Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 13, 31.03.2016

Adem Coşkun Orhan Dengiz

https://doi.org/10.19159/tutad.55780

Cited By: 4

Öz

Yapılan bu çalışma ile ilk olarak Çarşamba Ovası’nın doğusunda kalan ve Terme Çayı’nın ovaya girdi noktadan denize döküldüğü yere kadar olan 19 km mesafe içerisinde ve yaklaşık akarsuyun her iki yakasında yine yaklaşık 2.5 km
genişlik kaplayan ve çoğunluğu düz eğime sahip 53.6 km2 alan içerisinde toprak, topografya, arazi kullanımı ve arazi örtüsü vb. karakteristiklerinin ortaya çıkartılması, ikinci olarak da bu alan içerisinde taşkından zarar görebilecek tarım alanlarında yayılım gösteren farklı toprakların temel karakteristiklerini belirleyerek detaylı toprak haritasının oluşturulması amaçlanmıştır. Farklı topografik özelliklere (düz, dalgalı, tepelik) sahip olan alan içerisinde özellikle düz ve düze yakın fizyografya hâkim durumdadır. Deniz seviyesinden yükseklik ortalama 1 m ile 47 m arasında değişmektedir. Yıllık ortalama yağış ve sıcaklık durumu ise sırasıyla 964.3 mm ve 14.3 oC’dir. Arazi gözlemleri ve topografik, jeolojik ve arazi kullanım durumlarının incelenmesinden sonra, 17 toprak profil çukuru kazılmıştır. Her bir profilden genetik horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış ve laboratuvarda analizleri yapılmıştır. Laboratuvar analiz sonuçları ve toprak taksonomisine göre topraklar tanımlanmış ve sınıflandırılmıştır. Topraklar 4 ordo, 6 altordo, 8 büyük grup ve 10 alt grup içerisine yerleştirilmiştir. Bu ordolar içerisinde % 55.3 ile Inceptisoller en fazla alan kaplarken bunu sırasıyla % 30.6 ile Entisoller, 8.9% ile Vertisoller ve % 5.2 ile de Alfisoller izlemektedir. 10 toprak serisi ve bunlara ait sınırlar 1:25.000 ölçekli harita üzerine aktarılmıştır. Araştırma alanı içerisinde Mescitli serisi (% 2.3) en küçük alana sahip iken, Altunlu serisi (% 17.1) en fazla yayılım alanına sahiptir. Buna ilaveten araştırma alanında belirlenen bazı toprak sorunları hakkında da önerilerde bulunulmuştur.

Kaynakça

• Anonymous, 1992. Soil Survey Staff, Procedures for Collecting Soil Samples and Methods of Analysis for Soil Survey. Soil Survey Investigations Report No. 1, USDA, U.S. Government Printing Office,
• Washington, DC., USA.
• Anonymous, 1993. Soil Survey Staff, Soil Soil Survey Manual. USDA, Handbook No: 18, Washington,DC.
• Anonymous, 1999. Soil Survey Staff, Soil Taxonomy: A Basic System of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Surveys. USDA, Handbook No:436, U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
• Anonymous, 2006. FAO/ISRIC. World References Base for Soil Resources. World Soil Rep., 103. Rome.
• Blake, G.R., Hartge, K.H., 1986. Bulk Density and Particle Density. In: A. Klute (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 1-Physical and Mineralogical
• Methods, Soil Science Society of America, American Society of Agronomy, Madison, pp. 363-381.
• Bouyocous, G.J., 1951. A recalibration of the hidrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43: 435-438.
• Dengiz, O., Öztürk, E., Sarıoğlu, E., 2010. Alüviyal taşkın ovada morfometrik esaslara göre toprakların sınıflama ve haritalama çalışması: Çarşamba-Dikbıyık Beldesi. I. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 1-4 Haziran, Eskişehir, s. 351-361.
• Jackson, M.L., 1958. Soil Chemical Analysis. Prence Hall Inc., Engleewood Cliffs, NJ. USA.
• Rhoades, J.D., 1982. Cation Exchange Capacity. In: A.L. Page (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 2-Chemical and Microbiological Properties (2nd ed.), ASA and SSSA Agronomy Monograph No 9, Madison, pp. 149-157.
• Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. U.S. Dept. Agr., Handbook, 60, 109, Riverside.
• Yılmaz, E., 2005. Bir arazi kullanım planlaması modeli: Cehennemdere Vadisi örneği. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 253, DOA Yayın No: 37, Çeşitli Yayın No: 3, Tarsus.