Spor Bilimleri Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Taraftarı Oldukları Takımla Özdeşleşme Düzeyleri

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 103 - 111, 30.04.2024

Ebru Olcay Karabulut Gülfem Sezen Balçıkanlı

Öz

Bu araştırma, üniversitelerin spor bilimleri alanlarında öğrenim gören öğrencilerinin taraftarı oldukları takımla özdeşleşme düzeylerinin incelenmesini amaçla tarama modelinde, betimsel nitelikli bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu,2019-2020 eğitim yılında Türkiye’nin farklı bölgelerinde eğitim alan 830 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel veri toplama araçlarından olan anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Günay ve Tiryaki (2003) tarafından uyarlanan “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği (STÖÖ) (Sport Spectator Identification Scale)” kullanılmıştır. Homojenlik testi doğrultusunda T-Testi, ANOVA testleri uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularında, cinsiyet, spor branşı, gelir düzeyi ve tuttuğu takım değişkenleri ile ölçek ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Erkeklerin, yüksek gelire sahip olanların, takım sporlarıyla uğraşanların ve Beşiktaş taraftarlarının takım özdeşleşme düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Bulgularda ayrıca öğrencilerin özdeşleşme puan ortalamalarının, sınıf, okudukları bölüm, yaş değişkenine göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak öğrencilerin takımla özdeşleşme düzeylerini gelir düzeyi, branş, cinsiyet ve tuttukları takımın etkilediği, okuduğu bölüm değişkenlerinin etkilemediği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Öğrencileri, Futbol, Taraftar, Özdeşleşme

Kaynakça

• Al Ganideh, S., ve Good, L. (2015) Cheering for Spanish Clubs: Team identification and fandom of foreign soccer clubs (The case of Arab fans). International Journal of Sport Psychology, 46(4), 348-368. https://doi.org/10.7352/IJSP2015.46.348
• Argan, M. (2004). Lisanslı Ürün Satın Alma Davranışı: Fenerium Mağazasından Alışveriş Yapan Kişiler Üzerine Bir Araştırma. 8.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi ve 10. ICHPER (International Committee Health Physical Education and Recreation) Avrupa Kongresi, Antalya, 17-20 Kasım.
• Armstrong, K. L. (2002). Race and sport consumption mativatsions: a preliminary ınvestigation of a blacks consumer motivation scale. Journal of Sport Behavior. 25(4), 309- 330.
• Ashforth, B. E., ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Atabaş-Güven, S. (2019). Sporda taraftar fanatikliği ve takım evangelizmi (efangelizm) ilişkisi (futbol takımları örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bahk, C. M. (2000) Sex differences in sport spectator involvement. Perceptual and Motor Skills, 91(1), 79-83. https://doi.org/10.2466/pms.2000.91.1.79.
• Boniface, P. (2007). Futbol ve küreselleşme Çev: Yerguz, İ., 1. Baskı, Mayıs, NTV Yayınları, s.3, 4, 12, 50.
• Çankaya, S., Çon, M., Çakıcı, H., ve Kaplan, K. (2020). Üniversite öğrencilerinde spor takımı e(fan)gelizm düzeylerinin incelenmesi. 2. Uluslararası Atletik Performans ve Sporda Sağlık Kongresi Kitabı, 22-25.01.2022, ss:101-112.
• Gençay, S., ve Karaküçük, S. (2004). Üniversite öğrencilerinin spor taraftarlığıyla ilgili davranışları üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(4), 11-22. https://dergipark.org.tr/en/pub/gbesbd/issue/27990/303483
• Demirel, M., Karahan, B., ve Ünlü, H. (2007). Farklı üniversitelerdeki spor taraftarlarının takımları ile özdeşleşme düzeyleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 76-86.
• Ekinci, N. E. (2018). Üniversite öğrencilerinin taraftarı oldukları takım ile özdeşleşme düzeylerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 4(22), 4050-4054. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.847
• Erkal, M., Güven, Ö., ve Ayan, D. (1998). Sosyolojik açıdan spor. 3. Basım, 147-179, İstanbul: Der Yayınları.
• Güllü, M., ve Güçlü, M. (2006) Ortaöğretim öğrencilerinin taraftarı oldukları spor takımları ile özdeşleşmelerinin incelenmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı. s.686 – 689, 3- 5 Kasım, Muğla.
• Günay, N., ve Tiryaki, Ş. (2003) Spor taraftarı özdeşleşme ölçeğinin (STÖÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması, Hacettepe Journal of Sport Scienses, 14(1), 14-26. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/151385
• Jung, C. W. (2012). The influence of professional sports team’s corporate social responsibility (CSR) on team image, team identification and team loyalty, (Doctoral Dissertation), Thomas University, Florida, UMI Number: 3546650.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel
• Kandaz-Gelen, N., Öntürk, Y., Satılmış, S. E., Yaraş, A. ve Şahin, İ. (2022). Investigation of sport team evangelism (eFANgelism) behaviors of faculty of sports sciences students. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(3), 675-685. https://doi.org/10.38021asbid.1148591
• Karatopak, T. (2019). Spor yapan futbol taraftarlarının takımlarıyla özdeşleşme düzeyleriyle spor organizasyonları tüketimi arasındaki ilişki (Ordu İli Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Kreıner, G. E. ve Ashforth, B. E. (2001). Evidence toward an expanded model of organizational ıdentification. Journal of Organizational Behavior, 25(1). https://doi.org/10.1002/job.234
• Körfez Haberleri. (2023). https://korfezhaberi.com/2019/05/07/tuttugu-takim-macikaybedince-kalp-krizi-gecirdi/ (Erişim tarihi: 29.10.2023)
• Pulur, A., Kaynak, İ., ve Orhan, S. (2004). Polislerin spor müsabakalarındaki saldırgan seyirciye müdahalede kendi taraftarlığının etkisinin araştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 241-260. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1336994
• Strawinski, P. (2010). Economic determinants of sport participation in Poland. Rivista di Diritto ed Economia Dello Sport, 6(3), 55-76. https://www.rdes.it/RDES_3_10_Strawinski.pdf
• Şahin, H. M. (2003). Sporda şiddet ve saldırganlık. Gaziantepspor Kulübü Eğitim Yayınları, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekerek, A.R. (2021). X ve Y kuşağı futbol taraftarlarının takımlarıyla özdeşleşme düzeyleri ile tüketim davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Tepeköylü, İ. (2016). Türkiye’de futbol, taraftar olgusu ve Beşiktaş çarşı grubu. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 380-390. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32964/366327
• Tompkins, P. K., ve Cheney, G. (1985). Communication and unobtrusive control in contemporary organizations. Edt: R.D. McPhee ve P.K. Tompkins, Organızaitional Communication: Traditional Themes and New Directions, Beverly Hills, CA: Sage, 179–210. 1985.
• TTK (1998). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Wann, D. L.,ve Branscombe, N. R. (1993). Sports fans: measuring degree of identification with their team. International Journal of Sport Psychology, 24(1), 1-17.
• Zelyurt, M. K. (2019). Futbol taraftarlığı, özdeşleşme ve kimlik: taraftarlıktan fanatizme. Sportif Bakış. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 85-105.