Pıtrak (Xanthium strumarium L.) Tohumlarının En Uygun Çimlendirme Metotlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 124 - 130, 30.06.2017

Cüneyt Cesur , Belgin Coşge Şenkal , Tansu Uskutoğlu Cennet Yaman , Talat Yurteri

https://doi.org/10.19159/tutad.270676

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma Yozgat il sınırları içerisinde bulunan 1440 m rakımlı Muslubelen Geçidi’nden 2014 yılı içerisinde toplanan pıtrak (Xanthium strumarium L.) tohumlarının çimlendirilmesinde kullanılabilecek en uygun metodun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, farklı GA₃ (50, 250, 500, 1000, 2000 ppm) ve sıcaklık (etüvde 90 °C ve 120 °C’de 1, 5 ve 10 dakika) muamelesine tabi tutulan pıtrak tohumlarının çimlenme gözlemleri takip edilmiş; 13 farklı uygulamada 10 farklı gözlemle çimlenme süreleri ve oranlarına bakılmıştır. Çimlenme süreleri kontrol, 24 saat 50, 250, 500, 1000 ve 2000 ppm GA₃ ile 10 dakika etüvde 90 °C ve 120 °C uygulamalarında çimlenme süresi 10 gün olarak tespit edilirken; 1 dakika etüvde 90 °C ve 120 °C (8 ve 11. uygulamalar), 5 dakika etüvde 90 °C ve 120 °C (9 ve 12. uygulamalar) uygulamalarında ise çimlenme süresi 11 gün olarak tespit edilmiştir. Çalışmada, 13. uygulamada (10 dk etüvde 120 °C) çimlenme süresi 18 gün olarak gerçekleşmiştir. Çimlenme oranları ise 13. uygulamada yaklaşık % 26 olarak gerçekleşirken, 9. uygulamada (5 dk. etüvde 90 °C) bu oran % 70 olmuş, diğer uygulamalarda ise pıtrak tohumlarının % 90 -100 arasında çimlendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çimlendirme metotları, pıtrak, Xanthium strumarium L.

A Study on the Determination of Optimum Germination Methods for Cocklebur Seeds (Xanthium strumarium L.)

Öz

This study was carried out to determine the most suitable method for the germination of cocklebur (Xanthium
strumarium L.) seeds collected in 2014 from the Muslubelen Pass at 1440 m in Yozgat province. Cocklebur seeds treated
with different GA₃ (50, 250, 500, 1000, 2000 ppm) and temperature (in the oven 90 °C and 120 °C for 1, 5 and 10 min ut es)
and seed germination was observed. Germination times and rates were determined by 10 different observations in 13
different applications. Germination times for 24 h GA3 (50, 250, 500, 1000, 2000 ppm), 10 min. in oven (90 °C and 12 0 °C)
was determined as 10 days, and for 1 min. in oven 90 °C and 120 °C (8 and 11th application), and 5 min. in oven 90 °C an d
120 °C (9 and 12th application) germination times determined as 11 days. The germination time in the 13th application (1 0
min at 120 ° C) was 18 days. Germination rates of cocklebur seeds were found to be about 26% in the 13th application (10
min of the plant 120° C), 70% in the 9th application (5 min. of the plant 90° C) and 90-100% in other applications.

Anahtar Kelimeler

Germination methods, cocklebur, Xanthium strumarium L.

Kaynakça

• Anonim, 2016. Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES). http://www.tubives.com (Erişim tarihi: 11.11.2016).
• Atik, M., Karagüzel, O., Ersoy, S., 2007. Sıcaklığın Dalbergia sissoo tohumlarının çimlenme özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 203-210.
• Atwater, B.R., 1980. Germination, dormancy and morphology of the seeds of herbaceous ornamental plants. Seed Science and Technology, 8(4): 523-573.
• Chang, F., Hanna, M.A., Zhang, D.J., Li, H., Zhou, Q., Song, B.A., Song, Y., 2013. Production of biodiesel from non-edible herbaceous vegetable oil: Xanthium sibiricum Patr. Bioresource Technology, 140: 435-438.
• Cheng-Jiang, R., Wei-He, X., Silva, J.A.T., 2012. Potential of five plants growing on unproductive agricultural lands as biodiesel resources. Renewable Energy, 41(1): 191-199.
• Çetinbaş, M., Koyuncu, F., 2005. Soğukta nemli katlama ve tohum kabuğunun kuş kirazı (Prunus avium L.) tohumlarında dormansinin kırılması üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3): 417-423.
• Duman, İ., 2002. Soğan (Allium cepa L.) tohumlarının çimlenmesini iyileştirici farklı osmotik uygulama yöntemlerinin karşılaştırılması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2): 1-8.
• Eymirli, S., Torun, H., 2015. Xanthium strumarium, Türkiye İstilacı Bitkiler Kataloğu. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
• Güner, A., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, Flora Dizisi-1, İstanbul.
• Gürbüz, B., Gümüşçü, A., 1996. Farklı gibberellik asit dozları ve uygulama sürelerinin yönlü yüksük otu (Digitalis lanata Ehrh.) tohumlarının çimlenmesine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 2(3): 17-20.
• Han, T., Li, H.L., Zhang, Q.Y., Han, P., Zheng, H.C., Rahman, K., Qin, L.P., 2007. Bioactivity-guided fractionation for anti-inflammatory and analgesic properties and constituents of Xanthium strumarium. Phytomedicine, 14(12): 825-829.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F.T., 1990. Plant Propagation Principles and Practices. 5th Ed. Printice Hall. Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, USA.
• Holm, L.G., Plunknett, D.L., Pancho, J.V., Herberger J.P, 1991. The World’s Worst Weeds. Distribution and Biology. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida. USA.
• Karakurt, H., Aslantaş, R., Eşitken, A., 2010. Tohum çimlenmesi ve bitki büyümesi üzerinde etkili olan çevresel faktörler ve bazı ön uygulamalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2): 115-128.
• Karam, N.S., Al-Salem, M.M., 2001. Breaking dormancy in Arbutus andrachna L. seeds by stratification and gibberellic acid. Seed Science and Technology, 29(1): 1-56.
• Kenanoğlu, B.B., Demir, I., Mavi, K., Yetişir, H., 2007. Lagenaria siceraria genotiplerinin düşük sıcaklıkta çimlenmesi üzerine ekim öncesi uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3): 169-175.
• Khattak, M.S., Wahab, F., Iqbal, J., Rafiq, M., Amin, M., 2001. IBA promotes rooting in the hardwood cuttings of olive (Olea europaea L.) Cultivars. Pakistan Journal of Biological Sciences, 4(6): 633-634.
• Kim, Y.S., Kim, J.S., Park, S.H., Choi, S.U., Lee, C.O., Kim, S.K., Kim, Y.K., Kim, S.H., Ryu, S.Y., 2003. Two cytotoxic sesquiterpene lactones from the leaves of Xanthium strumarium and their in vitro inhibitory activity on farnesyltransferase. Planta Medica, 69(4): 375-377.
• Köse, H., 1997. Ege Bölgesi’nde doğal olarak yetişen bazı süs ağaç, ağaççık ve çalı tohumlarının çimlendirme yöntemleri üzerinde araştırmalar. Doktora tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Lee, J.M., 1996. Common Cocklebur (Xanthium strumarium L.). Iowa State University, The ISU Weed Biology Library, Agronomy No: 517, USA.
• Li, C., Chen, F., Zhang, Y., 2014. GA3 and other signal regulators (MeJA and IAA) improve xanthumin biosynthesis in different manners in Xanthium strumarium L. Molecules, 19(9): 12898-12908.
• Martínez-Gómez, P., Dicenta, F., 2001. Mechanisms of dormancy in seeds of peach [Prunus persica (L.) Batsch] Cv. GF 305. Scienta Horticulturae, 91(1-2): 51-58.
• Mayer, A.M., Mayber, A.P., 1963. The Germination of Seeds. Vol. 3, The Macmillan Comp., New York.
• Moore, J.E., Wolfe, J.D., Franklin, S.B., 2014. Growth responses of different aged ındividuals of Xanthium strumarium L. in flooded conditions. Journal of The Torrey Botanical Society, 141(1): 72-79.
• Muhyaddin, T., Wiebe, H.J., 1989. Effect of seed treatments with polyethylene glycol (PEG) on emergence of vegetable crops. Seed Science and Technology, 17: 49-56.
• Nagel, J.M., Wang, X.Z., Lewis, J.D., Fung, H.A., Tissue, D.T., Griffin, K.L., 2005. Atmospheric CO2 enrichment alters energy assimilation, investment and allocation in Xanthium strumarium. Journal New Phytologist, 166(2): 513-523.
• Onursal, C.E., Gözlekçi, Ş., 2007. Sandal ağacı (Arbutus andrachne L.) tohumlarına yapılan bazı ön uygulamaların tohum çimlenme oranı ve süresi üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 211-218.
• Özvardar, S., Özçağıran, R., 1991. Değişik katlama sıcaklıkları ve katlama öncesi işlemlerin erik tohumlarının çimlenmelerine etkileri. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 26-28 Ekim, Tokat, s. 319-324.
• Sarı, A.O., Oğuz, B., Bilgiç, A., Tort, N., Güvensen, A., Şenol, S.G., 2010. Ege ve Güney Marmara Bölgeleri’nde halk ilacı olarak kullanılan bitkiler. Anadolu, 20(2): 1-21.
• Turgut, M., Alhan, C.C., Gürgöze, M., Kurt, A., Doğan, Y., Tekatli, M., Akpolat, N., Aygün, A.D., 2005. Carboxyatractyloside poisoning in humans. Annals of Tropical Paediatrics, 25(2): 125-134.
• Uluğ, E., Kadıoğlu, I., Üremiş, I., 1993. Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 78, Adana.
• Wazir, L., Ali, N., Rahman, N., 2001. Effect of different concentrations of ındole butyric acid (IBA) and different soil media on the rootings of olive cuttings. Sarhad Journal of Agriculturae, 17(4): 553-556.
• Wei-He, X., Cheng-Jiang, R., 2010. Oil contents and relative components of fatty acid in the seeds of five energy plants. Renewable Energy Resources, 28(2): 62-66.
• Xue, L.M., Zhang, Q.Y., Han, P., Jiang, Y.P., Yan, R.D., Wang, Y., Rahman, K., Jia, M., Han, T., PingQin, L., 2014. Hepatotoxic constituents and toxicological mechanism of Xanthium strumarium L. Fruits. Journal of Ethnopharmacology, 152(2): 272-282.
• Yıldız, A., Eti, S., 1995. Keçiboynuzu tohumlarının değişik yöntemlerle çimlendirilmesi üzerine araştırmalar. Türkiye II Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim, Adana, s. 756-760.
• Zhang, X.M., Zhang, Z., 2003. The study of intoxication and toxicity of fructus Xanthii. Journal of Chinese Integrative Medicine, 1(1): 71-74.