Yerel Yönetim Bilimi ve Ayrı Bir Disiplin Olarak Gelişme Sorunu

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 3, - , 20.03.2016

Mehmet Özel

Öz

Yerel yönetimler, devletin kamu yönetimi yapısı içinde yer alırlar. Ancak yerel yönetimler, ilk örnekleri Antik Çağ’a kadar götürülebilen yönetim yapılarıdır. Günümüzde yerel yönetimleri de kapsamı içine alan kamu yönetimi ise, devletin amaçlarının gerçekleştirilmesinden sorumlu organı olan “Yürütme”ye doğrudan bağlı, teknik bir yapıdır. Ancak yerel yönetimler, bu nitelikteki kamu yönetimi içine kolayca dahil edilemeyebilirler. Çünkü yerel yönetimler, doğrudan Yürütmeye bağlı ve onun bir faaliyet aracı olmayan; siyasal boyutu olan, yerel topluma dayanan ve onunla organik bir bağı olan, kendine özgü yönetsel yapılardır. Ayrıca yerel yönetimlerin, (modern) devlet öncesi ortaya çıkmış oluşumlar olduğu ve ayrıca, devlet-dışı/siyasal toplumdışı bir sivil toplum kuruluşu olduğu da ileri sürülür. Yerel yönetimlerin, bu farklı niteliklerine rağmen, devletin kamu yönetiminin yapı ve işlevlerini inceleyen bir disiplin/bilim alanı olarak gelişen “Yönetim Bilimi” (kamu yönetimi bilimi) içerisinde incelene geldiği söylenebilir. Oysa yerel yönetimlerin, kendine özgülüğü nedeniyle ayrı bir disiplin altında incelenmesi daha doğru olabilir. Bu makale çalışmasının amacı, müstakil bir yerel yönetim biliminin gelişememe nedenlerini ve ayrı bir disiplin olarak gelişme gereğini tartışmaktır. Bu çerçevede iki sava sahiptir: birincisi, kendine özgülüğü dolayısıyla yerel yönetimler, yönetim bilimi dışında incelenmelidir; ikincisi, müstakil bir yerel yönetim biliminin gelişme gösterememesinde, ilk olarak, modern devletin oluşum sürecine görüşleri ile yön vermiş olan düşünürlerin yerel yönetimlere ilişkin yaklaşımları etkili olmuştur; ikinci olarak, ulus devletin doğası, yerel yönetimlere klasik kamu örgütü (bir kamu hizmet kuruluşu) niteliği/algısı kazandırmıştır. Bu makale, belirtilen amaca dönük betimleyici-teorik bir incelemedir.

Anahtar Kelimeler

-