Toprak özelliklerinin mesafeye bağlı değişkenliklerinin belirlenmesi, incelenmesi ve haritalanması yoğun tarımsal üretim yapılan arazilerde uygun amenajmanların geliştirilmesi ve üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada
ülkemizin su rezervlerinin büyük bir kısmının
yer
aldığı, önemli sulama
projelerinin gerçekleşmekte olduğu Dicle Havzası’nda bir kısım fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri belirlenmiş, mesafeye bağlı değişkenlikleri modellenmiş ve haritalanmıştır. Toprak örneklemeleri, Diyarbakır ile Siirt illeri arasında
5 x 5 km gridlere ayrılmış 4.341 km2’lik alanda her gridin yaklaşık köşesinden toplam 175 noktada 0-20 cm derinlikten alınmıştır. Toprak özelliklerinin 5 km’den kısa mesafelerdeki değişimlerinin daha doğru tahmin edilebilmesi amacıyla ardışık iki gridin köşe noktaları arasında 250 m, 750 m ve 1750 m mesafelerden de 33 toprak örneği alınmıştır. Alınan bozulmuş örneklerin
tekstür (kum, kil ve silt),
organik madde, kireç, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, alınabilir fosfor ve potasyum analizleri yapılmıştır. Mesafeye bağlı değişkenliğin modellenmesi ile örneklenme yapılmayan noktaların ilgili özellikleri tahmin edilmiş ve yersel değişim haritaları oluşturulmuştur. Çalışma alanında en düşük
değişkenliğin pH (% VK= 3.9) ve en yüksek
değişkenliğin ise alınabilir fosfor (% VK= 137.77) konsantrasyonunda olduğu görülmüştür. En yüksek range değerine sahip toprak özelliği elektriksel iletkenlik (135.4 km) iken en küçük range değeri pH (4.74 km) için elde edilmiştir. Her bir özelliğin en düşük ve en yüksek olduğu yerlerin rahatlıkla tespit edilebildiği toprak haritaları, uygun amenajman yöntemlerinin belirlenmesi, sorunların
giderilmesi ve girdilerin en uygun kullanımı açısından
son derece yararlı araçlardır.
Dicle Havzası toprakları jeoistatistik yersel değişim semivariogram toprak amenajmanı
Assessment, evaluation and mapping of the spatial characteristics of soil properties are crucial to ensure the sustainability of plant production and the development of appropriate management practices in the areas of intensive
agricultural production. In this study, some physical and chemical soil characteristics
of Dicle Basin, where most of the
water reserves of our country are located,
and large irrigation projects are taking place, were determined and spatial
distributions are modeled and mapped. One hundred seventy-five soil samples from Diyarbakır and Siirt provinces were collected from 0-20 cm depth at approximate corners of each 5 x 5 km grids. Coverage
of study area was 4.341 km2. In order to make a more accurate
estimation of the changes of soil properties at distances
shorter than 5
km, 33 soil samples
were taken at 250 m, 750 m and 1750 m distances between two consecutive grid points. Soil samples were analyzed for texture (sand, clay and silt contents), organic matter (OM), lime content, soil reaction (pH), electrical conductivity (EC), available phosphorus and extractable potassium (K). The
modeling of spatial variability allowed to predict
the soil characteristics
of locations that were not sampled and spatial distribution maps was created.
The lowest variability in
the study area was found for pH
(CV=3.9%) and the highest variability was on available
phosphorus (CV=137.8%) concentration. The highest range value was obtained
for EC (135.4 km)
while the smallest
range value was
obtained for pH
(4.74 km). The soil maps
where the lowest and highest
values of each soil characteristic can be easily detected are extremely
useful to determine
appropriate management methods, remediate
problems and optimize the use of inputs.
Tigris Basin soils geostatistics spatial variability semivariogram soil management
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi / Research Article |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 5 Sayı: 2 |