Hechter'in İç Sömürgecilik Kuramı ve Bangladeş'in Bağımsızlık Süreci: Çevre'nin Ulusal Kimlik İnşası

Yıl 2018, , 139 - 162, 13.06.2019

Uğur Pektaş

Öz

1947 yılında Hint alt kıtasında yaşayan Müslümanlar için bir vatan sloganıyla
kurulan Pakistan, bağımsızlığının ilk yıllarında zor zamanlar geçirmişse de
özellikle 1950'lilerin sonunda ve 1960'ların ilk yıllarında önemli bir sanayileşme
hamlesi gerçekleştirmiştir. Ancak bu dönemde Doğu Pakistan'da yaşayan
Bengalliler bu kalkınma sürecinden yeteri kadar yararlanamamıştır. Batı
Pakistan'ın ekonomik gelişmesi Doğu Pakistan'ın iç sömürge haline getirilmesi
ile finanse edilmiştir. Bu dengesiz kalkınma ve sömürü ilişkisi, Bengal halkının
kendini tanımlarken kullandığı Müslüman sıfatını ikinci plana atmasına ve Bengal
ulusal kimliğinin ön plana çıkmasına yol açmıştır. Çünkü sömürü ilişkisini
gerçekleştiren merkez, İslam vurgusunu kullanarak parçalı toplumsal yapıyı bir
arada tutmaya ve sömürü ilişkisini devam ettirmeye çalışmıştır. Bu bağlamda
çalışmada Soğuk Savaş döneminde post-kolonyal bir devletten ayrılarak
bağımsızlığını elde eden ilk devlet olan Bangladeş'in bağımsızlık süreci ve Bengal
ulusal kimliğinin gelişimi Michael Hechter'in İç Sömürgecilik kuramı vasıtası ile
açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İç Sömürgecilik, Michael Hechter, Pakistan'ın bölünmesi, Bangladeş

Kaynakça

• Referans 1 Ali, Chaudhri Muhammad. The Emergence of Pakistan (Third Press), New York: Columbia University Press, 1979.