Ordu Yöresinde Doğal Yayılış Gösteren Zambakların (Lilium L.) Soğan Özellikleriyle Bitki Gelişimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 4, 23 - 32, 10.12.2019

Muharrem Arslan , Turan Karadeniz , Esma Akkuş Arslan

Öz

Türkiye’de bulunan doğal zambak tür ve
genotiplerinin büyük bir çoğunluğu Karadeniz ikliminin hakim olduğu kuzey
Anadolu bölgesinin yüksek kesimlerinde yayılış göstermektedir. Nesli tehlike
altında olan bu genotiplerin süs bitkisi özelliklerinin belirlenerek kültüre
alınması ve çiçekçilik sektörüne kazandırılmasının yanı sıra türün
kaybolmasının da önüne geçilmesi gerekmektedir. Bu araştırmadaki temel
amacımız, Ordu ilinin yüksek kesimlerinde doğal olarak bulunan zambakların soğan
özellikleri, bitki boyu, kandil sayısı ve tam açmış çiçek çapının belirlenip
hem kaybolma eğiliminde olan genetik kaynağımızı korumak hem de az olan süs
bitkisi çeşitliliğini arttırarak çiçekçilik sektörüne yeni çeşitler
kazandırmaktır.  2012-2014 yıllarında 7
faklı lokasyonda yürütülmüş olan bu çalışmada soğan ağırlığı, soğan boyu, soğan
çevre uzunluğu, kök uzunluğu, çiçek sayısı, bitki boyu, bitki gövde çapı
bakımından lokasyonlar arasındaki değişkenlerin ortalamaları arasındaki
farklılık istatistiksel olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak; farklı
lokasyonlar da tespit edilmiş olan zambak tür ve genotipleri arasında soğan
ağırlığı, soğan boyu, soğan çevre uzunluğu, kök uzunluğu, kandil sayısı, bitki
boyu, bitki gövde çapı ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılığın olduğu tespit edilmiştir (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

zambak, soğan, süsbitkisi, Ordu

Destekleyen Kurum

Ordu Üniversitesi BAP

Proje Numarası

TF-1226

Effect on Flowering of Bulb Characteristics of Lilies (Lilium spp.) Naturally Grown in Ordu Region

Öz

The
vast majority of natural lily species and genotypes in Turkey shows the spread
of the Black Sea in the high parts of Anatolia is dominated by the northern
climate. The genotypes of these endangered genotypes need to be identified,
cultured and brought into the floriculture sector and their species should be
prevented. The main aim of this study is to determine the bulb characteristics,
plant height, number of flowers and full blossom diameter of the lilies
naturally found in the higher parts of Ordu province, to protect our genetic
resource which tends to disappear and to increase the diversity of ornamental
plants by adding new varieties to the floriculture sector. In this study
carried out in 7 different locations in 2012-2014, the difference between the
mean values of bulb weight, bulb height, bulb circumference, root length,
number of flowers, plant height, plant stem diameter was determined
statistically. As a result; There was a statistically significant difference
between bulb weight, bulb height, bulb circumference, root length, number of
flowers, plant height, plant stem diameter between lily species and genotypes
which were determined in different locations (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

Lily, bulb, ornamentalcrops, Ordu

Proje Numarası

TF-1226

Kaynakça

• Anonim, 2011. Kaya, E. Zambak Yetiştiriciliği. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. Kitap ve Broşür Serisi Yayın No: 93, Yalova.
• Anonim, 2016. Royal Flora Holland. Netherlands. http://jaarverslag.royalfloraholland.com/annualreport2016_royalfloraholland.pdf Erişim: 11.04.2019
• Anonim, 2017. Floriculture in the Netherlands, Statista.https://www.statista.com/topics/3732/flower-industry-in-the-netherlands/ Erişim: 11.04.2019
• Anonim, 2018a. Türkiye İhracatçılar Meclisi Sektörel Bazda Rakamlar, Aralık 2018.
• Anonim, 2018b. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
• Beattie, D. J. and White, J. W. 1993. Lilium: Hybrids and Species(in The Physiology of Flower Bulbs.
• Bryan, J. E. 1989. Bulbs, Vol. II, I-Z., Timber Press, Portland, Oregon.
• Comber, H.F., 1949. A new classification of the genus Lilium. The Lily Yearbook, Royal Hortic. Soc. 13, 86–105.
• Davis PH, Mill RR, Tan K. (eds), 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (supplement), Edinburgh, volume: 10: 50–54.
• De Jong, P.C., 1974. Some notes on the evolution of lilies. The Lily Yearbook, North American Lily Soc. 27, 23–28.
• Erik, S., Tarıkahya, B., 2004. Türkiye Florası Üzerine. Kebikeç, 17:139-163
• Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC. (eds), 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (supplement), Edinburgh, volume: 11.
• Herlina, D., Winarto, B., 2019. Effect of Re-Using Vernalization Bulbs on Growth and Development of Lilies. The Journal of Agricultural Sciences- Sri Lanka, Vol. 14, No:2, Pp 92-101.
• Hoshino Y., Kanematsu N., Mii M., 2018. Evaluation of female gamete fertility through histological observation by the clearing procedure in Lilium cultivars. Breeding Science 68: 360–366 (2018), Japan.
• Kumar, S., Chaudhary, V., Kanwar, J., 2008. Bulblet regeneration from in vitro roots of Oriental lily hybrid. J. Fruit Ornam. Plant 16, 353–360.
• Korkut, A. B., 2004. Çiçekçilik. Hasat Yayıncılık Ltd Şirketi, ISBN 975-8377-28-0, İstanbul.
• Lim, K.B., Barba-gonzalez, R., Zhou, S., Ramanna, M.S., van Tuyl, J.M., 2008. Interspecific hybridization in lily (Lilium): taxonomic and commercial aspects of using species hybrids in breeding. In: Teixeira da Silva, J.A. (Ed.), Floriculture, ornamental and plant biotechnology, V ed. Global Science Books Ltd., Kagawa, pp 146–151.
• Marasek-Ciolakowska, A., Nishikawa, T., Shea, D.J., Okazaki, K., 2018. Breeding of lilies and tulips-interspecific hybridization and genetic background. Breed. Sci. 68 (1), 35–52.
• McRae, E.A., 1998. Lilies: a guide for growers and collectors. Timber Press, Portland, Oregon
• Nudin, N. F.H., 2018. Molecular determination and genetic modification of flower colour in Lilium spp. Wageningen University, PhD thesis Chapter (1), Netherland.
• Özen, F., Temeltaş, H., Aksoy, Ö., 2012. The anatomy and morphology of the medicinal plant, Lilium candidum L. (Liliaceae), Distributed in Marmara Region of Turkey. Pak. J. Bot., 44(4): 1185-1192.
• Ucar, Y., Kazaz, S., 2015. The Effects of different irrıgatıon schedulıngs on the cut flower performance of Orıental lıly ‘Casa Blanca’. Agrıcultural Scıences (Crop Scıences, Anımal Scıences), Research For Rural Development 2015, Volume 1, Pp 83-87.
• Zhu, X., Chai, M., Li, Y., Sun, M., Zhang, J., Sun, G., Jiang, C., Shi, L., 2016. Global transcriptome profiling analysis of inhibitory effects of paclobutrazol on leaf growth in lily (Lilium Longiflorum-Asiatic hybrid). Front. Plant Sci. 7, 941.
• Yokota, S., Yahara, T., 2012. Pollination biology of Lilium japonicum var. abeanum and var. japonicum: evidence of adaptation to the different availability of diurnal and nocturnal pollinators. Plant Spec. Biol. 27, 96e105.