tusbid.995216

Cited By: 8

Öz

Bu çalışmada adölesan dönemdeki çocukların obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Afyonkarahisar ilinde merkeze bağlı ortaokul ve lisede öğrenim gören adölasan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemini ise bu evrenden kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 100 erkek 110 kız olmak üzere 210 adölesan öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veriler 2 farklı ölçekten ve 1 formdan elde edilmiştir. Bunlardan ilki Adölesanlar İçin Fiziksel Aktivite Ölçeğidir. İkincisi; Sağlıklı Yaşam Tarzı Davranışları II Ölçeğidir. Üçüncüsü Kişisel Bilgi Formudur. Elde edilen Verilere; betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi ve Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmanın sağlıklı yaşam biçimi davranışları bulguları incelendiğinde öğrencilerin davranışları; cinsiyet durumuna göre anlamlı farklılık göstermektedir (p<.05); Araştırmanın fiziksel aktivite bulguları incelendiğinde öğrencilerin; cinsiyet durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği (p<.05); son olarak; Beden kitle indeksi ile kişiler arası ilişkiler arasında negatif yönde düşük düzeyde; fiziksel aktivite ile sağlıklı yaşam biçimi davranışı toplam puan ile pozitif yönde düşük düzeyde beslenme ve fiziksel aktivite ile pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir (p< .05). Sonuç olarak, sağlıklı beslenme davranışları sergileyen ve düzenli fiziksel aktivite yapan adölesanların, daha başarılı sağlıklı yaşam biçimi davranışları sergilediği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, adölesan dönemde sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırılmasının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının iyileştirilmesinde anahtar rol oynayacağını işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, Obezite Sıklığı, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışı, Fiziksel Aktivite.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

veri tplama süresince bizden desteklerini eksik etmeyen öğretmen ve öğrencilerimize çk teşşekkür ederiz.

Investigation of Obesity Prevalence, Physical Activity Level and Healthy Lifestyle Behaviors in Adolescent Children

Öz

In this study, it was aimed to examine obesity prevalence, physical activity level, and healthy lifestyle behaviors of adolescent children. The universe of the research consists of adolescent students studying in a town, secondary school and high school in the city of Afyonkarahisar. The sample of this population consisted of 210 adolescent students, 100 of whom were male and 110 female, who were selected by convenience sampling method. The data in the research were obtained from 3 different scales. The first section of the measurement tool; it was the Physical Activity Scale for Adolescents developed and adapted into Turkish The second one; it was the Healthy Lifestyle Behaviors II Scale. The last section of measurement tool was the Personal Information Form. To the collected data; descriptive statistics, independent groups t-test, and Pearson correlation analysis were used. When the findings of the study's healthy lifestyle students' behaviors were examined; there was a significant difference according to gender, (p <.05). When the physical activity findings of the research were examined; students differ significantly according to gender, (p <.05). Finally, negative and low-level significant relationships were found between body mass index and interpersonal relationships. Positive and low-level significant relationships were found with the physical activity and total score of healthy lifestyle behavior. Moderately significant positive relationship between nutrition and physical activity were found (p <.05). As a result, it was determined that adolescents who exhibit healthy eating behaviors and who do regular physical activity exhibit more successful healthy lifestyle behaviors. These results indicate that gaining a healthy nutrition and regular physical activity habits will play a key role in improving healthy lifestyle behaviors in adolescence.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Obesity Prevelence, Healthy Lifestyle Behavior, Physical Activity.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Akdoğan, S. A., Başpınar, M. M., & Basat, O. (2021). Okul Çağı Çocuklarında Obezite, Hipertansiyon ve Anemi Sıklığı: Bir Aile Sağlığı Merkezinden Retrospektif Kesitsel Bir Çalışma.Turkish Journal of Family Practice/Türkiye Aile Hekimligi Dergisi, 25(3).
• Al-Zandee, S.S.A., Ünlü, H. (2019). Ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktivite egzersiz değişim davranışları ve beden eğitimi dersine yatkınlıklarının incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3): 100-118.
• Arslan, S.A., Daşkapan, A., Çakır, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3): 171-180.
• Ashok, K. (2018). Unit-1 Introduction to Adolescence. IGNOU Erişim Tarihi: 28.06.2020.[http://egyankosh.ac.in/bitstream/123456789/43368/1/Unit-1.pdf]. Erişim Adresi:
• Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1): 1-13.
• Blunt, J., Morris, J., Trigg, J. (2020). Diet and physical activity practices of South Australian adolescents. Heliyon, 6(8): e04326.
• Chen, S., Kim, Y., & Gao, Z. (2014). The contributing role of physical education in youth’s daily physical activity and sedentary behavior. BMC public health, 14(1), 1-7.
• Çiçek, E., Çetinkaya, F. (2017). Seçilmiş ilçe merkezindeki lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi, 26(1): 29-38
• De Looze, M., Elgar, F. J., Currie, C., Kolip, P., & Stevens, G. W. (2019). Gender inequality and sex differences in physical fighting, physical activity, and injury among adolescents across 36 countries. Journal of Adolescent Health, 64(5), 657-663.
• Elsabagh, H. M., Soliman, F. E., Hassan, L. A. (2016). Perception and practices of healthy lifestyle in late adolescence and its impact on body mass index. National Journal of Community Medicine, 7(4), 311-319.
• Eren, C., & Cecen, S. (2020). The relationship between childhood obesity with inflammatory mediators. JPMA, 70(1737).
• Faught, E. L., Gleddie, D., Storey, K. E., Davison, C. M., Veugelers, P. J. (2017). Healthy lifestyle behaviours are positively and independently associated with academic achievement: An analysis of self-reported data from a nationally representative sample of Canadian early adolescents. PloS one, 12(7): e0181938.
• George D., & Mallery P. (2001). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 10.0 update. (3. Baskı). Boston: Allyn and Bacon.
• Hammond, R. A., & Levine, R. (2010). The economic impact of obesity in the United States. Diabetes, metabolic syndrome and obesity: targets and therapy, 3, 285.
• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescents-health-risks-and-solutions Erişim tarihi:21.11.2021
• Karaaslan, M. M., & Çelebioğlu, A. (2018). Determination of healthy lifestyle behaviors of high school students Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 15(2), 1355-1361.
• Karagöz, Ş., Ünveren, A., & Köken, T. (2020). The effect of cardio tennis exercises on lipid metabolism of sedentary women. Progress In Nutrıtıon, 22(2), 588-595.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. 33. Baskı. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Keskin, K., Çubuk, A., Alpkaya, U., Öztürk, Y. (2017). 12–14 Yaş çocukların fiziksel aktivite düzeyleri ile beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3): 34-43.
• Krug, S., Jekauc, D., Poethko-Müller, C., Woll, A., & Schlaud, M. (2012). Zum Zusammenhang zwischen körperlicher Aktivität und Gesundheit bei Kindern und Jugendlichen. BundesgesundheitsblattGesundheitsforschung Gesundheitsschutz, 55(1), 111-120.
• Lakot, H. (2019). 8. Sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı ile fiziksel aktivite düzeyleri ve beden eğitimine ilişkin yatkınlıklarının incelenmesi. Trabzon Üniversitesi. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Lari, M., Traghella, I., Vassalle, C. (2019). Preventive primordial strategies: Times are changing. In Adolescent Health and Wellbeing (pp. 3 18). Springer, Cham
• Limnili, G., Özçakar, N. (2010). Adolesanlarda Obezite. The Journal of Turkish Family Physician, 1(2):11-16.
• Martin, A., Booth, J. N., Laird, Y., Sproule, J., Reilly, J. J., & Saunders, D. H. (2018). Physical activity, diet and other behavioural interventions for improving cognition and school achievement in children and adolescents with obesity or overweight. Cochrane Database of Systematic Reviews,
• Menon, S., Philipneri, A., Ratnasingham, S., & Manson, H. (2019). The integrated role of multiple healthy weight behaviours on overweight and obesity among adolescents: a cross-sectional study. BMC public health, 19(1), 1-12.
• Murathan, F. (2013). Üniversite öğrencilerinde obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Doktora tezi.
• Musić Milanović, S., Buoncristiano, M., Križan, H., Rathmes, G., Williams, J., Hyska, J., ... & Breda, J. (2021). Socioeconomic disparities in physical activity, sedentary behavior and sleep patterns among 6‐to 9‐year‐old children from 24 countries in the WHO European region. Obesity Reviews, e13209.
• Nelson, M. C., & Gordon-Larsen, P. (2006). Physical activity and sedentary behavior patterns are associated with selected adolescent health risk behaviors. Pediatrics, 117(4), 1281-1290.
• Patrick, K., Norman, G. J., Calfas, K. J., Sallis, J. F., Zabinski, M. F., Rupp, J., Cella, J. (2004). Diet, physical activity, and sedentary behaviors as risk factors for overweight in adolescence. Archives of pediatrics & adolescent medicine, 158(4): 385-390.
• Ryff, C.D., Singer, B.H., Dienberg, L.G. (2004). Positive health: connecting well-being with biology. Philos Trans R Soc Lond Ser B Biol Sci, 359: 1383–94.
• Sümen, A., & Öncel, S. (2017). Türkiye’de lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler: Sistematik derleme. Eur J Ther, 23, 74-82.
• Tanır, H. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ve bazı antropometrik özelliklerin akademik başarı ile ilişkisi, Kırıkkale Üniversitesi, Doktora Tezi.
• Tek, N., (2019).,Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi İle İlgili Eylem Planı 2019–2023 “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı” Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 773, Ankara 2019.
• Thomas, M. M., Gugusheff, J., Baldwin, H., Gale, J., Boylan, S., Mihrshahi, S. (2020). Healthy lifestyle behaviours are associated with children’s psychological health: a cross-sectional analysis of data from the new south wales child population health survey, 2013-2014.
• Toktaş, N., Erman, A.K., Yetik, O. (2018). Erkek üniversite öğrencilerinin kronotipe göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve fiziksel aktivite düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1): 507-520.
• Tuygar, Ş. F., Arslan, M. (2015). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2).
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2020)., Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019. 33705 Sayılı Haber Bülteni. Erişim Adresi: [http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33705]. Erişim Tarihi: 28.06.2020.
• Van Horin, L., Vincent, E., Perak, A.M. (2018). Preserving cardiovascular health in young children: beginning healthier by starting earlier. Curr Atheroscler Rep 20: 26.
• WHO growth reference for school-aged children and adolescents. Bulletin of the World Health Organization, 85(9): 660–667.
• Yıldırım, İ., Yıldırım, Y., Ersöz, Y., Işık, Ö., Saraçlı, S., Karagöz, Ş., & Yağmur, R. (2017). Egzersiz bağımlılığı, yeme tutum ve davranışları ilişkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 43-54.
• Yıldız, M., Ocak, Y., & Tumçbilek, A. (2015). Bia Yöntemiyle Vücut Kompozisyonu Ölçümlerinde Akut Sıvı Kaybı ve Vücut Yağ Oranı İlişkisinin Araştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(9), 26-31.
• Zhu, Z., Tang, Y., Zhuang, J., Liu, Y., Wu, X., Cai, Y., ... Chen, P. (2019). Physical activity, screen viewing time, and overweight/obesity among Chinese children and adolescents: An update from the 2017 physical activity and fitness in China—The youth study. BMC public health, 19(1): 197.