Savaş Oyunlarının Tarihi ve Kullanımı Üzerine bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 118 - 149, 31.10.2020

Mehmet Fatih Baş

Öz

Savaş temalı ilk oyunlar binlerce yıl önce ortaya çıkmış ve yüzyıllar içinde geçirdiği değişikliklerin ardından 19’uncu yüzyıl başlarında Prusya Ordusu tarafından kullanılmaya başlanan Kriegsspiel formunu alarak günümüzde profesyonel maksatla oynanan savaş oyunlarının temelini teşkil etmiştir. Prusya’nın askerî zaferleriyle birlikte dünyaya yayılan savaş oyunları 20’nci yüzyıla gelindiğinde dünya ordularında askerî eğitim ve harbe hazırlık faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrası başta yöneylem araştırmaları olmak üzere uluslararası ilişkiler ve güvenlik çalışmaları gibi disiplinler için önem kazanan savaş oyunlarının tasarımı ve oynanış biçimleri de çeşitlenmeye başlamıştır. 1950’lerde ise profesyonel savaş oyunlarının daha az karmaşık olan hobi amaçlı benzerleri piyasaya çıkmış ve büyük ilgi görmüştür. Günümüzde savaş oyunlarına büyük önem veren Amerikan ve İngiliz Orduları, bu alanda kendi askerî literatürlerini oluşturmaya çalışmakta ve bu faaliyeti yeniden kurum kültürünün bir parçası haline getirmeye çalışmaktadırlar. Aynı şekilde üniversitelerin savaş çalışmaları bölümleri de öğretici bir faaliyet olarak savaş oyunlarını müfredatlarına entegre etmeye başlamışlardır. Bu çalışma, ülkemizde çok kısıtlı olan savaş oyunları literatürüne bir katkı sağlamayı ve farklı akademik alanlarda yapılan çalışmalarda faydası görülebilecek bu faaliyete dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

savaş oyunu, harp oyunu, Kriegsspiel, simülasyon

Kaynakça

• Akın, Mustafa, “Kara Kuvvetlerinde Simülasyon Sistemlerinin Eğitimdeki Rolü”, Kara Kuvvetleri Dergisi Sayı: 9 (Ocak 2004), 13-19.
• Akkaya, Sabahattin, “MUHSİMLEM Komutanlığının Görev ve Fonksiyonları”, Kara Kuvvetleri Dergisi Sayı: 5 (Ocak 2003), 54-57.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Zabit ve Kumandanla Hasbihal. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006.
• Bucholz, Arden, Moltke, Schlieffen and Prussian War Planning. Oxford: Berg, 1991.
• Caffrey Jr, Matthew B., On Wargaming: How Wargames Have Shaped History and How They May Shape the Future. Newport, Naval War College Center for Warfare Studies, 2019.
• Clausewitz, Carl von, Harp Üzerine. Çev. H. Fahri Çeliker. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 1991.
• Creveld, Martin van, Wargames: From Gladiators to Gigabytes. New York: Cambridge University Press, 2013.
• Curry, John, Verdy’s Free Kriegsspiel Including the Victorian Army’s 1896 War Game. Raleigh: Lulu.com, 2008.
• Curry, John ve Perla, Peter, Peter Perla’s The Art of Wargaming: A Guide for Professionals and Hobbyists. Raleigh: Lulu.com, 2012. (Epub versiyonu)
• Development, Concepts and Doctrine Center, Wargaming Handbook. Swindon: Ministry of Defense, 2017.
• Dukas, İstanbul’un Fethi: Dukas Kroniği (1341-1462). Çev. V. Mirmiroğlu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2012).
• Dunnigan, James F., The Complete Wargames Handbook. New York: William Morrow, 1997.
• EDOKYY 406-2 Simülasyon Sistemleri ve Eğitimde Kullanılması. Ankara: K.K. Basımevi ve Basılı Evrak Depo Müdürlüğü, 1997.
• FM 6-0 Commander and Staff Organization and Operations. Washington D.C.: Headquarters, Department of Army, 2015.
• Glick, Stephen P. ve Charters, L. Ian, “War, Games and Military History”, Journal of Contemporary History 18/4 (1983), 567-582.
• Greenberg, Abe, “An Outline of Wargaming”, Naval War College Review 34/5 (1981), 93-97.
• Griffith, Paddy, Saprawling Wargames: Multiplayer Wargaming. Raleigh: Lulu.com, 2009.
• Heistand, H. O. S. (çev.), “Foreign War Games”, Selected Professional Papers Translated From European Military Publications. Washington D.C.: Government Printing Office, 1898.
• Hızlı, Hurşit, “Simülasyon ve Kara Kuvvetlerinde Eğitim Maksatlı Simülasyon Uygulamaları”, Kara Kuvvetleri Dergisi Sayı: 45 (Temmuz 2014), 38-44.
• Hidemât-ı Seferiyye Nizamnâme-i Hümâyunu. İstanbul: Daire-i Askeriyye Matbaası, 1900.
• Hilgers, Philipp von, War Games: A History of War on Paper. Çev. Ross Benjamin. Cambridge, Mass: The MIT Press, 2012.
• Ibn Arabshah, Ahmed, Tamerlane or Timur the Great Amir. Çev. J. H. Sanders. Londra: Luzac & Co, 1936.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin ve diğerleri (haz.), Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, I. Cilt. İstanbul: İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, 2004.
• İskora, Muharrem Mazlum, Harp Akademileri Tarihçesi 1846-1965 (2 Cilt). Ankara: Genelkurmay Basımevi, 1966.
• İskora, Muharrem Mazlum, Türk Ordusu Kurmaylık (Erkanıharbiye) Tarihçesi. Ankara: Harp Akademisi Matbaası, 1944.
• Kara Harp Akademisi Karargâh Subayı El Kitabı (Harekât Konuları). İstanbul: Harp Akademileri Basımevi, 2003.
• KKT 190-1 (B) Tatbikatların Sevk ve İdaresi. Ankara: KK Basımevi ve Basılı Evrak Depo Müdürlüğü, 2010.
• Livermore, W. R., The American Kriegsspiel. A Game for Practicing the Art of War Upon a Topographical Map. Boston: Houghton, Mifflin and Company, 1882.
• Macdonnell, J. R., The Tactical War Game: A Translation of General v. Verdy du Vernois’ “Beitrag zum Kriegsspiel”. Londra: William Clowes and Sons Limited, 1884.
• Mason, Roger C., “Wargaming: Its History and Future”, The International Journal of Intelligence, Security, and Public Affairs, 20/2 (2018), 77-101.
• Mehmed Nihad, Zabitin Harb Çantası Üçüncü Cüz’ü. İstanbul: Matbaa-i Askerî, 1925.
• Mert, Mahmut Sami, “Mecmua-i Fünûn-ı Askeriyye Dergisinin Analitik İncelemesi (1882-1914)”. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, 2016.
• Moltke, Helmuth von, Moltke’nin Türkiye Mektupları. Çev. Hayrullah Örs. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1969.
• Morgan, Thomas D., “Wargames: Training for War”, Army History No. 19 (Yaz 1991), 32-35.
• MS 76 (A) TSK Müşterek Askeri Terimler Sözlüğü. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı, 2011.
• Muldoon Jr, James P., “The Model United Nations Revisited”, Simulation and Gaming 26/1 (1995), 27-35.
• Murray, H. J. R., A History of Chess. Oxford: Clarendon Press, 1913.
• Murray, H. J. R., A History of Board Games other than Chess. Oxford: Clarendon Press, 1952.
• Muth, Jörg, Command Culture: Officer Education in the U.S. Army and the German Armed Forces, 1901-1940, and the Consequences for World War II. Denton: University of North Texas Press, 2011.
• Nail, “Sevkülceyşî Harb Oyunu Yahud Harita Manevrası”, Risâle-i Mevkute-i Bahriye 2/6 (1916), 273-288.
• Ömer Kâmil, “Harb Oyunu”, Mecmua-i Fünûn-ı Askeriyye 3/13 (1883), 68-84.
• Özkurt, Fatih, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Askerî Manevra ve Tatbikatlar (1909-1938). Ankara: Genelkurmay Basımevi, 2017.
• Peterson, Jon, “A Game Out of All Proportions”, Zones of Control. Haz. Pat Harrigan ve Matthew G. Kirschenbaum Cambirdge/Londra: The MIT Press, 2016.
• Nicholas Palmer, The Comprehensive Guide to Board Wargaming. Londra: Sphere Books, 1980.
• Reisswitz, B. von, The von Reisswtiz Kriegsspiel: The Prussian Army Wargame. Çev. Bill Leeson. Londra, Too Fat Lardies, 2007.
• Sabin, Philip, “Wargames as an Academic Instrument”, Zones of Control. Haz. Pat Harrigan ve Matthew G. Kirschenbaum Cambirdge/Londra: The MIT Press, 2016.
• Sabin, Philip, Simulating War: Studying Conflict Through Simulation Games. Londra: Bloomsbury, 2012. (Epub versiyonu)
• Sayre, Farrand, Map Maneuvers and Tactical Rides. Kansas: The Army Service Schools Press, 1910.
• Sloan, John F. ve diğerleri, Soviet Style Wargames. Washington, DC: Science Applications, 1986.
• Strategy, Concepts and Plans Directorate, The Falklands Wargame. Bethesda: US Army Concepts Analysis Agency, 1986.
• The Staff Officers’ Handbook (Land) (SOHB (L)). UK Ministry of Defense, 2013.
• Tschischwitz, Wilhelm von, The von Tschischwitz Kriegsspiel 1862: The Prussian Army Wargame of 1862. Çev. Bill Leeson. Londra, Too Fat Lardies, 2008.
• Vego, Milan, “German Wargaming”, Naval War College Review 65/4 (2012), 106-147.
• Wallach, Jehuda, Bir Askeri Yardımın Anatomisi. Çev. Fahri Çeliker. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 1985.
• Weickmann, Christoph, Neu-erfundenes Grosses Königs-Spiel. Ulm: Balthasar Kühn, 1664.
• Wells, H. G., Little Wars. Londra: Frank Palmer, 1913.
• Wilson, Andrew, Andrew Wilson’s The Bomb and the Computer: The History of Professional Wargaming 1780-1968. Haz. John Curry. Raleigh: Lulu.com, 2014. (Epub versiyonu)
• Yang, Lihui, An, Deming ve Parker, Jessica, Handbook of Chinese Mythology. Santa Barbara: ABC Clio, 2016.
• Young, John, A Brief History of Wargaming. Reprinted from Unpublished Notes of the Author. Arlington, VA: Operations Research Office, Johns Hopkins University, 1956.