Rekreatif Aktivite Olarak Trekking Yapmanın İş Tatmini ve Yaşam Memnuniyetine Etkisinin İncelenmesi.

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 46 - 60, 30.08.2025

Mustafa Karakaya , Levent Var

Öz

Günümüz hayatının monoton yapısından sıkılan bireyler, doğaya yönelerek çeşitli aktivitelerle yaşamlarına renk katmaktadır. Bu aktivitelerden biri olan trekking, hem fiziksel hem de ruhsal sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. Bu çalışma, trekking aktivitesinin bireylerin yaşam memnuniyeti ve motivasyonları üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.
Araştırmanın çalışma grubu, Kırşehir’de ikamet eden bireylerden oluşmakta olup, kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen 114 erkek ve 206 kadın katılımcıyı içermektedir. Veri toplama aracı olarak, İş Tatmini Ölçeği (Keser & Bilir, 2020) ve Yaşam Memnuniyeti Ölçeği (Akın & Yalnız, 2015) kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Kolmogorov-Smirnov testi ile incelenmiş, çarpıklık ve basıklık değerlerinin kabul edilebilir aralıkta olması nedeniyle normal dağılıma uygun olduğu kabul edilmiştir.
Analiz sürecinde bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmış, homojenlik varsayımı doğrultusunda Çarpıklık ve Basıklık testleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre, cinsiyet, yaş ve meslek değişkenlerinde anlamlı farklılık saptanmamış; ancak öğrenim düzeyi, ekonomik durum, düzenli spor yapma alışkanlığı ve doğa yürüyüşü deneyimi gibi faktörlerde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<0.05).
Bu bulgular, rekreatif olarak yapılan trekking aktivitesinin bireylerin yaşam memnuniyeti ve iş tatmini üzerinde olumlu etkiler yaratabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon , Trekking , İş Tatmini , Yaşam Memnuniyeti

Kaynakça

• Afam, C. C. (2012). The influence of leadership practices on faculty job satisfaction in baccalaureate degree nursing program (Doctoral dissertation). The University of North Carolina at Charlotte. https://search.proquest.com/docview/1021198313?accountid=41318
• Akbaş, O. (2023). Tabiat parkları trekking parkurlarının belirlenmesinde uzaktan algılama ve insansız hava aracı kullanım olanaklarının değerlendirilmesi (Afyon-Akdağ Tabiat Parkı örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi.
• Akın, A., & Yalnız, A. (2015). Yaşam memnuniyeti ölçeği Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 14(54), 95–102.
• Akkuş, G. F., & Gül, A. (2022, September). Nature walk (hiking) route action planning: Isparta example. 2nd International Architectural Sciences and Applications Symposium (IArcSAS-2022), Baku.
• Ardahan, F. (2012). Doğa yürüyüşü yapanların yaşam doyum düzeyleri ile duygusal zeka ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 11–19.
• Arut, A. İ., Demir, A., Ballıkaya, E., & Çifçi, F. (2019). Doğa yürüyüşü ve yamaç paraşütü sporu yapan bireylerin yaşam doyumu ve özyeterliklerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 3(2), 137–145.
• Boswell, W. R., Boudreau, J. W., & Tichy, J. (2005). The relationship between employee job change and job satisfaction: The honeymoon-hangover effect. Journal of Applied Psychology, 90(5), 882–892. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.5.882
• Edensor, T. (2000). Walking in the British countryside: Reflexivity, embodied practices and ways to escape. Body & Society, 6(3–4), 81–106. https://doi.org/10.1177/1357034X00006003005
• Elçi, G., Doğan, M., & Gürbüz, B. (2019). Investigation the level of individuals’ perceived health outcomes of recreation and life satisfaction. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences (IJSETS), 5(3), 93–106.
• Hakan, E. Y. G. Ü., & Kılınç, A. (2020). Yaşam memnuniyeti üzerinde etkili olan faktörlerin araştırılması: Kayseri ili örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3591–3618.
• Hawke, A. L., & Jensen, R. L. (2020). Are trekking poles helping or hindering your hiking experience? A review. Wilderness & Environmental https://doi.org/10.1016/j.wem.2020.06.009 Medicine, 31(4), 482–488.
• İbrahim, H., & Cordes, K. A. (2008). Outdoor recreation: Enrichment for a lifetime (3rd ed.). Sagamore Publishing.
• Jan, M., & Masood, T. (2008). An assessment of life satisfaction among women. Studies on Home and Community Science, 2(1), 33–42. https://doi.org/10.1080/09737189.2008.11885247
• Kahyaoğlu, O. (2008). Yaşam memnuniyeti ve yaşam memnuniyetini etkileyen değişkenler ile ekonometrik uygulama: Türkiye örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Karakullukçu, A., Yüksel, O., Çakto, P., & Şirin, E. (2023). Rekreatif olarak doğa yürüyüşlerine katılan bireylerin sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi Spor Sağlık ve Efor Dergisi, 3(2), 5367.
• Karaküçük, S. (2001). Rekreasyon boş zamanları değerlendirme (4. baskı). Gazi Kitabevi.
• Kay, C. W. P., Wingfield, H. L., & McKenna, J. (2022). Mission Himalaya: Exploring the impact of a supported high-altitude mountaineering expedition on the well-being and personal development of UK military veterans. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(9), 5049. https://doi.org/10.3390/ijerph19095049
• Keser, A., & Öngen Bilir, K. B. (2019). İş tatmini ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229–239.
• Keskin, B., Yüksel, O., Altınok, B., & Şentürk, A. (2024). Reformer pilates egzersizi yapan sedanter kadınların yaşam doyumu ve fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Sportive, 7(2), 131–144.
• Locke, E. A. (1969). What is job satisfaction? Organizational Behavior and Human Performance, 4(4), 309-336. https://doi.org/10.1016/0030-5073(69)90013-0
• Mulinge, M., & Mueller, C. W. (1998). Employee job satisfaction in developing countries: The case of Kenya. World Development, 26(12), 2181–2199. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(98)00100-5
• Olafsdottir, G. (2013). “… sometimes you’ve just got to get away”: On trekking holidays and their therapeutic effect. Tourist Studies, 13(2), 209–231. https://doi.org/10.1177/1468797613490379
• Snarr, C. E., & Krochalk, P. C. (1996). Job satisfaction and organizational characteristics: Results of a nationwide survey of baccalaureate nursing faculty in the United States. Journal of Advanced Nursing, 24(2), 405–412. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.1996.19725.x
• Solnit, R. (2001). Wanderlust: A history of walking. Verso.
• Şenel, H. (2023). Özel ilgi turizmi kapsamında trekkinge katılan bireylerin kişilik özelliklerinin çevre kimliği ve akış deneyimine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Osmangazi Üniversitesi.
• Tağ, M. N., & Hıdıroğlu, D. (2018). Kaymakamların algılanan liderlik tarzı çalışanların iş tatminini etkiliyor mu? Ampirik bir çalışma. Istanbul Business Research, 47(2), 233–258. https://doi.org/10.26650/ibr.2018.47.2.0021
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Yaşam memnuniyet araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18629
• Uyar, H. (2021). Park rekreasyonu faaliyetlerine katılımda rekreasyon deneyim tercihleri, yer bağlılığı, çevresel tutum ve çevre dostu rekreasyon davranışları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.