OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN SES TEMELLİ CÜMLE YÖNTEMİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2023, , 56 - 77, 31.08.2023

Murat Gökalp , Betül Erdoğan

https://doi.org/10.47714/uebt.1149576

Öz

Bu araştırmada ilkokullarda okuma-yazma öğretimde kullanılan Ses Temelli Cümle Yönteminin incelenmesi ve öğretmen görüşlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu araştırmayla Ses Temelli Cümle Yöntemi ile okuma öğretimi yapılırken öğretiminde zorlanılan sesler öğretmen görüşleri ile belirlenerek okuma ile ilişkili olan yazma becerilerinde kullanılan Dik Temel Harflerin uygunluğu da öğretmen görüşleriyle ortaya konulmuştur. Bu yöntemi kullanarak yapılan ses öğretiminin hece ve kelime yazmayı kolaylaştırıp kolaylaştırmadığı sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre belirlenmiştir.
Bu araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Esenler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ilkokullarda görev yapmakta olan 40 Sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen verilere göre okuma yazmaya hangi harfin öğretimi ile başlanması gerektiği ve öğretiminde en çok zorlanılan harfin belirlenmesi yine okuma öğretimi ile paralel olarak yürütülen yazma becerilerinde yazı öğretimi yapılırken %92,5 oran ile Dik Temel Harflerin kullanılmasının çocukların bilişsel ve psiko-motor gelişim özelliklerine daha uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuma, Yazma, Ses Temelli Cümle Yöntemi, Dik Temel Harfler ile Yazı Eğitimi, Bitişik Eğik Harfler ile Yazı Eğitimi

Kaynakça

• Aktürk, Y. (2009). “İlk okuma yazma öğretiminde ses temelli cümle yönteminin uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri; Şanlıurfa, Viranşehir örneği” Yüksek lisans tezi.
• Akyol, H. (2005). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi. Ankara: PegemA.
• Aydın, A. (1999). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Balcı, A. (2001). “Türkçe ilk okuma yazma öğretimi” (10. Baskı) Yeni programa uygun. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Babayiğit Ö. (2012). “Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler” (3. Baskı) Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Balcı, A. (2001). “İlk okuma yazma öğretiminde ses temelli cümle yöntemine ilişkin alternatif ses sıralamasının etkililiğinin incelenmesi” Yüksek lisans tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim ABD. Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Halit. A.(2005). “Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler” (3. Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık. Başaran, Mustafa ve Karatay,
• Bay, Y. (2008). “Eğik el yazısı öğretimi”, Milli Eğitim Dergisi. ss.168. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Beyazıt, N. (2007). “Ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma yazma öğretiminin değerlendirilmesi; Ankara ili örneği” Doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Bektaş S. (2011). “İlk okuma yazma öğretiminin kazandırılmasında çözümleme yöntemi ve ses temelli cümle yönteminin farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesi”, Yüksek lisans tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim ABD.
• Bektaş, A. (2007). “Ses Temelli Cümle Yöntemi kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri; Edirne örneği” Yüksek lisans tezi.Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Bilir, A. (2005). “Ses temelli cümle yöntemiyle gerçekleştirilen ilk okuma yazma öğretiminin değerlendirilmesi” Yüksek lisans tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Bulut A. K. (2010). “İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin özellikleri ve ilk okuma yazma öğretimi” Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt:38, sayı:1, ss.87-100.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). “Eğitimde ses temelli cümle yöntemi uygulanan öğrencilerin okuma yazmaya geçişlerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi” Yüksek lisans tezi. Kars: Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Eğitim Bilimleri ABD. Eğitim Programları ve Öğretimi Bilim Dalı.
• Çelenk, S. ( 2003), “Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı”,( 16. Baskı) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çelenk, S. (2003). İlkokuma Yazma Programı ve Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelenk, S. (2005). İlkokuma Yazma Programı ve Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çevik, S.O.(2006). “İlk okuma –yazma programı ve öğretimi”, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dedeli, S. (2008). “Birinci sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretiminde ses temelli cümle yöntemine ilişkin görüşleri; Bursa örneği” Yüksek lisans tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim ABD.
• Demirci M. E. (2008). “Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma yazma öğretimi konusunda yeterlilik düzeylerine ilişkin bir araştırma” Yüksek lisans tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Demirel, Ö.(2003). “Okuma becerisini ses temelli cümle yöntemi ile kazanan ilköğretim okulu ikinci ve üçüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma hızı ve okumada doğruluk düzeyleri” Yüksek lisans tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi ABD.
• Dikmen, S.(2003). “Türkçe öğretimi”, (5. Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirel, M. (2006). “İlk okuma yazma öğretimindeki değişiklikler üzerine bir araştırma” Yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Duran E.ve Çoban O. (2011). “İlk okuma yazma öğretiminde sesi hissettirme ve tanıtmaya yönelik yapılabilecek uygulamalar.” 16.Ulusal eğitim bilimleri kongresi Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 5-7 Eylül 2007.
• Engin, G. (2006). “İlk okuma yazma öğretimi uygulamalarında öğretmen görüşleri ve yaşanan sorunlar” Ulusal sınıf öğretmenliği kongresi Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı. Ankara: Kök Yayıncılık, 2. Cilt, ss. 509-516. Gülbaş, Ç.
• Gökalp. M (2021 Öğretim İlke ve Yöntemleri. Pegem Yayınları. 5. Baskı. Ankara.
• Gün, A. (2006). “Programlanmış ilk okuma yazma öğretimi kuram ve uygulamaları”. (2. Baskı) Ankara: Pegem Yayıncılık. İflazoğlu. Ş., A.ve Yiğit, V. (2011). “Öğretmenlerin Ses Temelli Cümle Yöntemine İlişkin algıları görüşleri” Yüksek lisans tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Eğitim Programları ve Öğretim ABD.
• Kanmaz, A.(2007). “Ses temelli cümle yöntemi ile ilk okuma yazma öğretim sürecinde karşılaşılan güçlükler ve bu güçlüklerle baş etme stratejilerinin belirlenmesi: Şırnak örneği” Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 3, Sayfa 319-342.
• Karadag, R. ve Gültekin, M. (2007). “Ses temelli cümle yöntemini uygulayan birinci sınıf öğretmenlerinin yöntem hakkındaki görüşleri ve öğrencilerin okuma yazma becerilerinin değerlendirmeleri; Denizli ili örneği” Yüksek lisans tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Karasar, N. (2003). “İlk okuma yazma öğretiminde çözümleme ve bireşim yöntemlerinin etkililiğine ilişkin öğretmen görüşleri” Eğitimde kuram ve uygulama dergisi, 3(1):102-121. Kaya D. (2008). “Bilimsel araştırma yöntemleri” (12.Baskı) Ankara: Nobel Yayınları.
• Keskinkılıç, K. (2004). “Öğrencilerin okuduğunu anlamalarının çözümleme yöntemi ve ses temelli cümle yöntemine göre karşılaştırılması” Yüksek lisans tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim ABD, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Korkmaz, İ. (2006). “İlk okuma Yazma Öğretimi”. (2.Baskı) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
• Köksal K. (2001). “Yeni ilköğretim birinci sınıf programının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi”, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16) : 419–428.
• Özsoy, U. (2006). “Yeni ilköğretim eğitim programı kapsamındaki ses temelli cümle yöntemiyle okuma yazma öğretiminin ilköğretim birinci sınıf öğretmenlerince değerlendirilmesi” Yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi ABD.
• Öz, M.F. (1999). “Ses temelli cümle yöntemiyle okuma yazma öğretiminde karşılaşılan güçlükler; Eskişehir il örneği” Yüksek lisans tezi. Eskişehir: Osman Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Samancı, S. (2007). “Uygulamalı ilk okuma yazma öğretimi”. (2. Baskı) Ankara: Anı Yayıncılık, Yenilenmiş. Öz, M. F. (2003). “Uygulamalı Türkçe öğretimi”. (2. Baskı) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Savaş, B. (2008). “Ses temelli cümle yöntemiyle okuma yazma öğretiminde ilköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları problemler” Yüksek lisans tezi. Afyon: Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim ABD.
• Savaş, B. (2007). “Ses temelli cümle yöntemine göre ilk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar” Yüksek lisans tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Eğitim Programları ve Öğretim ABD.
• Şahin, N. (2008). “Ses temelli cümle yönteminin uygulanmasında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri” Yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi ABD.
• Şahin, A. Akyol, H. (2005). “Ses temelli cümle yöntemine yönelik öğretmen görüşleri ve uygulamalarına ilişkin bir inceleme” Doktora tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Tekin, H. (1996). “İlk okuma öğretiminde ses temelli cümle yöntemiyle çözümleme yönteminin karşılaştırılması” Ankara: Milli eğitim dergisi, Sayı:171, ss.109-129.
• Turan, M. (2007). “Eğitimde ölçme ve değerlendirme” (10. Baskı) Ankara: Yargı Yayınları.
• Uğuz, S. (2006). “İlköğretim 1.sınıf ilk okuma yazma programında uygulanan ses temelli cümle yönteminin uygulamada etkililiği” Doktora tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri ABD.
• Vatansever H. (2008). “Ses temelli cümle yönteminin öğretmenler tarafından algılanma biçimleri ve uygulamada karşılaşılan güçlükler”, Yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). “Çözümleme yöntemi ve ses temelli cümle yöntemine göre okuma yazma öğrenmiş çocukların okuduğunu anlamadaki başarı durumlarının değerlendirilmesi” Yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim ABD, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Yılmaz M. ve Ağırtaş M. N. (2009). “Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri”. Ankara: Detay Yayıncılık. Yıldırım, K. (2007). “Yazılı program ve uygulanan program kavramları açısından ses temelli cümle yönteminin değerlendirilmesi.” Milli eğitim dergisi. Yaz 2007, Sayı 175, s.35.
• Yurduseven, S. Yiğit V. (2009). “Ses temelli cümle yöntemi ile ilk okuma yazma öğretim sürecinde karşılaşılan güçlükler ve bu güçlüklerle baş etme stratejilerinin belirlenmesi; Şırnak ili örneği” Yüksek lisans tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği ABD.