KİMLİK, MADUN, ÖTEKİ… POSTKOLONYAL TEORİLER BAĞLAMINDA ÇAĞDAŞ SANATI TARTIŞMAK

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 8, 85 - 104, 30.06.2020

Elif Dastarlı

Öz

Bu çalışmada, 1970’lerden itibaren Avrupa’dan başlayarak tüm dünyanın düşünsel iklimini belirleyen postkolonyal çalışmaların amacı ve etki alanı incelenerek çağdaş sanata yansımalarına odaklanılmıştır. Avrupamerkezci bakışın eleştirisini yapan postkolonyal teorilerin, modern sanat kanonunu çözümleyen yönü saptanmış, ancak Batı merkezli ve “öteki”ni dışlayan yapıyı eleştirirken kendisinin de zıddını yeniden üretmek gibi çeşitli açmazlara düştüğü görülmüştür. Özellikle kimlik meselesini odağına alan kültüralist yaklaşımın sanatta da geniş karşılık bulmuş olması nedeniyle, Batılı olmayan-göçmen sanatçının kimliği ve üretimi düşünüldüğünde bir tartışma alanı ortaya çıkmaktadır. Bu makale, postkolonyal teorilerin sanatta ne şekilde algılandığını ve üretimi nasıl belirlediğini nitel araştırma yöntemleriyle incelemekte, çağdaş sanattan seçilen örnekler ile eser analizi yapmaktadır. Çalışma sonuç olarak, sanatçının etnograf gibi düşünmesini, sanatının folklorik ve self-oryantalist bir üretime koşullanmasını vurgulamaktadır. Böylece çağdaş sanat hakkında düşünmeyi boyutlandırarak eleştirel sanat kuramına katkı yapmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Postkolonyal Teoriler, Çağdaş Sanat, Kimlik, Madun, Ötekilik

IDENTITY, SUBALTERN AND THE OTHERNESS… A DISCUSSION ON THE CONTEMPORARY ART IN THE CONTEXT OF POSTCOLONIAL THEORIES

Öz

In this study, the aim and impact of the postcolonial studies, which defined the intellectual climate of the whole world starting from the 1970s in Europe, are examined and their reflections on contemporary art are brought into focus. The postcolonial theories, which criticize the Eurocentric view, have been determined to resolve the canon of modern art, but have fallen into various dilemmas, such as reproducing the opposite of itself while criticizing the Western-centered structure that excludes the “other”. Especially since the culturalist approach, which focuses on the issue of identity, also has a wide response in art, a new field of discussion emerges when the identity and production of the non-Western immigrant artist are taken into consideration. This paper examines, through qualitative research, how postcolonial theories are perceived in art and how they determine production methods, and conducts analysis of works with selected examples from contemporary art. The work consequently emphasizes the artist's thinking like an ethnographer and conditioning his/her art to a folkloric and self-Orientalist production. Therefore, it is aimed to contribute to the critical art theory by giving multiple dimensions to how we think about the contemporary art.

Anahtar Kelimeler

Postcolonial Theories, Contemporary Art, Identity, Subaltern, Otherness

Kaynakça

• Araeen, R. (2000). A New Beginning: Postcolonial Cultural Theory and Identity Politics, Third Text 50(3-20). doi: 10.1080/09528820008576833
• Artun, A. (2013). Çağdaş Sanat ve Kültüralizm. Ali Artun (Ed.), Çağdaş Sanat ve Kültüralizm: Kimlik ve Estetik içinde (s. 17-52). İletişim Yayınları.
• Belting, H. (2017). Çağdaş Sanat-Etnik Kimlik. E-skop. https://www.e-skop.com/skopbulten/cagdas-sanat%E2%80%93etnik-kimlik/3272
• Dirlik, A. (2008). Postkolonyal Aura: Küresel Kapitalizm Çağında Üçüncü Dünya Eleştirisi. (2. Baskı). (Çev: G. Doğduaslan). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Enwezor, O. (2003). The Postcolonial Constellation: Contemporary Art in a State of Permanent Transition. Research in African Literatures, 34(4), 57-82.
• Foster, H. (1995). The Artist as Etnographer, George E. Marcus-Fred R. Myers (Ed.), The Traffic in Culture: Refiguring Art and Anthropology içinde (s. 302-309). University of California Press.
• Foster, H. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü: Yüzyıl Sonunda Avangard. (Çev: E. Hoşsucu). Ayrıntı Yayınları.
• Gargash, L. (2009). Artist Statement. Sharjah Art Foundation. http://sharjahart.org/sharjah-art-foundation/projects/the-majlis
• İstanbul Bienali Sergi Kitabı. (2017). İyi Bir Komşu. http://bulten.iksv.org/15B_EXHIBITION.pdf
• Maxim Gorki Theater. (2019). 4. Berliner Herbstsalon De-Heimatize It!. https://www.berliner-herbstsalon.de/en/vierter-berliner-herbstsalon/artist/mehtap-baydu
• Mi Jin, K. (2007). Melting Pot of International Culture New-York, Contemporary Korean Artists in New York içinde (s. 12-13). Seoul Arts Center.
• Mutman, M. (2010). Postkolonyalizm: Ölü Bir Disiplinin Hatıra Defteri, Toplumbilim Postkolonyal Düşünce Özel Sayısı, 25, 117-128. Bağlam Yayınları.
• Özeskici, E. (2018). Sanatta Değişen Paradigmalar: Sanatçı, Eser ve Alıcı İlişkisi. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 20, 111-120.
• Paul, A. (2016). Tarihin İronileri. Stuart Hall ile Söyleşi. (Çev: U. Özmakas). Zoomkitap.
• Said, E. W. (1999). Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları. (Çev: B. Ülner). Metis Yayınları.
• Sunar, L. (2007). Şarkiyatçılığı Niçin Yeniden Tartışmalıyız? Lütfi Sunar (Ed.). Uluslararası Oryantalizm Sempozyumu 9-10 Aralık 2006 içinde (s. 27-53). İBB Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü.
• Spivak, G. C. (2016). Madun Konuşabilir Mi?. (Çev: D. Hattatoğlu, G. Ertuğrul, E. Koyuncu.). Dipnot Yayınları.
• Sustam, E. (2010a), Postkolonyalizmden Biyopolitiğe: ‘Temsilin Krizinden Güvensizlik Toplumuna Mı?’, Toplumbilim Postkolonyal Düşünce Özel Sayısı, 25, 129-140. Bağlam Yayınları.
• Sustam, E. (2010b), Nilüfer Göle ile Postkolonyalizm Üzerine, Toplumbilim Postkolonyal Düşünce Özel Sayısı, 25, 101-108. Bağlam Yayınları.
• Yardımcı, S. (2013). Canavar: Kültüralizm Ne Zamandı? Çağdaş Sanat ve Kültüralizm: Kimlik ve Estetik, Ali Artun (Der.), Çağdaş Sanat ve Kültüralizm: Kimlik ve Estetik içinde (s. 103-169). İletişim Yayınları.
• Vrachopoulos, T. (2017). Contemporary Korean Diaspora Artists in New York, Contemporary Korean Artists in New York içinde (s. 28-31). Seoul Arts Center.