Anaerobik Performansın Belirlenmesinde Bacak Hacmi ve Kütlesinin Rolü

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3, 1 - 23, 31.12.2023

Ali Özkan Hakan Yarar İzzet Kırkaya Gürhan Kayhan

Öz

Bu çalışmanın amacı anaerobik performansın belirlenmesinde bacak hacmi, bacak kütlesinin rolünün belirlenmesidir. Birçok spor dalında yüksek yoğunluklu güç üretiminin kısa süreli patlamaları performansta önemli bir rol oynar. Takım sporu aktiviteleri, ileri ve geri hareketler, farklı yoğunluklarda koşular ve sürekli güçlü kasılmalar gibi çeşitli patlayıcı hareketlerden oluşur. Bu nedenle güç ve kapasiteden oluşan bu spor türlerinde anaerobik performans çok önemlidir. Anaerobik performans yaş ve cinsiyet, kas lifi bileşimi, kas kesit alanı ve antrenman gibi birçok faktöre bağlıdır. Bacak hacmi ve bacak kütlesi, oyuncuların anaerobik performansında önemli bir rol oynar. Oyuncunun ve antrenörün, antrenmanın hedeflerini netleştirmek, kısa ve uzun vadeli antrenman programları planlamak, objektif geri bildirim sağlamak ve oyuncuyu daha sıkı antrenman yapmaya motive etmek için oyuncuların fiziksel performansları hakkında objektif bilgi edinmesi önemlidir. Buna ek olarak, kısa mesafeli sprintlerde, atlamada, şutta, dönüşlerde ve top sürmede performansı artırmak isteyen antrenör bacak hacmini ve kütlesini artırmaya çalışmalıdır. Ayrıca, bu çalışmanın sonuçları bacak hacmini ve kütlesini artırmaya yönelik spesifik düşük kuvvet antrenmanlarının anaerobik ve dolayısıyla spor performansını artıracağını göstermektedir. Sonuç olarak, çalışmadaki bacak hacminin ve bacak kütlesinin anaerobik performanslarında belirleyici rol aldığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Anaerobik Performans, Bacak Hacmi, Bacak Kütlesi

Kaynakça

• Açıkada, C., Hazır, T., Aşçı A., Turnagöl, H., Özkara, A. (1998). Bir ikinci lig futbol takımının sezon öncesi hazırlık döneminde fiziksel ve fizyolojik profili. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 3-14.
• Armstrong, N., Welsman, J. R., Chıa, M. Y. H. (2001). Short term power output in relation to growth and maturation. British Journal of Sports Medicine, 35, 118-124.
• Aslan, C. S., Büyükdere, C., Köklü, Y., Özkan, A., Şahin Özdemir, N. F. (2011). Elit altı sporcularda vücut kompozisyonu, anaerobik performans ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1612-1628.
• Astrand, P. O. ve Rodahl, K. (1986). Textbook of Work Physiology, McGraw-Hill Company, Singapore.
• Baecchle T. R., Earle R. W. (2000). Plyometric training. Potach, D. H. & Chu, D. A.(Eds). Essential of Strength Training and Conditioning. Canada: Human Kinetics.
• Bar-Or., O. (1987). The wingate anaerobic test: an update on methodology reliability and validity. Sports Medicine, 4(6), 381-394.
• Bencke, J., Damsgaard, R., Saekmose, A., Jorgenson, P., Jorgenson, K., Klauen, K. (2002). Anaerobic power and muscle strength characteristics of 11 years old elite and nonelite boys and girls from gymnastics, team handball, tennis and swimming. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 12, 171-178.
• Blımkıe, C. J. R., Roache, P., Hay, J. T., Bar-Or, O. (1988). Anaerobic power of arms in teenage boys and girls: relationship to lean tissue. European Journal of Applied Physiology, 57, 677-683.
• Bouchard, C., Taylor, A. W., Simaneau, J., ve Dulac, S. (1991). Testing Anaerobic Power and Capacity, “Physiological Testing of the High Performance Athlete” (Ed L. MacDouall, H. A. Wenger, H. Gren)’de, Champaign, IL: Human Kinetics Books.
• Bompa, T. O. (1999). Periodization: Theory and methodology of training. Champaign,IL: Human Kinetics.
• Bompa, T. O. (2003). Antrenman kuramı ve yöntemi. Ankara: Bağırgan Yayımevi. Chromıak, J. A., Smedley, B., Carpenter, W., Brown, R., Koh, Y. S., Lamberth, J. G. (2004). Effect of a 10-week strength training program and recovery drink on body composition, muscular strength and endurance, and anaerobic power and capacity. Nutrition, 20(5), 420-427.
• Dore, E., Bedu, M., França, N. M., Praagh, E. V. (2001). Anaerobic cycling performance characteristics in prepubescent, adolescent and young adults females. European Journal of Applied Physiology, 84, 476-481.
• Doğan, F., Özkan, A. (2021). 12-14 yaş tenisçilerin tenise özgü becerilerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 401-420.
• Duche, P., Ducher, G., Lazzer, S., Dore, E., Taılhardat, Bedu, M. (2002). Peak power in obese and nonobese adolescents: effects of gender and braking force. Medicine and Science in Sport Exercise, 34(12), 2072-2078.
• De Ste Croıx, M. B. A., Armstrong, N., Chıa, M. Y. H., Welsman, J. R., Parsons, G., Sharpe, P. (2000). Changes in short-term power output in 10 to 12–year-olds. Journal of Sports of Sciences, 19, 141-148.
• Dore, E., Bedu, M., França, N. M., ve Praagh, E. V. (2001). Anaerobic cycling performance characteristics in prepubescent, adolescent and young adults females. European Journal of Applied Physiology, 84, 476-481.
• Ervüz, E., Özkan, A., Kırkaya, İ., Yarar, H. (2023). How do swimming students' anthropometric characteristics affect short-course swimming performance. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 5(2), 50-59. Doi: 10.47778/ejsse.1324528
• Esbjörnsson, M., Sylven, C., Holm, I., ve Jansson, E. (1983). Fast twitch fibers may predict anaerobic performance in both females and males. International Journal of Sports Medicine, 14(5), 263.
• Evans, J. A., ve Quinney, H. A. (1981). Determination of resistance settings for anaerobic power testing. Canadian Journal of Applied Sport Science, 6(2), 53-56.
• Fox, E., Bowers, R., Foss, M. (1993). The Physiological Basis for Exercise and Sport. Dubuque IA: WCB Brown and Bencmark Publishers.
• Grant, S., Hasler, T., Davies, C., Aitchison, T. C., Wilson, J., Whittaker, A. (2001). A comparison of the anthropometric, strength and flexibility characteristics of female elite and recreational climbers and non-climbers. Journal of Sports Sciences, 19, 499-505.
• Heymsfıeld, S. B., Lohman, T. G., Wang, Z., Goıng, S. B. (2005). Human body composition. Champaign, IL: Human Kinetics Books.
• Inbar, O., Bar-Or, O. (1986). Anaerobic characteristics in male children and adolescents. Medicine and Science in Sport Exercise, 18(3), 264-269.
• Ingulf, J., Burgers, S. (1990). Effects of Training on the Anaerobic Capacity, Department of Physiology, Norway: National Institute of Occupational Health.
• Jordan, P. (1997). Fitness theory and practice. California: Aerobic and Fitness Association of America Sherman Oaks.
• Karges, J. R., Mark, B. E., Stikeleather, S. J., Worrell, T. W. (2003). Concurrent validity of upper-extremity volume estimates: Comparison of calculated volume derived from girth measurements and water displacement volume. Physical Therapy, 83(2), 134- 145.
• Kaulesar, S. D. M. K. S., Den Hoed, P. T., Johannes, E. J., Van Dolder, R., Benda, E. (1993). Direct and indirect methods for the quantification of leg volume: comparison between water displacement volumetry, the disk model method and the frustum sign model method, using the correlation coefficient and the limits of agreement. Journal of Biomedical Engineering, 15, 477-480.
• Kılıçkaya, S., Cemalcılar, A. (1996). Temel Fizik, TC Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Kin İşler, A. (2003). Titreşimin izometrik kuvvete etkisi. Spor Bilimleri ve Teknolojisi Programı Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kin-Isler, A., Ariburun, B., Ozkan, A., Aytar, A., ve Tandogan, R. (2008). The relationship between anaerobic performance, muscle strength and sprint ability in American football players. Isokinetics and Exercise Science, 16(2), 87-92.
• Komi P. V. (2005). Strength and power in sport. Hong Kong: Blackwell publishing. Koşar, N. Ş., Demirel, H. A. (2004). Physiological characteristics of child athletes. Acta Orthopaedica et Tranumatologica Turcica, 38(1), 1-15.
• Koşar, N., Kin-İşler, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin wingate anaerobic performans profili ve cinsiyet farklılıkları. Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 25-38.
• Kwon, Y. H. (1998). Modified Hanavan Model. [online]. http://www.kwon3d.com/theory/bspeq/hanavan.html/. [09.02.2006].
• Koz, M., Ersöz, G., Gelir, E. (2003). Fizyoloji ders kitabı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Köklü, Y., Alemdaroğlu, U., Özkan, A., Koz, M., ve Ersöz, G. (2015). The relationship between sprint ability, agility and vertical jump performance in young soccer players. Science & Sports, 30(1), e1-e5.
• Luebbers, P. E., Potteıger, J. A., Hulver, M. W., Thyfault, J. P., Carper, M. J., Lockwood, R. H. (2003). Effects of plyometric training and recovery on vertical jump performance and anaerobic power. The Journal of Strength and Conditioning Research, 17(4), 704-709. Lund, H., Chrıtensen, L., Savnık, A. Boesen, J., Samsoe, B. D., Blıddal, H. (2002). Volume estimation of extensor muscles of the lower leg based on MR imaging. European Radiology, 12, 2982-2987.
• Malına, R. M., Pena Reyes, M. E., Eısenmann, J. C., Horta, L., Rodrıgues, J., Miller, R. (2000). Height, mass, and skeletal maturity of elite Portuguese soccer players aged 11-16 years. Journal of Sports Sciences, 18, 685-93.
• Martın, R. J. F., Dore, E., Hautıer, C. A., Van Praagh, E., Bedu, M. (2003). Short term peak power changes in adolescents of similar anthropometric characteristics. Medicine and Science in Sport and Exercise, 35(8), 1436-1440.
• Martın, R. J. F., Dore, E., Twısk, J., Van Praagh, E., Hautıer, C. A., Bedu, M. (2004). Longitutudial changes of maximal short-term peak power in girls and boys during growth. Medicine and Science in Sport and Exercise, 36(3), 498-503.
• Murphy, M. M., Patton, J. F., Frederıck F. A. (1986). Comparative anaerobic power of men and women. Aviat Space Environ Medicine, 57(7), 636-641.
• Moss, B. M., Refsnes, P. E., Abilgaard, A., Nıcolaysen, K., Jensen, J. (1997). Effect of maximal effort strength training with different loads on dynamic strength, crosssectional area, load power and load-velocity relationship. Europian Journal of Applied Physiology, 193-199.
• Mayrovıtz, H. N., Sıms, N., Lıtwın, B., Pfıster, S. (2005). Foot volume estimates based on a geometric algorithm in comparison to water displacement. Lymphology, 38, 20-27.
• Özer, K. (1993). Antropometri, Sporda Morfolojik Planlama. İstanbul: Kazancı Matbacılık.
• Özkan, A., Köklü, Y., Akın, M. E. G. (2010). Dağcılarda vücut kompozisyonu, bacak hacmi ve bacak kütlesinin anaerobik performansın belirlenmesindeki rolü. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(1), 59-70.
• Özkan, A. (2007). Wingate Anaerobik Güç Testinde Optimal Yükün Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özkan, A., Kin-İşler, A. (2010). Sporcularda bacak hacmi, kütlesi, hamstring/quadriceps oranı ile anaerobik performans ve izokinetik bacak kuvveti arasındaki ilişki. Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 90-102.
• Özkan, A., Kin-Işler, A. (2010). Amerikan futbolcularında bacak hacmi, bacak kütlesi, anaerobik performans ve izokinetik kuvvet arasındaki ilişki. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 35-41.
• Özkan, A., Arıburun, B., Kin-Işler, A. (2009). Relationships of body composition, isokinetic knee strength and anaerobic performance in American football players. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Science, 1(1), 47-52.
• Özkan, A., Sarol, H. (2008). Alpin ve kaya tırmanışçılarının bazı fiziksel uygunluk ve somatotip özelliklerinin karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 3-10.
• Özkan, A., Safaz, İ., Yaşar, E., & Yazıcıoğlu, K. (2013). An examination of physical fitness related with performance characteristics of amputee football players. International Journal of Science Culture and Sport, 1(3), 66-77.
• Özkan, A., Köklü, Y., Ersöz, G. (2010). Wingate anaerobic power test. Journal of Human Sciences, 7(1), 207-224.
• Özkan, A., Koz, M., Ersöz, G. (2011). Wingate anaerobik güç testinde optimal yükün belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-5.
• Özkan, A., Kayıhan, G., Köklü, Y., Ergun, N., Koz, M., Ersöz, G., & Dellal, A. (2012). The relationship between body composition, anaerobic performance and sprint ability of amputee soccer players. Journal of human kinetics, 35, 141.
• Perrin, D. H. (1993). Isokinetic Exercise and Assessment, Champaign, IL: Human Kinetics. 22
• Reıser, R. F., Maınes, J. M. Eısenman, J. C., Wılkınson, J. G. (2002). Standing and seated wingate protocols in human cycling: A comparison of standard parameters. European Journal of Applied Physiology, 88, 152-157.
• Rogers, C. (1990). Exercise Physiology Labarotory Manuel, Wm. C. Brown Publishers. Rotsteın., A., Dotan., R., Bar-Or, O. Tenenbaum, G. (1986). Effect of training on anaerobic threshold, maximal aerobic power and anaerobic performance of preadolesan boys. International Journal of Sports Medicine, 7(5), 281-286.
• Saavedra, C., Lagasse, P., Bouchard, C. ve Simoneau, J. (1991). Maximal anaerobic performance of the knee extensor muscles during growth. Medicine and Science in Sport and Exercise, 23(9), 1083-1089.
• Sımoneau, J. A., Lortıe, G., Boulay, M. R., Marcotte, M., Thıbault, M. C., Bouchard, C. (1986). Inheritance of human skeletal muscle and anaerobic capacity adaption to high intensity intermittent training. International Journal of Sports Medicine, 7, 167- 171.
• Soslu, R., Eyüboğlu, E., Çuvalcıoğlu, İ. C., Özkan, A. (2017). Kadın basketbolcularda bazı kan parametrelerinin ve morfolojik değişkenlerin üst ekstrimiteden elde edilen bazı performans değerlerine etkisi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(Special Issue 2), 347-353.
• Sukul, K., Hoed, P. T., Johannes, E. J., Dolder, R., Benda, E. (1993). Direct and indirect methods for the quantification of leg volume: Comparison between water displacement volumetry, disk model method and frustum sign model method, using the correlation coefficent and the limits of agrement. Journal of Biomedicine England, 15, 477-480.
• Taş, M., Sevim, O., Özkan, A., Akyüz, M., Akyüz, Ö., Uslu, S. (2013). The role of circumferential measurement of some values in determining anaerobic performance and strength values in junior female basketball Turkish National Team players. International Journal of Science, Culture, and Sport, 1(3).
• Thorland, W. G., Johnson, G. O., Cısar, C. J., Housh, T. J., Tharp, G. D. (1987). Strength and anaerobic responses of elite young female sprint and distance runners. Medicine and Science in Sport and Exercise, 19(1), 56-61.
• Tothıll, P., Stewart, A. (2002). Estimation of thigh muscle and adipose tissue volume using magnetic resonance imaging and anthropometry. Journal of Sports Sciences, 20, 563- 576.
• Van Praagh, E., Felmann, N., Bedu, M., Falgairette, G., Coudert, G., Gender, J. (1990). Gender difference in the relationship of anaerobic power output to body composition in children. Pediatric Exercise Science, 2, 336-348.
• Vardar S. A., Tezel, S., Öztürk, L., Kaya, O. (2007). The relationship between body composition and anaerobic performance of eliteyoung wrestlers. Journal of Sports Science and Medicine, 6(CSSI-2), 34-38.
• Welsman, J. R., Armstrong, N., Kirby, B. J., Winsley, R. J., Parsons, G., Sharpe, P. (1997). Exercise performance and magnetic resonance imaging-determined thigh muscle volume in children. European Journal of Applied Physiology, 76, 92-97.
• Zatsiorsky, V. M. (1995). Science and Practice of Strength Training. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Zorba, E., Özkan, A., Akyüz, M., Harmancı, H., Taş, M., & Şenel, Ö. (2010). The relationship of leg volume and leg mass with anaerobic performance and knee strength in wrestlers. Journal of Human Sciences, 7(1), 83-96.
• Zorba, E., Ziyagil, M. A. (1995). Vücut Kompozisyonu ve Ölçüm Metodları. Ankara: Gen Matbacılık Reklamcılık.