Halûk Yusuf Şehsuvaroğlu’nun Hayatı, Görevleri Ve Askerî Tarihçiliği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 64 - 89, 30.04.2024

Salim Aydın

https://doi.org/10.52792/tws.1462374

Öz

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’ne 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hizmet eden Sadrazam Koca Yusuf Paşa ahfadından gelen, Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu’nun askerî tarih açısından önemli olan yazılarını, görevlerini ve hayatını ele almaktır. Hem yazar hem de müzeci, aynı zamanda Deniz Kuvvetleri’nde Hâkim Albay olan Şehsuvaroğlu, yakın döneme kadar İstanbul ve kültür tarihi yazılarıyla daha çok ön plana çıkmıştır. Bunun nedeni Türkiye’de askerî tarihçilik alanında çalışma yapan araştırmacıların az olmasıdır. Son dönemde Türkiye’de askerî tarihçiliğin ivme kazanmasıyla bu alandaki çalışmalar her geçen gün artmaya başlamıştır. Şehsuvaroğlu’nun askerî tarih makaleleri vefatından sonra Türkiye Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri tarafından toplanarak kitap haline getirilmiştir. Şehsuvaroğlu’nun askerî tarih ile ilgili yazdığı makalelerin içeriği hakkında yeterli derecede çalışma yoktur. Bu makalede, Şehsuvaroğlu’nun yazılarının analizi yanında onun askerî tarih açısından ele aldığı makalelerdeki konuların ayrıntılarına da yer verilmeye çalışılmıştır. Makalelerde içeriğe yer verilmesinin sebebi; hem okuyucuyu aydınlatmak hem de Şehsuvaroğlu’nun bu alana olan hâkimiyetini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu, Askeri Tarih, Deniz Müzesi, İstanbul Tersanesi, Osmanlı Donanması

Kaynakça

• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Bakanlıklararası Tayin Daire Başkanlığı (30-11-1-0), 120-12-7, 29.04.1938., 125-36-15, 22.10.1938., 127-48-18, 31.12.1938.
• Kararlar Daire Başkanlığı (1928-) (30-18-1-2), 130-73-17, 13.10.1952., 169-20-1, 05.04.1963.
• Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (Dz. K.K.), Lalahan Deniz Genel Arşiv Müdürlüğü (LDGAM), Haluk Şehsuvaroğlu Özlük Dosyası.
• Aydın, Salim. “Kalender Kasrı: Yapımı, Tadilatı ve II. Mahmud Dönemi Askerî Üs Olma Süreci”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 67, (2021):281-298.
• Çoker, Fahri. Bahriyemizin Yakın Tarihinden Kesitler. Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargâh Basımevi, 1994.
• Demirtaş, Bahattin. “İnformal Tarih Eğitiminde Öncü Bir Cumhuriyet Aydını: Haluk Şehsuvaroğlu ve Tarih Yazıları”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (Gefat), 38 (1) / 2018: 387-404.
• Korkmaz, Mehmet. “Aydın Müteşebbis Bir Bahriye Subayı: Süleyman Nutki Bey’in Hayatı (1854-1924) ve Eserleri”, Türk Savaş Çalışmaları Dergisi, 2, no. 2 (2021): 170-195.
• Korkmaz, Mehmet. Bahriyede Bir Ömür Sultan II. Abdülhamid’in Bahriye Nazırı Hasan Hüsnü Paşa, İstanbul: Selenge Yayınları, 2022.
• Korkmaz, Mehmet. “Bahriye Kütüphanesi”, Şehir/Sanat/Şehir Tematik Dergi, 5 / 2021: 105-107.
• Korkmaz, Mehmet. “Yakınçağ Tarih Araştırmalarında Deniz Tarihi (Bahriye) Arşivi’nin Önemi”, Ed; Hatice Oruç- Mehmet Yıldırır- Songül Kadıoğlu, 2. Uluslararası Osmanlı Coğrafyası Arşiv Kongresi, (Ankara: Ankara Medya, 2019), 2: 751-769.
• Malkoç, Eminalp. “Soğuk Savaş’a Geçiş Sürecinde Akşam’ın Penceresinden Türk Denizciliği (1945-1950)” Mavi Atlas, 6 (2) / 2018: 1-27.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Asırlar Boyunca İstanbul. Cumhuriyet Gazetesi.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Boğaziçi’ne Dair. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1986.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Deniz Tarihimize Ait Makaleler. İstanbul: Deniz Basımevi, 1965.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Eski Türk Sanatları. İstanbul: Varlık Yayınevi, 1960.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Tarih Gözüyle Atatürk. İstanbul: Varlık Yayınevi, 1959.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Sultan Abdülaziz. İstanbul: Hilmi Kitapevi, 1949.
• Şehsuvaroğlu, Haluk Y. Sultan Aziz Hayatı-Hal’i-Ölümü. İstanbul: Kristal Reklam ve Matbaa Hizmetleri, 2011.
• Haluk Y. Şehsuvaroğlu’nun kaleminden İstanbul’dan Sesler ve Renkler, Ed. Alpay Kabacalı, Creative Yayıncılık, 1999.
• Cumhuriyet Gazetesi