Türkiye'de Genel Sağlık Sigortası'nın Sürdürülebilirliği İçin Zorunlu Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Modeli Önerisi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 40, 15.06.2022

İclal Attila , Abdulaziz Gülay

Öz

2008 yılında Türkiye’de Genel Sağlık Sigortasının yürürlüğe girmesiyle birlikte, sağlık hizmet sunucularına erişim kolaylaşmış ve hizmet kalitesi yükselmiştir. Bunun sonucunda sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaatlar artmış ve buna paralel olarak da kamu sağlık harcamaları her sene artış göstermiştir. Sağlık hizmetleri, provizyon esnasında ücretsiz olduğundan dolayı sigortalılar olması gerekenden daha çok ve daha sık sağlık hizmeti kullanmaya yönelebilmektedir. Bu ve benzeri sebeplerle meydana gelen kontrolsüz ve aşırı hizmet tüketimi sağlık finansmanında kaynak israfına yol açmakta, maliyetleri yükseltmekte ve GSS’nin uzun vadede mali sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. Tamamlayıcı sağlık sigortaları birçok ülkede yaygın olarak uygulanmakta ve kamu harcamaları üzerindeki finansman baskısını azaltıcı işlev görmektedir. Çalışmada Türkiye’de Genel Sağlık Sigortasının finansal sürdürülebilirliği açısından Tamamlayıcı sağlık sigortalarının taşıdığı önem ve uygulanabilirliği vurgulanmış ve geliri belirli bir seviyenin üzerinde olan çalışanlar için uygulanabilecek bir zorunlu tamamlayıcı özel sağlık sigortası modeli ileri sürmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Genel Sağlık Sigortası, Tamamlayıcı Sağlık Sigortası, Mali Sürdürülebilirlik, Sağlık Harcamaları Finansmanı

A Compulsory Complementary Health Insurance Model Proposal For The Sustainability of General Health Insurance in Turkey

Öz

After General Health Insurance scheme was put into effect in Turkey in 2008, access to health service providers became easier and service quality increased. As a result, applications to health service providers have increased and in parallel, public health expenditures are increasing every year. Since the health services are free at the moment of provision, the insured may tend to use health services more often than they should. For these reasons, unnecessary and excessive service consumption leads to waste of resources in health financing, raises costs and threatens financial sustainability in the long-run . In this study, the importance and applicability of complementary health insurances in terms of financial sustainability of General Health Insurance in Turkey is accentuated and it is aimed to put forward a compulsory complementary private health insurance scheme that can be applied for employees whose earnings are above a particular level.

Anahtar Kelimeler

General health Insurance, Complementary health Insurance, Financial sustainability, Health financing

Kaynakça

• Atasever, M. (2014). Türkiye sağlık hizmetlerinin finansmanı ve sağlık harcamalarının analizi 2002-2013 dönemi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Büyükmirza, K. ve Durukan Köse, S. (2014). Sağlık Uygulama Tebliği’nin Poliklinik Birim Maliyetleri Açısından Değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 35-36.
• Çelik, H., Eren, B., İzbudak, D., Köylüoğlu, C., Özsarı, S. H. ve Şimşek, N. (2003). Tamamlayıcı Sağlık Sigortası. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği-Sağlık Kuruluşları Derneği. 1(1), 33-41
• Çelik, Y. (2019). Sağlık Ekonomisi, (4. baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Couffinhal, A. & Paris, V. (2003). Cost sharing in France (1st ed.), Paris: CREDES European Observatory on Health Care Systems.
• Gülşen, M. A. Ve Yıldıran, M. (2017). Mali regülasyon olarak sağlık regülasyonlarının sağlık kurumlarına etkisi: Türkiye’de üniversite hastaneleri ve Sağlık Uygulama Tebliği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 23-44.
• Güvercin, A., MİL, H. İ. ve Tarım, B. (2016). Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK). Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 7(13), 80-94.
• İnce, G. (2014). Ankara’da bir vakıf üniversitesine bağlı semt polikliniğine başvuran hastaların tamamlayıcı sağlık sigortasına bakış açılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kasapoğlu, A. (2016). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Dönüşümü. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19(2), 131-174.
• Mullen, P. ve Spurgeon, P. (2000). Priority Setting and the Public (1st ed.). Oxon: Radcliffe Medical Press.
• OECD & Dünya Bankası. (2008). OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri Türkiye. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/OECDKITAP.pdf.
• Orhan, E. ve Kıyak, M. (2015). Özel Hastanelerde Tamamlayıcı Sağlık Sigortasının İşleyişi ve Sorunları. Research Journal of Business and Management, 2(3), 308-322.
• Özbolat, M. (2014). Temel sigortacılık (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Pekten, A. (2006). Genel Sağlık Sigortası Sistemi ve Getirdiği Yenilikler, Sayıştay Dergisi, 61(1), 119-138.
• Pınar, N. (2012). Ülkemizde ilaç harcamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 19(1), 59-65.
• Saliba, B. ve Ventelou, B. (2007). Complementary Health Insurance in France: Who pays? Why? Who Will Suffer From Public Disengagement?. Health Policy, 81(2), 166-182.
• sgk.gov.tr, (2021). Aylık İstatistik Bilgileri. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/aylik_istatistik_bilgileri.
• Sosyal Güvenlik Kurumu, (2021). Sağlık İstatistikleri Aylık Bülteni Aralık 2020. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/aylik_istatistik_bilgileri.
• Sosyal Güvenlik Kurumu, (2014). Stratejik Plan 2015-2019. http://www.sgk.gov.tr/sp/SGKStratejikPlan_2015_2019.pdf.
• Sosyal Güvenlik Kurumu, (2020). 16 Haziran 2020 Değişiklik Tebliği İşlenmiş Güncel 2013 SUT. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/merkez-teskilati/ana_hizmet_birimleri/gss_genel_mudurlugu/anasayfa_duyurular/18062016_guncel_sut.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (2013). Genel Sağlık Sigortası, Ankara.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006, 5 Mayıs). Resmi Gazete. (Sayı: 26200, No:5510)
• Stolk, E. A. ve Rutten Frans, F. H. (2005). The Health Benefits Basket in the Netherlands. European Journal of Health Economics, 22(2), 53-57.
• Sülkü, S. N. (2011). Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı öncesi ve sonrasında sağlık hizmetlerinin sunumu, finansmanı ve sağlık harcamaları (1. baskı). Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• Tapan, B., Alıcı, S., Yıldırım, N. ve Gayef, A. (2015). Özel Sağlık Sigorta Şirketlerinin Genel Sağlık Sigortası’nın Sürdürülebilirliği İçin Tamamlayıcı Sağlık Sigortasının Gerekliliği Konusundaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi, FNG & Bilim Tıp Dergisi, 1(2), 78-86.
• Tapan, B.(2008). Genel Sağlık Sigortası’nın sürdürülebilirliği için tamamlayıcı sağlık sigortasının gerekliliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tatar, M., Mollahaliloğlu, S., Şahin, B., Aydın, S., Maresso, A. ve Hernandez-Quevedo, C. (2011). Turkey Health System Review. Health Systems in Transition, 13(6), 1-186.
• Tatar, M. (2011). Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının Türkiye’de Gelişimi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1), 103-133.
• Temel, T. (2003). Özel hastaneler sektör profili (1. baskı). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Thomson, S., Foubister, T. ve Mossialos, E. (2009). Financing health care in the European Union – challenges and policy responses (1st ed.). Copenhagen: World Health Organization European Observatory on Health Systems and Policies.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2019). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018, Ankara
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019, Ankara
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2021) Sağlık istatistikleri yıllığı 2019. https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf.
• Topcuk, Y. (2011). Genel Sağlık Sigortasının Temelleri, Sunumu ve Denetimi. Sosyal Güvenlik Dünyası Dergisi, 14(74), 29-41
• TÜİK, (2021). Sağlık Harcamaları İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=sa%C4%9Fl%C4%B1k%20harcamalar%C4%B1&dil=1.
• TÜİK, (2020). Sağlık Harcamaları İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=sa%C4%9Fl%C4%B1k%20harcamalar%C4%B1&dil=13.
• TÜİK, (2020). Sağlık Harcamaları İstatistikleri, 2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Saglik-Harcamalari-Istatistikleri-2019-33659.
• TÜİK, (2020) Türkiye Nüfus İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=t%C3%BCrkiye%20n%C3%BCfusu.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, (2022). Enflasyon Verileri Tüketici Fiyatları. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/Tuketici+Fiyatlari.
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. (2017). Türkiye Sağlık Sektörüne Genel Bakış. https://www.tobb.org.tr/saglik/20171229-tss-genel-bakis-tr.pdf.
• Türkiye Sigorta Birliği (2015). Tamamlayıcı Özel Sağlık Sigortası: Dünya Uygulamalarından Örneklerin İncelenmesi ve Türkiye İçin Öneriler Raporu, İstanbul.
• Varoğlu, F. Ö. (2013). Tamamlayıcı Sağlık Sigortasının Genel Görünümü ve Türkiye’deki Gelişim Süreci. Sosyal Güvence Dergisi, 3(1), 20-40.
• Yıldırım, H. H. ve Konca, M. (2018). Türkiye’de özel sağlık kurumları sektörü: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri (1. Baskı). Ankara: TÜSPE Yayınları.