Markov Analizi ile Yıllık Ödeneklere Bağlı Bir Tahmin Uygulaması

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 8, 01.03.2013

Fatıma Büyüktatlı Sevgi İşbilir Emre İpekçi Çetin

Öz

Markov process is a stochastic-based explanation and prediction tool which uses past and present activities to determine the possibilities of their future possibilities. Markov decision processes have been widely used in many applications such as economy, finance, marketing, communication and meteorology. This study aims to show the use of Markov Process as a prediction tool for forward looking. Initial allocations of investment program with actual spending percentages from the years of 1998-2009 of TAEK used in this study. An estimated percentage of realization of investment program for 2011 and results are interpreted with Markov analysis. 1.

Anahtar Kelimeler

-

Markov Analizi ile Yıllık Ödeneklere Bağlı Bir Tahmin Uygulaması

Öz

Markov süreci, geçmişteki ve şimdiki faaliyetlerin olasılıklarından yararlanarak onların gelecekteki olasılıklarını belirlemede kullanılan stokastik temelli bir açıklama ve tahmin aracıdır. Markov karar süreçleri ekonomi, finans, pazarlama, iletişim ve meteoroloji gibi birçok alanda yaygın olarak uygulanmıştır. Bu çalışmada Markov sürecinin ileriye dönük bir tahmin aracı olarak kullanımının gösterilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada TAEK’in 1998-2009 yılları arası yatırım programı başlangıç ödenekleri ile kurumun fiili harcamalarının gerçekleşme yüzdelikleri kullanılmıştır. Markov analizi ile 2011 yılı yatırım programı gerçekleştirilme yüzdeliği tahmin edilmiş ve sonuçlar yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Markov analizi, tahminleme, TAEK

Kaynakça

• ALP, S. (2007). Türkiye’d e Eğitim Sürecinin Markov Geçiş Modeli, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi 24-25 Mayıs 2007 – İnönü Üniversitesi, Malatya
• ATİLA B. (2004). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Nükleer Konulardaki Bilgi Birikimi.Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü Biyoloji Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• CAN , T. (2006). “Sektörler Arası İliskilerin Markov Zincirleri ile Analizi ve Tahmini: Türkiye Örneği,” Derin Yayınları, İstanbul. CAN, T., ÖZ, E. (2010). “Marka Terci hlerine Ve Tercih Nedenlerine Gizli Markov Modelinin Uygulanması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2): 167-186.
• CAN, T., ÖZ ,E. (2009). “Saklı Markov Modelleri Kullanılarak Türkiye’de Dolar Kurundaki Değişimin Tahmin Edilmesi”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(1): 1-23.
• CHING, W.K., FUNG, E.S., NG, M.K. (2002). “A Multivariate Markov Chain Model for Categorical Data Sequences and Its Applications in Demand Predictions”, IMA Journal of Management Mathematics,13: 187-199.
• CHUNG, K.L., WALSH, J.B. (2005) Markov Processes, Brownian Motion, and Time Symmetry, Second Edition, Springer Science+Business Media Inc.
• DAŞDEMİR,İ., GÜNGÖR,E. (2002). ”Çok Boyutlu Karar Verme Metotları ve Ormancılıkta Uygulama Alanları”. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 4(4),1-19.
• ERTUĞRUL, İ., AYTAÇ E. (2007). “Kalite Fonksiyon Göçeriminde Markov Zincirleri: Otomotiv Sektörü Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2): 181-200.
• ÖZ, E., (2009). “ İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Saklı Markov Modeli İle Bir Tahminleme”, Ekonomik Yaklaşım, 20(72): 59ÖZGÜREL, M, KILIÇ, M. (2003). “İzmir İçin Geleceğe Yönelik Yağış Olasılıklarının Markov Zinciri Modeliyle Belirlenmesi”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(3):105-112
• ÖZTÜRK, A. (2009). Yöneylem Araştırması, Ekin Yayınevi, Bursa
• SOYKAN, Y. (2010). “ Markov Zincirleri İle Pazar Payı Araştırma Modeli Ve Otomobil Lastiği Pazarında Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (27):95-108
• SÜT, N., TÜRE, M., ŞENOCAK, M. (2007). “Sağlık Alanında Karar Vermede Döngüsel Süreçlerin Kullanımı: Bir Markov Model Uygulaması”, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(2): 109-113
• TAEK Faaliyet Raporu, (2008), http://www.taek.gov.tr/belgeler-formlar/func-directinfo/324/ , (Erişim: 03.02.2011)
• TAEK Faaliyet Raporu, (2009), http://www.taek.gov.tr/belgeler-formlar/func-directinfo/324/ , (Erişim: 03.02.2011)
• TONKAZ, T. (2008). “Birinci Dereceden Markov Zinciri Analizi İle Güneydoğu Anadolu Projesi Alanında Kuraklık Analizi”, HR.Ü.ZF dergisi, 2008, 12(1): 13-18.
• Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile Bağlı ve İlgili Kuruluşlarının Amaç ve Faaliyetleri Kitabı, 2008. www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Mavi_kitap_2008.pdf , (Erişim: 24.02.2011)
• Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile Bağlı ve İlgili Kuruluşlarının Amaç ve Faaliyetleri Kitabı, 2009. www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Mavi_kitap_2009.pdf , (Erişim: 24.02.2011)
• WINSTON W.L., (1991), Operations Research Applications and Algorithms,Duxbury Press, California.