Siirt İlinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Tanımlanması ve Kalite Değerlerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 42, 28.02.2017

Mehmet Emre Erez , Mehmet Fidan , Süleyman Mesut Pınar , Behçet İnal , Yılmaz Kaya , Serdar Altıntaş

https://doi.org/10.19159/tutad.300606

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, Siirt ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin belirlenmesi ve tanıtılması amaçlanmıştır. Siirt merkez, Eruh, Pervari, Şirvan, Kurtalan ve Tillo (Aydınlar) ilçelerinde yetiştirilen 20 farklı üzüm çeşidinin morfolojik özellikleri ile pH, suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı, klorofil ve karotenoid değerleri tespit edilmiştir. Ayrıca üzüm çeşitlerine ait çekirdeklerin morfolojik farklılıklarının tanımlanmasında bilgisayar tanımlama programından yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; Şirvan ve Pervari bölgesi üzümlerinin genel olarak diğer bölgelere göre yüksek pH ve kuru madde miktarlarına sahip oldukları, ancak Eruh ve Siirt Merkez bölgesinde yetişen çeşitlerde asitliğin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. SÇKM değerlerinin ise % 12-24 (Kıtılnefs-Mevazer) arasında değiştiği saptanmıştır. Gadüv, Karrot ve Heseni çeşitlerinin klorofil ve karotenoid değerlerinin diğer üzüm çeşitlerine göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Üzüm çekirdeklerindeki morfolojik farklılıkların tanımlanması amacıyla gerçekleştirilen bilgisayar tabanlı tanımlama işleminde, en yüksek başarı oranı “Lojistik Model Tree” (LMT) (% 91.66) modelinden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siirt, üzüm, suda çözünebilir kuru madde

Identification and Determination of Quality Values of Some Grape Varieties Grown in Siirt Province

Öz

The aim of the study was the detection and identification of grape varieties grown in Siirt province. In this study,
morphological properties, pH, total soluble solids (TSS) value, chlorophyll and carotenoid amount of the twenty different
grape varieties grown in Siirt province and Eruh, Pervari, Kurtalan and Tillo (Aydınlar) districts were investigated.
Additionally, to identify seed morphological differences the images of grape seeds were processed by the image processing
software. According to the results, grapes obtained from Şirvan and Pervari regions had higher pH and TSS contents than
the other regions. And grape samples taken from the Siirt center and Eruh districts have a higher level of acidity. TSS values
ranged between 12 and 24% (Kıtılnefs-Mevazer). It was determined that the chlorophyll and carotenoid values of Gadüv,
Karrot and Heseni varieties are significantly higher compared to others. The highest success rate for the identification of
grape seeds by image processing system, was obtained with LMT (Logistic Model Tree) method at 91.66%.

Anahtar Kelimeler

Siirt, grape, total soluble solids

Kaynakça

• Alirezanezhad, A., Mohammadi, A., Mohammadi, N., 2013. Effect of different levels of salinity on two seedless grape cultivars “Askari” and “Yaghuti”. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5(6): 632-637.
• Alleweldt, G., 1997. Genetics of grapevine breeding. Progress in Botany, 58: 441-454.
• Alsancak Sırlı, B., Peşkircioğlu, M., Torunoğulları, H., Özaydın, K.A., Mermer, A., Kader, S., Tuğaç, M.G., Aydoğmuş, O., Emeklier, Y., Yıldırım, Y.E., Kodal S., 2015. Türkiye’de üzüm (Vitis spp.) yetiştirmeye uygun potansiyel alanların coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak iklim ve topoğrafya faktörlerine göre belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24(1): 56-64.
• Amerine, M.A., Ough, C.S., 1980. Methods for analysis of musts and wines. John Wiley & Sons, Ltd., Chichester, UK.
• Anonim, 2010a. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Kayıtları. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Siirt.
• Anonim, 2010b. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 06.11.2010).
• Anonim, 2015. Meyvelerin Üretim Miktarları. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim tarihi: 04.03.2015).
• Anonymous, 2015. Turkey Wine Industry Investment and Business Opportunities Handbook. Edition Business Publication, USA.
• Arroyo-Garcia, R., Ruiz-Garcia, L., Bolling, L., Ocete, R., López, M.A., Arnold, C., Ergül, A., Söylemezoğlu, G., Uzun, H.İ., Cabello, F., Ibáñez, J., Aradhya, M.K., Atanassov, A., Atanassov, I., Balint, S., Cenis, J.L., Costantini, L., Goris-Lavets, S., Grando, M.S., Klein, B.Y., McGovern, P., Merdinoğlu, D., Pejic, I., Pelsy, F., Primikirios, N., Risovannaya, V., Roubelakis-Angelakis, K.A., Snoussi, H., Sotiri, P., Tamhankar, S., This, P., Troshin, L., Malpica, J.M., Lefort, F., Martinez-Zapater, J.M., 2006. Genetic evidence for the existence of independent domestication events in grapevine. Molecular Ecology, 15(12): 3707-3714.
• Boulton, R., 1980. The relationships between total acidity, titratable acidity and pH in wine. American Journal of Enology and Viticulture, 31(1): 76-80.
• Davis, P.H., 1967. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol.2, Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Ergül, A., Kazan, K., Aras, S., Çevik, V., Çelik, H., Söylemezoğlu, G., 2006. AFLP analysis of genetic variation within the two economically important Anatolian grapevine (Vitis vinifera L.) varietal groups. Genome, 49(5): 467-475.
• Eyduran, S.P., Ağaoğlu, S.Y., 2007. Ankara (Ayaş) koşullarında yetiştirilen frenk üzümü çeşitlerinin bazı pomolojik ve bitkisel özellikleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3): 293-298.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Hayoğlu, İ.A., Didin, M., Fenerçioğlu, H., 1997. Antep karası üzüm çeşidinin soyulmuş üzüm konservesine işlenmeye uygunluğu üzerine bir çalışma. Gıda, 22(5): 353-357.
• Lichtenthaller, H.K., 1987. Chlorophylls and carotenoids: Pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in Enzymology, 148: 350-382.
• Muñoz, P.R., Robredo, P., Manríquez, D., Molina, R., Defilippi, B., 2011. Characterization of sugars and organic acids in commercial varieties of table grapes. Chilean Journal of Agricultural Research, 71(3): 452-458.
• Ojala, T., Pietikäinen, M., 1999. Unsupervised texture segmentation using features distributions. Pattern Recognition, 32(3): 477-486.
• Pedneault, K., Dorais, M., Angers, P., 2013. Flavor of cold-hardy grapes: Impact of berry maturity and environmental conditions. Agricultural and Food Chemistry, 61: 10418-10438.
• Pinheiro, E.S., Costa, J.M.C., Clemente, E., Machado, P.H.S., Maia, G.A., 2009. Estabilidade físico-química e mineral do suco de uva obtido por extração a vapor. Revista Ciência Agronômica, 40(3): 373-380.
• Tekeli, E., Çetin, M., Erçil, A., 2007.Shape and data driven texture segmentation using local binary patterns.15th European Signal Processing Conference (Eusipco 2007), September 3-7, Poznan, Poland, p. 1442-1446.
• Uyak, C., 2010. Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Uyak, C., Doğan, A., Kazankaya, A., 2011a. Siirt (Merkez)’te yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(3): 15-26.
• Uyak, C., Doğan, A., Kazankaya, A., 2011b. Siirt (Pervari) yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(3): 158-173.
• Uzun, H.Ġ., 1986. Bazı üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri, kateşol oksidaz izoenzim bantlarından teşhisleri ve sıcaklık toplamları üzerinde araştırmalar. Doktora tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Uzun, İ.H., Bayır, A., 2010. Distribution of wild and cultivated grapes in Turkey. Notulae Scientia Biologicae, 2(4): 83-87.
• Ünal, M.S., 2000. Malatya ve Elazığ illeri bağcılığı ile Malatya ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Yücel, E., 2009. Ceyhan ilçesi bağ alanlarının uzaktan algılama sistemleri kullanılarak saptanması ve uzum çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.