Ekolojik Krizin Solastaljik Etkileri ve Buzun Sanatta Kullanılması

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 17, 400 - 421, 31.12.2024

Serkan Nergiz , Evren Kavukcu

https://doi.org/10.55004/tykhe.1542853

Öz

Ekolojik kriz, insanlığı derinden etkileyen küresel bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekolojik bozulmaların sadece fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda zihinsel sağlığı da olumsuz etkilediği gözlemlenmektedir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporlarında, iklim değişikliklerinin dünya genelinde ruh sağlığını giderek daha fazla etkilediği belirtilmektedir. Ekolojik bozulmanın neden olduğu sıkıntının duygusal sonuçlarını tanımlamak için solastalji gibi yeni terimler ortaya çıkmıştır. Bu duygusal yük, ekolojik sanatçıların çevre kirliliği, doğal kaynakların aşırı tüketimi ve iklim değişikliği temalı eserlerine de yansımaktadır. Ekolojik sanat kapsamında buzullarla ilgili eserler üreten sanatçılar, eriyen buzulların ve değişen iklim etkilerini güçlü bir şekilde yansıtarak, izleyicilerin bu konuya derin bir empati kurmalarını sağlayabilmektedir. Dolayısıyla izleyicilere ekolojik değişimin ciddiyetini ve aciliyetini hissettirmektedir. Bu makalede, iklim değişikliğiyle birlikte artan afet sıklığının travma sonrası stres bozukluğu, uyum bozukluğu ve solastaljik etkiler gibi ruh sağlığı sorunlarına yol açabileceği vurgulanmaktadır. Ekolojik sanatın da incelendiği bu çalışmada, sanatçıların ekolojik krize karşı toplumu bilinçlendirme rolleri üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda, sanatçılar buz gibi sıra dışı nesneler kullanarak toplumsal duyarlılık ve farkındalığı artırmayı amaçlarken, hem sanatçıların hem de izleyicilerin solastalji kavramından nasıl etkilendikleri analiz edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Solastalji, İklim Değişikliği, Ekolojik Sanat, Küresel Isınma, Buzullar

Kaynakça

• Alaca, Ç. (2023). Solastalgia and forest fires, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 15(3), ss. 468-476. https://doi.org/10.18863/pgy.1172916
• Albrecht, G. (2005). Solastalgia a new concept in health and identity, PAN: Philosophy, Activism, Nature. (3), ss. 41-55.
• Albrecht, G. (2019). Earth emotions: new words for a new world, Cornell University Press.
• Albrecht, G. (2023). Foreword, P. Bogard (Ed.), Solastalgia An Anthology Of Emotion İn A Disappearing World (ss. 6-8). University of Virginia Press.
• Azevedo, N. (2020). Artist and independent scholar selected installations and performances minimum monument| monumento mínimo. North Carolina State University, Erişim Tarihi: 09.07.2024. https://www.ncsu.edu/search/site.php?search-submit=&q=nele+azevedo&cx=007101422401664896478%3Avie0pqonsf4&sn=&sl=
• Ballard, S. (2021). Art and nature in the anthropocene, Routledge.
• Barbanti, R., Ginot, S., Solomos, M. ve Sorin, C. (Ed.). (2024). Key concepts on the relationship between the arts and the world. (ss. 18-26). Arts, Ecologies, Transitions, Routledge. DOI: 10.4324/9781003455523-1
• Boettger, S. (2008). Global warming's, Art in America. 96(6), ss. 154-161. https://bergen.academia.edu/SuzaanBoettger
• Böke D. ve Tülek D. (2022, Ekim 13-16). Antik psişeden bilişsel sinirbilime [Konferans sunum özeti] 21. Ulusal Psikoloji Kongresi, Doğuş Üniversitesi. https://www.academia.edu/115161817/21_Ulusal_Psikoloji_Kongresi_Antik_Psi%C5%9Feden_Bili%C5%9Fsel_Sinirbilime
• Buckland, D. (2016). Discounting the future. G. Abrahams, B. Johnson, ve K. Gellatly (Ed.), Art+climate=change. (ss. 15-17). Melbourne University Press.
• Cheetham, M. (2018). Landscape into eco art: articulations of nature since the’60, Art Bulletin. 103(2), ss. 159-161. https://doi.org/10.1080/00043079.2021.1877968
• Comtesse, H., Ertl V., Hengst, M. S., Rosner, R. ve Geert, E. S. (2021). Public health ecological grief as a response to environmental change: a mental health risk or functional response?. Int. J. Environt. Res. Public Health. 18(2), ss. 2-10. https://doi.org/10.3390/ijerph18020734
• Cortada, X. (2021). Xavier cortada featured works and projects. [Katalog]. Boulder Museum of Contemporary Art. https://cortada.com/wp-content/uploads/2024/07/About-Xavier-Cortada.pdf
• Corvalan, C., Gray, B., Villalobos, E., Sena, A., Hanna, F. ve Lendrum, C. D. (2022). Mental health and climate change: Policy brief [Online Bildiri]. World Health Organization. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/354104/9789240045125-eng.pdf
• Çakıroğlu, E. (2022). Antroposen çağında ekolojik sanat: David Buckland, Terike Haapoja ve Mel Chin’in ekolojik sanat projeleri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 23(1), ss. 24-39. https://doi.org/10.17494/ogusbd.985661
• Eker, T. ve Kayahan, T. S. (2023). İklim ve ruh sağlığı, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 26(23), ss. 1-58. https://psikiyatri.org.tr/uploadFiles/publicationsFile/file/TPD_bulten%2026-3_HR.pdf
• Forman, Z. (2017). Zaria Forman. [Katalog]. Winston Wächter Fine Art. https://winston-wachter.s3.amazonaws.com/media/documents/2022/04/ZariaForman2017_web.pdf
• Foster, B. J. (2012). Marksist ekolojisi (Çev. B. Baysal). Kalkedon Yayınları.
• Garrard, M, D. ve Broude, N. (2021). Diane Burko seeing climate change, American University Museum at the Katzen Arts Center.
• Gillis, J. (2010, 13 Kasım). As glaciers melt, science seeks data on rising seas. New York Times https://www.whoi.edu/fileserver.do?id=71823&pt=2&p=58531
• Gürpınar, Ö. Demir, A ve Harmancı, A. (2023). Entropi ekseninde çevre sorunları ve doğa-sanat-sanatçı ilişkisi. Jia Journal, 6(12), s. 1-19. http://dx.doi.org/10.29228/jiajournal.68711
• Julie’s Bicycle. (2019). Olafur Eliasson & Minik Rosing, https://olafureliasson-net.fra1.cdn.digitaloceanspaces.com/static_press/icewatchlondon/Ice_Watch_London_Carbon_Footprint.pdf
• Kavukcu, M. (2020). Şiddeti Düşünmek 6 [Enstalasyon]. Sabah, Erişim Tarihi: 20.07.2024. https://www.sabah.com.tr/yasam/kavukcu-2020yi-dondurdu-5322455
• Long, K. (2013). The sea and the sun: agents of temporality in the work of antony gormley and néle azevedo, University of Rochester. https://www.academia.edu/5957719/The_Sea_and_the_Sun_Agents_of_Temporality_in_the_Work_of_Antony_Gormley_and_N%C3%A9le_Azevedo
• Maja, Fowkes, R. (2020). Art and climate change, Press Thames-Hudson
• Mead, L. (2022). A Warming Arctic is a Warning for the World, İisd Earth Negotiations Bulletin, 35, ss. 1-10. https://www.iisd.org/system/files/2022-04/still-one-earth-arctic.pdf
• Morton, T. (2016). Dark ecology, Columbia University Press.
• Morton, T. (2023). All art is ecological, Penguin Classic Press.
• Nikolaj, K. (2008). Marco evaristti red faction, [Katalog]. 8. klasse - gymnasiet, HF, VUC, Seminarier m.fl. Skoletjenesten. Kunsthallen Nikolaj. https://www.nikolajkunsthal.dk/sites/default/files/pdf/misc/marko_evaristti_red_factions.pdf
• Obradovich, N., Migliorini, R., Paulus, P, M. ve Rahvan I. (2018). Empirical evidence of mental health risks posed by climate change, Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(43), ss. 10953-10958. https://doi.org/10.1073/pnas.180152811
• Padhy, S., Sarkar, S., Panigrahi, M. ve Paul, S. (2015). Mental health effects of climate change, Indian Journal of Occupational and Environmental Medicine, 19(1), ss. 3-7. doi: 10.4103/0019-5278.156997.
• Paparrigopoulos, K. (2024). Arts, ecologies, transitions, Routledge.
• Paterson, K. (2022), Katie Paterson, [Katalog]. Inside This, Desert https://katiepaterson.org/wpcontent/uploads/2022/03/Katie_Paterson_Catalogue_BAWAG_2012.pdf
• Sandberg, A., L. ve Sandberg, T. (2010), Climate change -who’s carrying the burden?, Third Volume in the Our Schools/Our Selves Book Series.
• Tan, Y. (2022). Doğanın sanata yansımaları ve ekolojik sanat, İnsanat: Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi, 2(2), ss. 21-41.
• Wallen, R. (2012). Ecological art: A call for visionary intervention in a time of crisis, General Article, 45(3). 234–242. DOI:10.1162/LEON_a_00365