Satranç Oyununa Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 53 - 60, 24.12.2018

Reşat Sadık , Yavuz Öntürk , Fatih Dinç , Ali Özen

https://doi.org/10.32706/tusbid.486539

Öz

Bu çalışmada, satranç oyununa yönelik, likert tipi geçerli ve güvenilir bir
tutum ölçeği geliştirilmesi amaçlanmıştır. Süreçte, yaklaşık 100 öğretmen ve
100 satranç sporcusuna, satranç oyununun kendilerine ne ifade ettiğine ilişkin
soru yönlendirilmiştir. Alınan dönütler, tutum ölçeklerine ilişkin yapılan
çalışmaların incelenmesiyle de desteklenerek 55 maddeden oluşan ölçek taslağı
ortaya konmuştur. 55 maddeden oluşan ölçek taslağı 300 öğretmenden oluşan gruba
uygulanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Geçerlik ve
güvenirlik için yapılan çalışmalar sonucunda ölçeğin KMO değeri 0,942, Barlett
testi 10400,885 ve p<0,01 olarak bulunmuştur. Faktör ve güvenirlik analizi
sonuçlarına göre faktör değeri düşük olan ve binişiklik yaratan maddeler ölçekten
çıkarılmıştır.  Böylece, faktör yükleri.
76 ile. 94 arasında değişen, tek boyutlu ve 16 maddeden oluşan ölçek ortaya
çıkmıştır. Toplam açıklanan varyansın ise %86 olduğu görülmüştür. Ölçeğin
Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayısı. 98 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak,
geliştirilen  “Satranç Oyunu Tutum
Ölçeği” nin amaca uygun, geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir ölçek olduğu
kararına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Satranç, Ölçek, Tutum, Güvenirlik, Geçerlik

Attitude Scale Development For Game Of Chess

Öz

The aim of this study is to develop for the game of chess a valid
and confidential Likert-type attitude scale. During the process around 100
teachers and 100 chess athlete were asked about what the game of chess means
for them. The scale draft with 55 articles was prepared by the feedbacks which
were supported with the studies related to the attitude scales. The scale draft
with 55 articles was applied on 300 teachers whose validity and confidentiality
studies were conducted. After the results of the validity and confidentiality
studies the KMO value of the scale was found as 0,942, and the Bartlett test as
10400,885 and p<0,01. According to the results of the analysis of the factor
and reliability the factors which values are low and which are overlapping are
taken out of the scale. So there arose a scale whose factor loads are between
.76 and .94 and which is unidimensional and consists of 16 articles. The total
explained variance is 86%. The Cronbach’s Alpha reliability factor of the scale
is founded as .98.  As result there was
an explanation that the developed “Attitude scale for the game of chess” is a
scale that is expedient, valid, confidential and practical.

Anahtar Kelimeler

Chess, Scale, Attitude, Reliability, Validity

Kaynakça

• Averbach, Y. L. (2000). Satrançta oyun sonu. Çev: Aydın Umur. İstanbul: Broy Yayınevi.
• Aydın, M. (2015). Examining the impact of chess instruction for the visual impairment on mathematics. Educational research and reviews, 10 (7), 907-911.
• Barrett, D. C. & Fish, W. W. (2011). Our move: Using chess to improve math achievement for students who receive special education services. International Journal of Special Education, 26, 181-193
• Büyükaşık, E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin problem çözmeye yönelik tutumları ile satranç bilgisi seviyeleri arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çınar, İ. (2008). İlköğretimin önemi ve Öğretmen. Eğitişim Dergisi, (20).1-28
• Davis, L.L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5:194-197 . Dinç, B. (2013). Okulöncesi eğitimden ilköğretime geçiş ve okul olgunluğu. İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları (90- 116) İçinde. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Frank, A. (1974). Chess and aptitudes. Unpublished doctoral dissertation, LaSalle University, Mandeville, LA.
• Federation Internationale Des Echecs – FIDE, (2017). Laws of chess. Retrieved from https://www.fide.com/fide/handbook.html?id=207&view=article adresinden 30.12.2017 tarihinde alınmıştır.
• Göksel, A.G., Caz, Ç., Yazıcı, Ö.F., & İkizler, H. (2017). Farklı Bölümlerdeki Öğrencilerin Spora Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması: Marmara Üniversitesi Örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 8(2), 123-134.
• Hoşgörür, V., Kılıç, Ç. ve Dündar, H. (2002). Kırıkkale üniversitesi sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine karşı tutumları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,16, 91– 100.
• İnceoğlu, M. (2004). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Elips Kitap.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Pritchard, D. B. (1998 ). Satranca başlangıç. Çev: Yılmaz Kemal Peker, İstanbul: Akdeniz Yayıncılık.
• Retı, R. (2000). Satrançta büyük ustalar modern görüşler. Çev: Ali Karatay. İstanbul: Broy Yayınevi.
• Sadık, R. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf satranç bilen öğrenciler ile satranç bilmeyen öğrencilerin doğal sayılara ilişkin dört işlem ve problem çözme başarılarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Suetin, A. (1994). Satrançta ustalık dersleri. Çev: Selim Palavan & Ümit Ünkan. İstanbul: İnkilap Yayınevi.
• Tekneci, S. (2009). Okulöncesi dönemde alınan satranç eğitiminin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin matematik becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Ün, E. (2010) Satranç eğitiminin, problem çözme yaklaşımları, karar verme ve düşünme stillerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.