İÇ MEKÂN RESİMLERİNDE YATAK TEMASI VE ÇIPLAK KADIN BEDENİYLE İLİŞKİSİ KAPSAMINDA MAHREMİYET OLGUSU

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 10, 8 - 26, 30.06.2021

Onur Karaalioğlu , Aysu Yılmaz

Öz

Mekân, tek başına sınırsız bir uzama karşılık gelebileceği gibi sınırlandırılmış bir öğe olarak da değerlendirilir. Fiziki açıdan iç ve dış olarak iki farklı kategoriye ayrılan mekânlar, toplumsal ve kültürel unsurların etkileriyle şekillenmiş, ihtiyaçlar dahilinde anlamlandırılmıştır. İşlevsellikleriyle ilişkili olarak çeşitlenen ve sanat tarihine konu olmuş kutsal, kamusal ya da özel mekânlar, figürlerin toplumsal rollerini ortaya koyan önemli bir misyon üstlenmiştir. Çıplak kadın bedeninin bir mekân tasarımı olarak yatak ile ilişkilendirildiği resimler sanat tarihinin belki de en dikkat çeken konularından biri olmuştur. Dikkat çekmesinin en önemli nedeni de kişisel kullanıma sunulmuş olan yatağın ve bulunduğu iç mekâna dair mahremiyetin sanat aracılığı ile teatral bir alana çevrilmiş olması ve mekânın kadın bedeni üzerinden kurduğu ilişkide izleyenin erotik alana yöneltilmesidir. Bu çalışmada amaçlanan, çıplak kadın bedeninin yatak ve iç mekânla kurduğu ilişki üzerinden mahremiyet olgusunu irdelemek, bu unsurların kadın bedenini haz nesnesine dönüştürmesindeki rolünü Rönesans döneminden izlenimciliğe değin üretilmiş yatak temalı resimler üzerinden inceleyerek, biçim-içerik analizlerini yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Mekân, iç mekan, kadın, mahremiyet

THE PHENOMENON OF PRIVACY IN INTERIOR PAINTINGS IN THE CONTEXT OF THE BED THEME AND ITS RELATIONSHIP WITH THE NAKED WOMAN BODY

Öz

Space can be considered as a restricted element as well as it can correspond to unlimited depth alone. The spaces which are divided physically into two different categories as interior and exterior, shaped by the effects of social and cultural elements, and interpreted according to needs. Sacred, public or private spaces, which have been diversified in relation to their functionality and have been the subject of art history, have undertaken an important mission that reveals the social roles of the figures. Paintings in which the naked woman body is associated with the bed as a space design has perhaps been one of the most remarkable subjects in the history of art. The most important reason that attracts attention is that the bed which is presented for personal use and privacy of interior, has been turned into a theatrical area through art directing the viewer to the erotic field in the relationship established by the space over the woman body. The purpose of this study is to examine the phenomenon of privacy through the naked woman body with the relationship between the bed and the interior, and to examine the role of these elements in transforming the woman’s body into an object of pleasure through the bed-themed paintings produced from the Renaissance period to impressionism and to make form-content analyzes.

Anahtar Kelimeler

space, interior, Woman, Privacy

Kaynakça

• Akbulut, D. (2007). Açık Beden. İstiklal Kitapevi.
• Altan, İ. (1993). Mimarlıkta Mekân Kavramı. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 19(0), 75-88.
• Avery, R. ve Edmonds, A. G. (1974). Serap Bezmez (Ed.), Redhouse Türkçe-İngilizce Büyük Sözlük. Redhouse Yayınevi.
• Balaban, E. (2014). İç Mekânın İç Mekân Değişkenleri Bağlamında Tinsel İrdelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi/ Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
• Berger, J. (2010). Görme Biçimleri. (Çev: Y. Salman). Metis Yayınları.
• Bull, D. ve Harris, E. (1986). The Companion of Velázquez's Rokeby Venus and a Source for Goya's Naked Maja. The Burlington Magazine, 128(1002), 643-654.
• Danzig, G. (2008). Rhetoric and the Ring: Herodotus and Plato on the Story of Gyges as a Politically Expendient Tale. Greece & Rome Second Series, Cambridge University Press, 55(2), 169-192.
• Güler, Ö. K. (2014). Çağdaş Sanata Mekân Bağlamında Bir Bakış. Tasarım Kuram/ Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 10(17), 39-53.
• Hasol, D. (1979). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
• Kasap, H. Ö. (2009). 20. Yüzyıl Mimarisinde Form ve Renk Kavramlarının Mekâna Etkisinin Mimari Akımlar Çerçevesinde Analizi. (Yayımlanmış sanatta yeterlik tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kınay, C. (1993). Sanat Tarihi. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Konçe, G. (2014). Sanatta Mahremiyet Alanı Olarak “ODA” Kavramı. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Krausse, A. C. (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. Literatür Yayıncılık.
• Kul, B. (2019). Mahremiyet ve Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi: Yönetici, Uzman ve Akademisyenlerin Mahremiyet Eğitimine Yönelik Algı, Tutum, Beklenti ve Önerilerinin İncelenmesi. 2. Uluslararası İnsan Çalışmaları Kongresi 23-24 Kasım içinde (348-363). Ankara Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Leppert, R. (2020). Nü Batı Dünyası Modernite Dönemi Sanatında Bedenin Kültürel Retoriği. (Çev: A. Çavdar). Ayrıntı Yayıncılık.
• Lowkes, R. (2016, Mayıs 17). The Story Behind the Most Famous ‘Morning After’ Scene in Art History. Sotheby’s. https://www.sothebys.com/en/articles/the-story-behind-the-most-famous-morning-after-scene-in-art-history
• Özgenç, N. (2008). Yirminci Yüzyıl Batı Resim Sanatında Cinsellik ve Erotizm İmgesi. (Yayımlanmış sanatta yeterlilik eser metni). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sezen, A. ve Erden, M. (2018). Mahremiyetin Psiko-Sosyal Yansımaları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(20), 83-92.
• Uzunoğlu, M. (2018). Batı Resminde “Doğu” İmgesinin Oluşmasına Aracılık Eden Kadın Temsilleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 19(0), 223-242.