İlkokul Yöneticileri ile Öğretmenler Arasındaki İletişim Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 292 - 311, 31.12.2020

Cemil Ekici

Öz

Okul yöneticileri ile okulda çalışan öğretmenler arasında yaşanan iletişim sorunları, okulun amaçlarının gerçekleştirilmesini engellemekte ve örgütsel işleyişi olumsuz yönde etkilemesi sonucunda birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Okul ve kurumlarda iletişim sürecini başlatan ve iletişimin nasıl olacağını belirleyen kişi okul yöneticisidir. Okul yöneticilerinin kişisel özellikleri arasında yer alan iletişim becerileri, okulun iletişim süreçlerini belirlemekte ve çalışanların okuldaki davranışlarını etkileyebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, ilkokul yöneticileri ve öğretmenlerin iletişim becerilerinin düzeylerini ve ilkokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin iletişim durumları ve iletişim sürecinde yaşadıkları sorunları belirlemektir. Çalışma grubu Konya ili Selçuklu ilçesindeki ilkokullarda görev yapan 6 yönetici ve farklı branşlardan 14 öğretmendir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre yönetici ile öğretmenler arasındaki iletişimin okul ortamını etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İletişim, İletişim Sorunları, Etkili İletişim, Örgütsel İletişim, Yönetici Öğretmen iletişimi

Teşekkür

Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsündeki hocalarım Prof. Dr. Ercan YILMAZ ve Prof. Dr. Mustafa YAVUZ' a katkıları için teşekkür ederim.

Examination of Communication Situations between Primary School Administrators and Teachers

Öz

Communication problems between school administrators and teachers prevent the realization of the objectives of the school and affect the organizational functioning negatively and cause many problems to arise. The purpose of this research was to determine the level of communication skills of primary school administrators and teachers, and the communication status of the administrators and teachers working in primary schools and the problems they encounter during the communication process. The person who starts the communication process in schools and institutions and determines how communication will be is the school administrator. Communication skills, which are among the personal characteristics of school administrators, determine the communication processes of the school and affect the behavior of the employees at school. The study group consisted of 6 school administrators and 14 teachers working in primary schools in Selçuklu district of Konya. The data were collected using a semi-structured interview form. Four questions were asked to the administrators and three questions to the teachers. The interviews were recorded and transcribed verbatim. Each research question was regarded as a theme. The communication status of the school administrators and teachers participating in the research and the communication problems they experienced, what the solution methods were, were asked. One-to-one interviews with each participant lasted about an hour and a half.

Anahtar Kelimeler

Communication, Communication problems, Effective communication, Organizational communication, manager and teacher communication

Kaynakça

• Açıkalın, A. ve Turan, S. (2011). Okullarda etkili iletişim. İstanbul: Pegem Yayınları
• Akım, F. (2010). Halkla ilişkilerin iletişim öznesi: empati. etkili iletişim becerilerinin kurumsal iletişimde çalışan başarısı üzerindeki rolü: Motivasyon ve empati. İstanbul: Derin Yayınları.
• Argon, T. ve Zafer, D. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim sürecinde yaşadıkları problemler. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 99-123.
• Bıçakçı, İ. (1999). İletişim ve halkla ilişkiler (2. bs.). Ankara: Media Cat Yayınları.
• Bingöl, A. (2013). İlköğretim kurumları yöneticileri ile öğretmenler arasındaki iletişim sorunları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Buluç, B. (2007). İlk ve ortaöğretim kurumlarında okul yöneticilerinin bilgilendirme işlevini gerçekleştirme düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-23.
• Bursalıoğlu, Z. (2011). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (16. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (2012). Yeniden insan insana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çelik, H. Baykal, N. B. ve Kılıç, H. N. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 379-406.
• Çınar, O. (2010). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı, 26(1), 267-276.
• Demir, K. (2003). Örgütlerde iletişim yönetimi: Yönetimde çağdaş yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demir, S. (2018). Okul yöneticilerinin kullandıkları motivasyonel dil ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(5) 633-638.
• Doğan, S., Uğurlu, C. T., Yıldırım, T. ve Karabulut, E. (2014). Okul yöneticileri ve öğretmenler arasındaki iletişim sürecinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Turkish Journal of Education, 3(1), 34-47.
• Doğan, S., Çetin, Ş. ve Koçak, O. (2016). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmenlerin algı ve görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 57-84.
• Ergin, A. (2010). Eğitimde etkili iletişim (5. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Geçikli, F. (2004). Örgütsel iletişimin yöneticiler açısından değerlendirilmesi ve örgütsel iletişim yönetimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 20(1), 107-116.
• Kaymak, M. S. ve Keskinkılıç Kara, S. B. (2016). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile çatışmayı yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 349-364.
• Mısırlı, İ. (2008). Genel ve teknik iletişim (4. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mutlu, E. (2008). İletişim sözlüğü (5. basım). Ankara: Ayraç Kitabevi.
• Okçu, V., Doğan, E. ve Dayanan İ. (2016). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile çatışma yönetim stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(2), 217-244.
• Özgan, H. ve Aslan, N. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin sözlü iletişim biçiminin öğretmenlerin motivasyonuna etkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 190-206.
• Öztürk, Z. ve Dündar, H. (2003). Örgütsel motivasyon ve kamu çalışanlarını motive eden faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 57-67.
• Salmış, F. (2011). İletişim ve empati kaybı. İstanbul: Elit Kültür Yayınları.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Şener, G. ve Boydak Özan, M. (2018). Okul Yöneticilerinin İletişim Becerilerinin Geliştirilmesinde Modül Temelli Uygulamalar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1051-1069.
• Taşdan, M. ve Güngör, S. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin okuldaki iletişim engellerine ilişkin algıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1458-1490.
• Taymaz, H. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi (9.bs.). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Tutar, H. ve Yılmaz, M. K. (2012). İletişim (8. bs.). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, A. H. (2007). Genel iletişim (2. bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yüksel-Şahin, F. (2011). Kişiler arası ilişkiler ve etkili iletişim (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.