6. SINIF KUVVET VE HAREKET ÜNİTESİNİN LEGO ROBOTİK UYGULAMALARI İLE ÖĞRETİMİNİN ÖĞRENCİLERİN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, , 135 - 149, 30.12.2022

Ayhan Uçar , Fatih Sezek

https://doi.org/10.47714/uebt.1183346

Öz

Bu çalışmada 6. sınıf fen bilimleri dersi ‘‘Kuvvet ve Hareket’’ ünitesinde Lego Robotik etkinliklerinin uygulanmasının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisini incelemek amaçlanmaktadır. Çalışmada ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu; deney grubu (n=24) ve kontrol grubu (n=24) olmak üzere Erzurum ili Palandöken ilçesindeki Barbaros Hayrettin Paşa Ortaokulun altıncı sınıfında öğrenim gören 48 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada Kuvvet ve Hareket ünitesi; kontrol grubundaki öğrenciler ile Milli Eğitim müfredatında belirtilen şekilde işlenirken, deney grubundaki öğrenciler ile lego robotik uygulama destekli öğretimle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verilerini elde etmek için Aydoğdu vd. (2012) tarafından geliştirilen ve 27 sorudan oluşan çoktan seçmeli Bilimsel Süreç Beceri Testi (BSBT) kullanılmıştır. Araştırmanın hem başında hem de sonunda her iki gruba da aynı ölçme aracı uygulanmıştır. Ölçme aracıdan elde edilen verilerin analizi için öncelikle, verilerin dağılımı incelenmiştir. Verilerin dağılımını anlamak için normallik testi yapılmış ve normal dağılım gösterdiği görülen verilerin analizinde t testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ön test puan ortalamalarının istatistiksel olarak denk olduğu, kontrol ve deney gruplarının son test puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu durum fen bilimleri derslerinin mevcut öğretim programına ek olarak lego robotik etkinlikleriyle birlikte işlenmesinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini artırdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Lego robotik uygulamaları, bilimsel süreç becerileri, fen bilimleri

Kaynakça

• Akçay, S. (2018). Robotik FeTemm uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarı, bilimsel süreç becerileri ve motivasyon üzerine etkileri (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 607518)
• Akkoyunlu, B. (2002). Educational technology in Turkey: Past, present and future, Educational Media International, 39 (2), 165-174.
• Aksu, F. N. (2019). Bilişim teknolojileri öğretmenleri gözünden robotik kodlama ve robotik yarışmaları (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 613670)
• Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 189837)
• Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E., & Buldur, S. (2012). İlköğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 292-311.
• Baptista, R. M. (2009). Utilização de um sistema robótico em experiências de física, Departamento de Física, Faculdade De Cıêncıas Unıversıdade Do Porto, Junho. Barab, S., Thomas, M., Dodge, T., Carteaux, R., & Tuzun, H. (2005). Making learning fun: Quest atlantis, a game without guns. ETR and DETR&D, 53 (1), 86–107.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk Ş (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Cameron, R. G. (2005). Mindstorms Robolab: Developing science concepts during a problem based learning club. The Master Thesis, Department of Curriculum, Teaching and Learning, The University of Toronto, Canada.
• Çakar, E. (2008). 5. Sınıf Fen ve Teknoloji programının bilimsel süreç becerileri kazanımlarının gerçekleşme düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 226476)
• Çakır, S. (2019). 4. sınıf fen bilimleri mikroskobik canlılar ve çevremiz ünitende robotik uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 595468)
• Çayır, E. (2010). Lego-Logo ile desteklenmiş öğrenme ortamının bilimsel süreç becerisi ve benlik algısı üzerine etkisinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 265835)
• Çepni S. (Ed.). (2011). Fen ve teknoloji öğretimi. (9. Baskı). Pegem.
• Çetinkaya, L., & Keser, H. (2014). Öğretmen ve öğrencilerin tablet bilgisayar kullanımında yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1), 13-34.
• Damar, A., Durmaz, C., Önder, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fetemm uygulamalarına yönelik tutumları ve bu uygulamalara ilişkin görüşleri. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 1(1), 47-65.
• Dönmez, İ. (2017). STEM eğitimi çerçevesinde robotik turnuvalara yönelik öğrenci ve takım koçlarının görüşleri (bilim kahramanları buluşuyor örneği). Eğitim Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 2(1), 25-42.
• Erdoğan, Ö. (2019). Robotik lego uygulamaların fen bilgisi öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 557789)
• Fidan, U., & Yalçın, Y. (2012). Robot eğitim seti lego nxt. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-8.
• Gençer, S., & Karamustafaoğlu, O. (2014). ‘Durgun elektrik’ konusunun eğitsel oyunlarla öğretiminde öğrenci görüşleri. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 4(2), 72-87.
• Hangün, M. E. (2019). Robot programlama eğitiminin öğrencilerin matematik başarısına, matematik kaygısına, programlama özyeterliğine ve STEM tutumuna etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 550879)
• Hazır, A. & Türkmen, L. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(6), 12-22.
• Keser, H. (1991). Eğitimde nitelik geliştirmede bilgisayar destekli eğitim ve ders yazılımlarının rolü, eğitimde arayışlar. 1. Sempozyumu'nda Sunulan Bildiri Metinleri, Özel Kültür Okulları Eğitim-Araştırma-Geliştirme Merkezi, İstanbul.
• Kılınç, A. (2014). Robotik teknolojisinin 7. sınıf ışık ünitesi öğretiminde kullanımı (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 382061)
• Kırtay, A. (2019). Fen eğitiminde robotik uygulamaların öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve fen eğitimine yönelik motivasyonlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 589622)
• Kirschner, P., & Selinger, M. (2003). The state of affairs of teacher education with respect to information and communications technology. Technology, Pedagogy and Education, 12(1), 5-17.
• Koç-Şenol, A. (2012). Robotik destekli Fen ve Teknoloji laboratuvar uygulamaları: ROBOLAB (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 323455)
• Koç, A. & Böyük, U. (2013). Fen ve teknoloji eğitiminde teknoloji tabanlı öğrenme: Robotik uygulamaları. Journal of Turkish Science Education, 10(1), 139-155.
• Yavus Konokman, G. & Cukurbasi, B. (2019). Effects of designing lego robotics ınstructional practices on the prospective science teachers' resistive behaviors towards technology supported ınstruction. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 7(3), 57-71.
• Kuş, M. (2016). Ortaokul öğrencilerinin kuvvet ve hareket ünitesinin öğretiminde robotik modüllerin etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 451986)
• Küçük, S. & Şişman, B. (2017). Birebir robotik öğretiminde öğreticilerin deneyimleri. İlköğretim Online Dergisi, 16(1), 312- 325.
• Lykke, M., Coto, M., Mora, S., Vandel, N., & Jantzen, C. (2014, April). Motivating programming students by problem based learning and LEGO robots. In 2014 IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON) (pp. 544-555). IEEE.
• Meydan, A. (2010). Öğrenmeyi öğrenme stratejilerinin öğrencilerin dördüncü sınıf “yaşadığımız yer” ünitesini öğrenmelerine ve kalıcılığa etkisi. Selçuk Üniversitesi Soyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 149-157.
• Myers, BE, Washburn, SG ve Dyer, JE (2004). Ziraat öğretmenlerinin fen bütünleştirilmiş süreç becerilerini öğretme kapasitelerinin değerlendirilmesi. Güney Tarım Eğitim Araştırmaları Dergisi, 54 (1), 74-85.
• Okur, N., & Ünal, İ. (2010). Fen öğretiminde bilgisayar destekli öğretimin önemi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 1(3), 1-12.
• Özdoğru, E. (2013). Fiziksel olaylar öğrenme alanı için lego program tabanlı fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 342333 )
• Özenoğlu, Y. E., & Baltacı, Ş. (2021). The effect of authentic task-oriented practices on problem solving skills on robotic programming in groups. Journal of Uludag University Faculty of Education, 34(2), 568-623. https://doi.org/10.19171/uefad.873423
• Özer, F. (2019). Kodlama eğitiminde robot kullanımının ortaokul öğrencilerinin erişi, motivasyon ve problem çözme becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 584681)
• Riberio, C. (2006). Robô Carochinha: Um estudo qualitativo sobre a robótica educativa no 1º ciclo do ensino básico, Repositóri UM. [Online] http://hdl.handle.net/1822/6352. Silik, Y. (2016). Eğitsel robotik uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 449493)
• Silva, J. (2008). Robótica no ensino de Físicaí, Tese de Mestrado [Online] 4 de Fevereiro de 2008. http://hdl.handle.net/1822/8069.
• Sullivan, F. V. (2008). Robotics and science literacy: Thinking skills, science process skills and systems understanding. Journal of Research in Science Teaching, 45(3), 373-394.
• Sungur, K. (2013). Yöntem olarak mühendislik-dizayn ve ders materyali olarak legolara öğretmen ve öğretmen adaylarının bakış açılarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 350893) Şahin-Pekmez, E., Can, B., & Çoban, Ü. G. (2008, 27-28 Ağustos). Bilim şenliklerine katılan öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin belirlenmesi, 8. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bolu.
• Şenol, A. K., & Büyük, U. (2015). Robotik destekli fen ve teknoloji laboratuvar uygulamaları: ROBOLAB. Journal of Turkish Studies, 10(3), 213-236.
• Şimşek, K. (2019). Fen bilimleri derslerinin madde ve ısı biriminde robotik uygulamalarının 6. sınıfın akademik başarısı ve gözden geçirilmesi sonucunda 6. sınıf öğrencilerinin fen dersi madde ve ısı ünitesindeki robotik kodlama uygulamasının fen başarısı ve bilimsel süreç becerilerine etkilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 608796)
• Talan, T. (2020). Eğitsel robotik uygulamaları üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 503-522.
• Tatlısu, M. (2020). Eğitsel robotik uygulamalarda probleme dayalı öğrenmenin ilkokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 610702)
• Tokiz, A., & Ören, F. Ş. (2011). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin kuvvet ve hareket konusundaki kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 2-36.
• Türksoy, E., & Taşlıdere, E. (2016). Aktif öğrenme teknikleri ile zenginleştirilmiş öğretim yönteminin 5. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 57-77.
• Williams, DC, Ma, Y., Prejean, L., Ford, MJ & Lai, G. (2007). Bir robotik yaz kampında fizik içerik bilgisi ve bilimsel sorgulama becerilerinin kazanılması. Eğitimde Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 40 (2), 201-216.
• Yalçın, N., & Akbulut, E. (2021). Stem eğitimi ve stem perspektifinde robotik kodlama eğitimlerinin incelenmesi: Kızılcahamam kodluyor örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(2), 469-490.
• Yıldız, E., Şimşek, Ü., & Ağdaş, H. (2017). Eğitsel oyun entegre edilmiş işbirlikli öğrenme modelinin öğrencilerin fen öğrenimi motivasyonları ve sosyal becerileri üzerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 37-54.
• Yolcu, V. & Demirer, V. (2017). A review on the studies about the use of robotic technologies in education. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 127-139.