Osmanlı Devleti’nin Son Yıllarında Şehit ve Gazi Çocukları İçin Açtığı Okullar ve Diğer Okullara Kayıt Önceliği

Yıl 2024, , 149 - 162, 01.11.2024

Seren Çelebi

https://doi.org/10.52792/tws.1466151

Öz

Osmanlı Devleti’nin son yıllarında çeşitli alanlarda sosyal yardımların arttığı görülmektedir. Bu alanlardan biri de şehit ve gazi ailelerine yapılan hizmetlerdir. Osmanlı Devleti’nde şehit ve gazi ailelerinin sıkıntılarının giderilmesi için iane sergileri kurulması, barınma, maaş, yol, iş istihdamı gibi farklı yardım biçimleri bulunmaktadır. Bunlardan biri de bu çalışmanın konusu olan şehit ve gazi çocuklarının eğitim-öğretimleri için şehit ve gazi çocuklarına özel açılmış okullar ya da hali hazırda var olan okullara öncelikli kayıtlarının yapılmasıdır. Devlet böylece vatan savunması için ölen askerlerin ailelerine vefa borcunu ödemiş geride kalan ailelerinin bakımını üstlenmiştir. Nitekim Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında şehit ve gazi aileleri için yaptığı bu yardımlar günümüzdeki yardımlarında temelini de oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şehit, Gazi, Okul, Eğitim

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• BOA, BEO, 4244\318252\001.
• BOA, A.}MKT.NZD, 366\10\ 001.
• BOA, MF.MKT., 454\15\002.
• BOA, BEO, 4181\313515\001.
• BOA, BEO., 4401\330064\002.
• BOA, DH.MKT., 2236\15\001.
• BOA, MF.MKT., 1227\56\001-002.
• BOA, MF.MKT., 1229\4\001-002.
• BOA, A.}MKT.NZD, 149\74\002.
• BOA, DH.MKT, 2311\105\001.
• BOA, DH.İ.UM., 89\1\002.
• BOA, DH.İ.UM.EK, 40\62\002.
• BOA, BEO., 2320\173951\002.
• BOA, BEO., 1740\130463\001.
• BOA, MF.MKT., 1174\15\001.
• BOA, MF.MKT., 1190\75\008.
• BOA, MF.MKT., 1189\62\005-006.
• BOA, MF.MKT., 1211\52\001.
• BOA, DH.MKT., 661\11\003.
• BOA, MF.MKT., 1212\92\002.
• BOA, MF.MKT., 897\4\002.
• BOA, TFR.I.KV., 177\17640\001.
• BOA, BEO., 4246\318376\004.
• BOA, BEO., 4427\332014\001.
• BOA, DH.MKT., 244\25\001.
• BOA, DH.İD., 216\3\006-007.
• BOA, MF.İBT., 516\32\001.
• BOA, MF.MKT., 57\169\001.
• BOA, MF.MKT., 171\116\001.
• BOA, DH.MKT., 244\25\001.
• BOA, HR.SFR.04, 504\19\001.
• BOA, MF.MKT., 67\78\001.
• BOA, MF.MKT., 67\72\001.
• BOA, MF.MKT., 77\76\001-002.
• BOA, MF.MKT., 1229\118\001.
• BOA, MF.MKT., 1204\83\001.
• BOA, MF.MKT., 1210\60\001.
• BOA, HSDHADB, 3\2\001.
• BOA, MF.MKT., 1232\26\001.
• BOA, HR.İD.., 1128\10\004.
• BOA, DH.UMVN., 123\119\001.
• BOA, BEO., 4399\329875\001.
• BOA, MV., 241\144\001.
• ATASE, BDH., 5/2045\363\9.
• Düstur, Tertib II, cilt: 7.
• Düstur, Tertib II, cilt: 8.
• Basılı Eser ve Makaleler
• Ayhan, Halis ve Hakkı Maviş. TDV İslam Ansiklopedisi. 9. cilt. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 1994.
• Kıranlar, Safiye. Savaş Yıllarında Türkiye’de Sosyal Yardım Faaliyetleri (1914-1923). Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2013.
• Kurt, Songül Keçeci “Bir Eğitimin Öncüsü: Darüşşafaka”, Abant İzzet Baysal Üniveristesi Eğitim Fakültesi Dergisi, no. 2 (2016): 159-174. Kütükoğlu, Mübahat S. Osmanlı’nın Sosyo-Kültürel ve İktisadi Yapısı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2018.
• Müezzinoğlu, Ersin. “I. Dünya Savaşı Esnasında Yetim ve Öksüz Çocukların Hamiyesi ve Eğitimi: Darüleytamlar”, History Studies, no. 1 (2012): 339-417. Uyar, Mesut. ve Edward J. Erickson. Osmanlı Askeri Tarihi. İş Bankası Yayınları, 2017.
• Yavuz Nuhoğlu, Hidayet. TDV İslam Ansiklopedisi. 8. cilt. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 1993.
• Yediyıldız, Bahaeddin. TDV İslam Ansiklopedisi. 42. cilt. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2012. Tezler
• Çil, Fatih. “Emval-i Eytam Sandıkları (1851-1914),” Doktora tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2023.
• Özen, İmdat. “II. Meşrutiyet’e Kadar Islahhaneler ve Darülaceze,” Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2001. İnternet Kaynağı https://www.msb.gov.tr/SehitGazi/icerik/askeri-okullara-oncelikle-alinma-sehit-yakinlari