E-spor İzleyici Motivasyon Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlama Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 201 - 213, 30.04.2024

Ecenur Korkmaz Ayberk Korkmaz Hüseyin Çevik

Öz

E-spor endüstrisinin en önemli paydaşları arasında yer alan izleyicilerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu artış araştırmacıları izleyicilerin tüketim motivasyonlarını incelemeye yöneltmiştir. Alan yazında daha önceki araştırmalar geleneksel spor izleyicilerinin motivasyonlarını değerlendiren ölçme araçları ile konuyu incelese de bu ölçme araçlarının e-spor izleyicilerinin motivasyonlarını değerlendirmede yetersiz olabileceği ile sürülmüştür. Bunun sonucunda da e-spora özgü motivasyon ölçeği geliştirilmiştir. Ancak, Türkçe literatürde e-spor izleyicilerinin motivasyonu değerlendiren ölçme araçları konusunda eksiklik söz konusudur. Dolayısıyla bu çalışmada “E-spor İzleyici Motivasyon Ölçeği” nin Türk dili ve kültürüne uyarlanması amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini Türkiye’de bulunun e-spor izleyicileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 39 (%26.9)’u kadın, 106 (%73.1)’sı erkek olmak üzere toplam 145 e-spor izleyicisinden oluşmaktadır. Veriler internette oluşturulan anket aracılığıyla (WebSurvey) toplanmıştır. Ölçeğin yapısı Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği uyum indeksleri, ayrışma ve yakınsak geçerlik analizleri ile değerlendirilmiştir. Güvenirlik için ise birleşik güvenirlik katsayıları ve Cronbach Alpha katsayıları hesaplanmıştır. Analizler sonucunda ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik kriterlerini sağladığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak ölçme aracının orijinalinde olduğu gibi 10 faktörlü 45 maddeli yapı ile Türkiye’deki e-spor izleyici motivasyonlarının değerlendirilmesinde gereken psikometrik özellikleri taşıdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Espor, Espor İzleyici, Espor Motivasyon, Çevrimiçi İzleyici

Kaynakça

• Banville, D., Desrosiers, P., ve Genet-Volet, Y. (2000). Translating Questionnaires and Inventories Using a Crosscultural Translation Techni que. Journal of Teaching in Physical Education, Vol. 22 No. 3, pp. 374-387.
• Brown, K. A., Billings, A. C., Murphy, B. ve Puesan, L. (2018). Intersections of Fandom in the Age of Interactive Media: eSports Fandom as a Predictor of Traditional Sport Fandom. Communication ve Sport, 6(4), 418-435.
• Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative Ways of Assessing Model Fit. In K. A. Bollen and J. S. Long (Eds.), Testing Structural Equation Models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
• Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. New York: Routledge.
• Cattell, R. (1978). The scientific use of factor analysis. New York: Plenum.
• Etikan, I., Musa, S. A., ve Alkassim, R. S. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 5(1), 1– 4.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Gorsuch, R. L. (1983). Factor analysis (2. Baskı). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Hair, J., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Educational International.
• Hair J. F, Black W. C, Babin, B. J, Anderson R E (2013). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. 7th ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson; 2013.
• Hamari, J. ve Sjöblom, M. (2017). What is eSports and Why Do People Watch It? Internet Research, 27(2), 211-232.
• IESF (International Esport Federation). “Esport”. https://iesf.org/esports. Erişim tarihi: 15.12.2021.
• Kartal, M. (2020). Küreselleşme Bağlamında Türkiye'de E-spor, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Kline, R. B. (2011). Convergence of Structural Equation Modeling and Multilevel Modeling. The SAGE Handbook of Innovation in Social Research Methods, 562-589.
• Lee, J. Y., An, J. W. ve Lee, S. W. (2014). Factors Affecting eSports Audience Satisfaction: The Case of League of Legends. Journal of Korea Game Society, 14(3), 35–46.
• Markov R. (2022). Most Popular Tournaments in Turkey in November 2022. https://escharts.com/news/most-popular-tournaments-turkey-november-2022.
• Norman, G. R. ve Streiner, D. L. (2003). PDQ Statistics. PMPH USA. Nunnally, J. (1978). Psychometric theory (2. Baskı). New York: McGraw-Hill.
• Peng, Q., Dickson, G., Scelles, N., Grix, J. ve Brannagan, P. M. (2020). Esports Governance: Exploring Stakeholder Dynamics. Sustainability, 12(19), 8270.
• Pizzo, A. D., Na, S., Baker, B. J., Lee, M. A., Kim, D. ve Funk, D. C. (2018). eSport vs. Sport: A Comparison of Spectator Motives”. Sport Marketing Quarterly, 27(2), 108-123.
• Rietz, J. ve Hallmann, K. (2022). A Systematic Review on Spectator Behavior in Esports: Why Do People Watch? International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 24(1), 38-55.
• Qian, T. Y., Wang, J. J., Zhang, J. J., ve Lu, L. Z. (2020a). It Is in the Game: Dimensions of Esports Online Spectator Motivation and Development of a Scale. European Sport Management Quarterly, 20(4), 458-479.
• Qian, T.Y., Wang, J.J., Zhang, J.J., Lu, L.Z. (2020b). It is in the game: dimensions of esports online spectator motivation and development of a scale”, European Sport Management Quarterly, 20(4), 458-479.
• Scholz, T. M. (2020). Deciphering the World of eSports. International Journal on Media Management, 22(1), 1-12.
• Scholz, T. M., ve Barlow. (2019). eSports is Business (Vol. 15). Springer International Publishing.
• Xiao, M. (2020). Factors Influencing eSports Viewership: An Approach Based on the Theory of Reasoned Action. Communication ve Sport, 8(1), 92-122.