Yarı Kurak İklim Şartlarında Yetiştirilen Patates (Solanum tuberosum L.) Çeşitlerinde Dikim Zamanının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 94 - 101, 28.02.2019

Hüseyin Arslan

https://doi.org/10.19159/tutad.510962

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, Siirt ili iklim koşullarında bazı patates çeşitlerinde
uygun dikim zamanının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma; Siirt Üniversitesi,
Ziraat Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Arazisi’nde 2017-2018 yıllarında
yürütülmüş olup, araştırmada bitkisel materyal olarak Alegria, Borvina ve
Soraya patates çeşitleri kullanılmıştır. Dikim zamanları olarak ise, 5 farklı
dikim zamanı (2017 yılında 14 Şubat, 05 Mart, 27 Mart, 16 Nisan ve 04 Mayıs; 2018
yılında ise 16 Şubat, 05 Mart, 25 Mart, 16 Nisan ve 02 Mayıs) ele alınmıştır.
Araştırmada, tarla denemeleri tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme
desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.  Çalışmada; dekara yumru verimi, bitki başına
yumru sayısı, bitki başına yumru ağırlığı ve ortalama yumru ağırlığı gibi bazı
tarımsal parametreler incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, patates
tarımında dikim zamanının ve çeşit seçiminin verim üzerinde çok önemli bir
etkiye sahip olduğu; incelenen parametrelerin sıcaklıklarda meydana gelen küçük
değişimlere dahi tepki gösterdiği; en yüksek verimin Mart ayı içerisinde
yapılan dikimlerden alındığı tespit edilmiştir. Araştırmada her iki yılda da en
yüksek yumru verimi (sırasıyla, 4001.38 ve 3066.13 kg da^-1) Soraya
çeşidinden elde edilmiştir. Çalışma sonucunda, Siirt ili ve benzeri iklim
koşullarında patates dikimlerinin Mart ayı içerisinde yapılması gerektiği ve
“Soraya” çeşidinin rahatlıkla önerilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

patates, dikim zamanı, çeşit, iklim, Siirt, verim

Determination of Sowing Time in Potatoes (Solanum tuberosum L.) Cultivated in Semi-Arid Climate Conditions

Öz

In
this study, it was aimed to determine the appropriate planting time in some
potato varieties in the climate conditions of Siirt province. The study was
carried out in Siirt University, Faculty of Agriculture, Research and
Application Field between the years of 2017-2018. In this study, Alegria,
Borvina and Soraya potatoes varieties were used as plant material. In terms of
planting times, 5 different planting times (February 14, March 05, March 27,
April 16 and May 04 in 2017, and February 16, March 05, March 25, April 16 and
May 02 in 2018) were discussed. In the study, field trials were carried out
with 4 replications according to divided parcels in randomized blocks design.
In the study, some agricultural parameters such as tuber yield per square kilometer,
the number of tubers per plant, tuber weight per plant and average tuber weight
were examined. According to the results of the study, it was found that
planting time and variety selection in potato farming had a significant effect
on yield, where the parameters examined react to even small changes in
temperature, and it was determined that the highest yield was obtained from the
plantings in March. In the study, the highest tuber yield in both years
(4001.38 and 3066.13 kg da^-1, respectively) was obtained from Soraya
variety. As a result of the study, it was concluded that the planting of
potatoes should be made in March in Siirt province and in similar climatic
conditions and Soraya variety could easily be suggested.

Anahtar Kelimeler

Siirt, potatoes, planting time, variety, climate, yield

Kaynakça

• Ali, M.A., El Amen, S.D.M., El Mahdi, A.R.A., 2010. Effect of cultural practıces on performance of potato grown on clay soils of the tropical conditions of Northern Sudan. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 60-68.
• Allen, E.J., 2009. Effects of date of planting on growth and yield of contrasting potato varieties in Pembrokeshire. The Journal of Agricultural Science, 89(3): 711-735.
• Allen, E.J., Bean, J.N., Griffith, R.L., O’Brien, P.J., 2009. Effects of length of sprouting period on growth and yield of contrasting early potato varieties. The Journal of Agricultural Science, 92(1): 151-163.
• Anonim, 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı, Patates (Solanum tuberosum L.). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara. (https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tescil/Teknik%20Talimatlar/End%C3%BC stri%20Bitkileri/pates.pdf), (Erişim tarihi: 26.02.2019).
• Anonymous, 2018. International Year of the Potato 2008. (http://www.fao.org/potato-2008/en/potato/cultivati on.html), (Erişim tarihi: 25.10.2018).
• Anonymous, 2019. FAOSTAT. (http://www.fao.org/ faostat/en/#data/QC), (Erişim tarihi: 08.01.2019).
• Arıoğlu, H., Kurt, C., Güllüoğlu, L., Zaimoğlu, B., Onaran, H., 2010. The determination of yield performance of some potato varieties in mediterranean climate conditions. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 302-306.
• Arslan, B., Kevseroğlu, K., 1991. Bitki sıklığının bazı patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinin verimi ve önemli özelliklerine etkileri üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(3): 89-111.
• Arslan, B., Tunçtürk, M., Eryiğit, T., Ekin, Z., Kaya, A.R., 2002. Van Erciş’te bazı patates genotiplerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. III. Ulusal Patates Kongresi, 23-27 Eylül, Bornova-İzmir, s. 381-391.
• Çalışkan, M.E., Onaran, H., Arıoğlu, H., 2010a. The overview to the Turkish potato sector: Challenges, achievements and expectations. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 1-10.
• Çalışkan, M.E., Kusman, N., Çalışkan, S., 2010b. Growth and yield performance of different sized seed tubers derived from true potato seed (tps) in contrasting. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 230-240.
• Dede, Ö., 2004. Ordu ekolojik koşullarında değişik olumlu patates çeşitlerinin (Solanum tuberosum L.) bazı agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(3-4): 159-164.
• Deniz, N., Özdemir, O., 1979. Bafra ve Çarşamba Ovaları koşullarında yetiştirilecek patates çeşitleri. (Mülga) Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı, Topraksu Genel Müdürlüğü, Samsun Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 14, Rapor Yayın No: 12, s. 1-31.
• Kara, K., 2016. Bazı patates çeşitlerinin erzurum şartlarında performanslarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(2): 95-99.
• Karaca Öner, E., Aytaç, S., 2016. Bafra koşullarında turfanda patates (Solanum tuberosum L.)’te dikim zamanları ve yumru ön uygulamalarının verim ve verim kriterlerine etkisi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2): 184-194.
• Khan, A.A., Jilani, M.S., Khan, M.Q., Zubair, M., 2011. Effect of seasonal variation on tuber bulking rate of potato. The Journal of Animal & Plant Sciences, 21(1): 31-37.
• Kolsarıcı, Ö., 2011. Tarla Bitkileri Kitabı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1588, Ders Kitabı: 540, Ankara.
• Palta, J.P., 2010. Improving potato tuber quality and production by targeted calcium nutrition: The discovery of tuber roots leading to a new concept in potato nutrition. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 11-18.
• Rowe, C.R., 1993. Potato Health Manegement. Department of Plant Pathology. Ohio State University, USA.
• Samancı, B., Özkaynak, E., Çetin, M.D., 2003. Antalya koşullarında turfanda patates (Solanum tuberosum L.) yetiştiriciliğinde bazı çeşitlerin verim ve verim ile ilgili özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1): 27-33.
• Singh, S.V., Kadian, M.S., Patel, N.H., Luthra, S.K., Carli, C., Pandey, S.K., Kumar, D., Kumar, P., Sharma, N., Bonierbale, M., Gopal, J., Singh, B.P., 2010. Evaluation of CIP advanced clones for hot climate in gujarat state. Proceedings of the Potato AgroPhysiology, 20-24 September, Nevsehir, Turkey, pp. 84-89.
• Tunçtürk, M., 2006. Van koşullarında bazı patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinin yumru kalibrasyonu ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(39): 63-70.
• Van Dam, J., Kooman, P.L., Struiki, P.C., 1996. Effects of temperature and photoperiod on early growth and final number of tubers in potato (Solanum tuberosum L.). Potato Research, 39(1): 51-62.
• Yıldırım, B., Tunçtürk, M., Çiftçi, C., 2005. Değişik dikim zamanlarının farklı patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1): 1-9.
• Yılmaz, H., Demircan, V., Erel, G., 2006. Bazı önemli patates üreticisi illerde patates üretim maliyeti ve gelirinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1): 22-32.
• Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.